10 jaar zwarte weduwen in Rusland

De zogenoemde zwarte weduwen zijn al meer dan tien jaar een schrikbeeld in Rusland. De vrouwelijke zelfmoordterroristen zaten het afgelopen decennium achter een aantal in het oog springende aanslagen. Ze haalden vliegtuigen neer, bliezen zich op in treinen en richtten hun woede op concertbezoekers. De Russische autoriteiten vermoeden dat drie zwarte weduwen van plan zijn aanslagen te plegen op de Olympische Winterspelen in Sochi, die 7 februari beginnen. Een van de vrouwen zou zich al in Sochi bevinden.

Wie zijn ze?
Aangenomen wordt dat de vrouwen tot hun daad worden gedreven om hun echtgenoten of mannelijke familieleden te wreken. Deze mannen, islamitische militanten, zijn vaak omgekomen in de strijd met de Russische autoriteiten in de Kaukasus. Hier komt de naam zwarte weduwe vandaan. Op flyers van de autoriteiten die zijn verspreid in Sochi staat dat een van de vrouwen die nu voortvluchtig zijn de weduwe van zo'n islamitische strijder is. Niet alle vrouwelijke zelfmoordterroristen hebben echter een echtgenoot of familielid verloren. Eén vrouw die uiteindelijk niet in haar opzet slaagde zei dat geldgebrek en schaamte voor haar belangrijke drijfveren waren.

Lange historie van terreurdaden in Rusland door vrouwen
Een van de eerste keren dat de wereld zich bewust werd van de vrouwelijke zelfmoordterroristen was tijdens de grote gijzelingsactie in een theater in Moskou in 2002. Van de 41 Tsjetsjeense gijzelnemers waren er negentien vrouw. De autoriteiten maakten uiteindelijk een einde aan de gijzeling door gas het theater in te pompen. Hierbij kwamen alle gijzelnemers en zeker 118 van de naar schatting 850 gijzelaars om. Op beelden die na de gijzeling door de politie werden verspreid was te zien dat sommige vrouwen bomvesten droegen.

In 2003 bliezen twee vrouwen zich op bij de ingang van een openluchtconcert in Moskou. Veertien mensen lieten het leven.

Het jaar daarop, 2004, was een bloedig jaar voor Rusland. Op een en dezelfde avond werden er in twee Russische vliegtuigen zelfmoordaanslagen gepleegd, met 79 doden tot gevolg. Volgens Rusland waren beide aanslagen het werk van vrouwen. Een broer van een van de vrouwen zou zijn verdwenen in Tsjetsjenië.

Een week later blies een vrouw zich op bij een metrohalte in de Russische hoofdstad. Tien mensen kwamen om. De volgende dag gijzelde een groep elfhonderd mensen in een school in het stadje Beslan. Russische troepen belegerden de school en voordat de gijzeling voorbij was waren 380 gijzelaars omgekomen.

In 2010 was de Moskouse metro wederom doelwit van aanslagen. Twee explosies kostten aan zeker veertig mensen het leven en wederom waren de aanslagen volgens de autoriteiten het werk waren van zwarte weduwen.

Vorig jaar oktober was het opnieuw raak. Een vrouw blies zich op in een bus in de Zuid-Russische stad Volgograd, op enkele honderden kilometers van Sochi. Zes mensen kwamen om. De echtgenoot van de vrouw kwam een maand later om het leven bij gevechten met Russische troepen.

Niet altijd succesvol
Vijf dagen na de aanslag op het concert in 2003 liep een Tsjetsjeense vrouw met een bomvest naar een café in Moskou. Ze krabbelde op het laatste moment echter terug en lichtte bewakers van het café in dat ze explosieven bij zich had. De explosievenopruimingsdienst probeerde de bom te ontmantelen, maar slaagde hier niet in. De vrouw overleefde het voorval, maar de bomexpert die de bom probeerde te ontmantelen kwam bij de explosie om het leven. De vrouw zei later in een interview dat ze zich tot extremisme had gekeerd nadat haar man om het leven was gekomen bij een zakelijk conflict. Na het overlijden van haar man had ze juwelen van haar grootouders gestolen. Toen haar familie hier achter kwam werd de vrouw verstoten.

De meest opmerkelijke mislukte aanslag was die van twee vrouwen op oudejaarsavond 2010. De vrouwen zouden zich opblazen op het Rode Plein in Moskou. De bommen zouden door een derde persoon op afstand tot ontploffing worden gebracht door een sms te sturen naar de telefoons die aan de explosieven waren bevestigd. Voordat ze tot hun daad over konden gaan ontving een van de vrouwen echter per sms een reclameberichtje, waardoor haar bom voortijdig afging. De andere vrouw en hun handlanger werden opgepakt en verdwenen achter de tralies.


Russia on alert for 'black widow' (CNN)