Oudste Maya-kalender ter wereld ontdekt

Archeologen hebben in een Maya-ruïne in Guatemala een kleine ruimte ontdekt met astronomische tabellen en een kalender op de muren. Het gaat om de oudste Maya-kalender die bekend is. De tabellen en kalender dateren van twaalfhonderd jaar geleden.

De opschriften zijn zeshonderd jaar ouder dan de oudste Maya-kalender die tot dit moment bekend was, schrijven wetenschappers in een artikel in het tijdschrift Science dat vrijdag verschijnt. De astronomische waarnemingen spelen een belangrijke rol in deze kalenders.

De laatste tijd is er veel aandacht voor de kalenders van dit Midden-Amerikaanse volk, omdat de Maya's zouden hebben voorspeld dat de wereld in december van dit jaar vergaat. De nieuwe kalender biedt echter hoop. De berekeningen lopen nog duizenden jaren door.

"Waarom zouden ze zich met deze cijfers bezighouden als de wereld eind dit jaar vergaat?" aldus Anthony Aveni, Maya-deskundige van Colgate University in de Amerikaanse staat New York. "Je zou zeggen dat de tijd met zulke grote getallen nog wel even doorloopt."

De kleine ruimte is onderdeel van een groter complex van Maya-ruïnes in het regenwoud van Xultun, in het noordoosten van Guatemala. Andere muren in de ruimte bevatten portretten van een zittende koning en andere figuren. Deze tekeningen staan los van de astronomische opschriften.

Op een muur staat een maankalender voor een periode van zo'n dertien jaar. Mogelijk werd deze kalender gebruikt om te bepalen welke godheid in welke periode invloed uitoefende op de maan. Met de kalender kon bijvoorbeeld volle maan worden voorspeld, zegt Aveni. Dit soort kennis droeg bij aan de beslissing of koningen ten strijde moesten trekken of aan het voorspellen van een goede oogst.

Op een andere muur staan getallen die vier tijdspannes van 935 tot 6700 jaar omvatten. Wat deze getallen precies betekenen is niet duidelijk, maar mogelijk maakten de Maya-astronomen berekeningen op basis van observaties van belangrijke astronomische gebeurtenissen, zoals de bewegingen aan de hemel van Mars, Venus en de maan.

Het nut van deze berekeningen is onduidelijk. Mogelijk ging het om 'nerds' die zich konden verliezen in dit soort rekenoefeningen, aldus de wetenschappers.

Deskundigen die niet bij de ontdekking betrokken waren, spreken van een belangrijke stap. "Het is zeker een prachtige verrassing", zei Simon Martin, curator van een tentoonstelling over de Maya-kalender in het archeologisch en antropologisch museum van de Universiteit van Pennsylvania.

De ontdekking biedt inzicht in de werkwijze en werkomgeving van deze Maya-geleerden, aldus Martin. Gegeven het feit dat de kamer een dak van steen heeft - in plaats van riet - toont aan dat zij waarschijnlijk in hoog aanzien stonden, zei hij.

Oudste Maya-kalender ter wereld ontdekt (Foto: Novum)