Rode Kruis: grootste humanitaire crisis sinds Tweede Wereldoorlog dreigt

‘De coronacrisis groeit snel uit tot de grootste wereldwijde ramp sinds de Tweede Wereldoorlog’, zegt Robert Mardini, hoofd van het internationale Rode Kruis. ‘De COVID-19 pandemie is een crisis van een schaal die we nog niet kennen. Iedereen overal ter wereld wordt op de een of andere manier geraakt door de crisis, persoonlijk en professioneel’. Het Rode Kruis roept daarom staten en humanitaire organisaties op om alles op alles zetten om te voorkomen dat het nieuwe coronavirus zich verspreidt in conflictgebieden, sloppenwijken en andere plekken waar het moeilijk is om verspreiding van het virus tegen te gaan. De hulporganisatie vreest anders voor het lot van de meest kwetsbaren ter wereld.

“Deze ramp is anders. Een ‘normale’ ramp is afgebakend, denk aan een aardbeving in een specifiek gebied, zegt Nederlander Frido Herinckx, die voor het Internationale Rode Kruis de wereldwijde hulpverlening coördineert. Dan sturen wij vanuit humanitaire organisaties bijvoorbeeld mobiele ziekenhuizen en hulp naar één plek. Maar op dit moment staat de hele wereld voor dezelfde crisis en is het maar de vraag of anderen hulp kunnen sturen. We zien in Nederland en andere Europese landen wat het coronavirus aanricht bij een kwalitatief goede gezondheidszorg,”, aldus Herinckx. “Het is niet voor te stellen wat er gebeurt als het virus ook voet aan de grond krijgt in gebieden waar de ziekenhuizen verwoest zijn en waar zelfs de basale dingen zoals schoon water en zeep niet voorhanden zijn. Laat staan intensive care-bedden en beademingsapparatuur.”

Landen waar de gezondheidszorg is uitgeput door jaren van conflict zijn onder meer Syrië, Jemen, Afghanistan en Zuid-Soedan. Nog een voorbeeld is het noorden van Mali, waar 93% van de medische voorzieningen is verwoest. De paar klinieken die nog overeind staan, worstelen al om ziektes als malaria en mazelen te behandelen. “Hoe kunnen we van hen verwachten mensen met het coronavirus te testen en te behandelen? De gezondheidszorg die nog over is, zal instorten als COVID-19 bovenop de bestaande problemen komt.” Het Rode Kruis heeft in sommige conflictgebieden als enige hulporganisatie toegang om hulp te bieden.

Hulp in kwetsbaar gebied
Ook de situatie in vluchtelingenkampen, sloppenwijken en detentiecentra baart het Rode Kruis zorgen. Fysiek afstand nemen is vaak onmogelijk, hygiënevoorzieningen zijn vaak niet op peil. Het Rode Kruis zet in conflictgebieden, vluchtelingenkampen en detentiecentra alles op alles om verspreiding van het virus tegen te gaan en de gezondheidszorg te ondersteunen. Zo zijn in Gaza matrassen en dekens uitgedeeld aan mensen in quarantaine. In Soedan worden handpompen gerepareerd en wordt zeep verstrekt aan vluchtelingen. Ook in Somalië zijn 120.000 huishoudens voorzien van zeep, chloortabletten en voorlichting over het virus. In Irak worden zeep en beschermingsmiddelen verstrekt aan gevangenissen waar meer dan 40.000 gevangenen verblijven.

Ook buiten conflictgebieden is het Rode Kruis actief. In bijna 150 landen is de hulporganisatie bezig met de bestrijding van het coronavirus. Zo zijn er in Iran al miljoenen mensen gescreend bij de ingangen van steden, en zijn er meer dan 6.000 mensen doorverwezen naar klinieken voor onderzoek. Op de Filipijnen rijden pick-uptrucks rond met water zodat mensen hun handen kunnen wassen. En in landen als Italië en Spanje brengen Rode Kruis-ambulances (mogelijke) coronapatiënten naar het ziekenhuis.

758 miljoen euro nodig
Wereldwijd heeft het Rode Kruis 758 miljoen euro nodig om de meest kwetsbaren te helpen en de verspreiding van het virus te voorkomen. Herinckx: “Omdat het zo onvoorspelbaar is waar het virus het eerst de kop opsteekt, is het belangrijk dat we zo snel mogelijk kunnen handelen. Want is er over twee maanden een uitbraak in Syrië, Zuid-Soedan of Jemen? Of overal tegelijk? We weten het niet, maar wat we wel weten: áls het gebeurt, moeten we zo snel mogelijk in actie komen om het virus in toom te houden en een catastrofe onder de meest kwetsbaren te voorkomen.”

Het Rode Kruis opende vorige maand giro 7244 om de hulp zowel in Nederland als in de rest van de wereld op te kunnen schalen en haalde tot nu toe 694.000 euro op.