'Wij zijn de vuilnismannen van de telefonie'

Als een Afrikaan zijn mobiele telefoon dumpt, kan het toestel naar Europa komen. Niet omdat er opnieuw mee wordt gebeld, maar om uit elkaar te worden gehaald. Want in elke telefoon zitten kostbare metalen, zoals goud, zilver, koper, palladium en aluminium. Die kunnen opnieuw worden gebruikt. Dat levert geld op en spaart het milieu. "Wij zijn de vuilnismannen van de telecomwereld", zegt Joost de Kluijver van de organisatie Closing the Loop.

De Kluijver koopt afgedankte toestellen op in Afrika. In Europa krijgen de metalen een tweede leven. De Kluijver laat binnenkort ongeveer 700.000 dumptelefoons uit Zambia, Rwanda en Uganda verschepen. Die wegen bij elkaar 25.000 kilo. Daarin zal 5 tot 10 kilo goud zitten, meer dan 25 kilo zilver, 3000 kilo koper en ongeveer een kwart kilo palladium. De Kluijver schat dat hij er ruim 300.000 euro voor krijgt. Daarvan gaat meer dan de helft naar de vorige eigenaren in Afrika.

Recycling is onbekend in Afrika. Van elke dertig telefoons wordt er maar één netjes afgevoerd. Honderden miljoenen oude toestellen belanden elk jaar op de vuilnisbelt of worden in de openlucht verbrand. "Een miljard euro aan grondstoffen gaat verloren. Het betekent ook dat er elk jaar voor een miljard euro aan metalen uit mijnen wordt gehaald, terwijl dat niet had gehoeven."

Bergen
De Kluijver heeft bergen moeten verzetten. "In Uganda hebben we negen maanden lang moeten uitleggen wat recycling is, dat we geen verkeerde dingen doen. Ze begrepen niet wat we aan het doen waren." In Rwanda werkt de Nederlander sinds kort samen met een grote provider, die kapotte telefoons stuurt.

Eerder haalde Closing the Loop al 300.000 toestellen op uit Azië en Afrika. Die inzameling ging soms op zijn Afrikaans, zag De Kluijver. "De hele gemeenschap doet het samen. Bij kerkdiensten in Ghana ging naast het collectemandje nog een tweede mand rond waarin mensen hun oude telefoons deden. Die lagen ongebruikt in laatjes."

Competitie
Closing the Loop krijgt steun van onder meer ING en TMG. Voor elke telefoon die zij aan hun medewerkers geven, helpen ze om een toestel op te kopen in Afrika. Closing the Loop doet bovendien mee aan een internationale competitie voor sociale ondernemingen. De hoofdprijs is 1 miljoen dollar, genoeg om nog honderdduizenden afgedankte toestellen te redden van de afvalberg.

De metalen kunnen in nieuwe telefoons terechtkomen, of in andere apparaten, zoals wasmachines. Maar het goud kan nog een bestemming hebben. De Kluijver: "Ik heb de trouwring van mijn partner laten maken van het goud uit een paar oude telefoons."

'Wij zijn de vuilnismannen van de telefonie'
'Wij zijn de vuilnismannen van de telefonie' (Foto: ANP)