Communicatieporno
Laat je niet kisten. Bekend gezegde. Betekent zoiets als dat je je niet door een valse, sjoemelende tegenspeler moet laten overdonderen. Ik vrees, dat ik het broddelwerk van de Commissie-Kist ook maar in dat licht moet bezien. Nog nooit van gehoord, die Commissie-Kist? Dat is die club die door verkeersminister Eurlings is aangezocht om hem, u en mij op de mouw te spelden dat het reizen met de OV-chipkaart niet duurder is dan met de strippenkaart. Met het rapport van de Commissie-Kist in de hand strooit Eurlings de Tweede Kamer zand in de ogen op een manier, waar de honden geen brood van lusten. Ik heb het rapport dat de Commissie-Kist over de Amsterdamse gevolgen heeft geschreven, er eens op nageslagen. Verbijsterend. Als je ook maar één minuutje serieus nadenkt over wat er in dat rapport staat, dan wordt het klip en klaar dat het reizen met die chipkaart wél een stuk duurder wordt. In tegenstelling tot de bezweringen van de Commissie-Kist, die de boel dus aan elkaar sjoemelt.
Ten eerste: Met de strippenkaart, ik schreef dat al eerder, mag je in de grote steden ook met de trein reizen. Handig, want ook de trein speelt binnen de steden een belangrijke rol. Zoals tussen delen van Rotterdam-Zuid en het centrum. Of tussen het Centraal Station van Amsterdam en de kantorenwijk bij Station Sloterdijk. Maar met de chipkaart mag je niet meer tegen hetzelfde tarief in de trein. Je betaalt dan opnieuw de instapkosten. Voor een ritje van het centrum van Amsterdam naar Sloterdijk ben je dan al gauw 2 euro duurder uit. Maar dat weegt de Commissie-Kist niet mee in zijn rapportage. Want dat heet “eigen domein van de NS”. Nou en? De vraag was toch of de chipkaart voor passagiers duurder uit zou pakken? En de Commissie-Kist rapporteert toch aan de minister? Die is toch ook de baas van de NS? Dan had die toch gewoon tegen de NS kunnen zeggen, dat ze dat even beter moesten regelen? Maar nee hoor, Eurlings doet gewoon of zijn neus bloedt.
Ten tweede: De Commissie-Kist schrijft dat minder mensen de dure losse kaartjes nog op de tram of de bus zullen kopen. Om dat inkomstenverlies voor de vervoersondernemingen te compenseren, wordt het kilometertarief iets verhoogd. Dus de mensen die eerst vooraf braaf een strippenkaart kochten, en nu met een chipkaart afrekenen, worden daarvoor gestraft. Vervoerbedrijven hebben graag dat mensen vooraf hun kaartje regelen zodat onderweg weinig oponthoud ontstaat, maar de mensen die dat al sinds jaar en dag doen, worden nu financieel benadeeld. En dan nóg durft de Commissie-Kist met droge ogen te beweren dat de chipkaart niet duurder is.
Ten derde: de chipkaart kost € 7,50, en dan heb je nog geen meter kunnen reizen. De Commissie-Kist stelt dat bij dagelijks gebruik die kaart dus best goedkoop is. Maar uitgerekend de mensen die hem dagelijks gebruiken, kregen hem gratis of bijna gratis. Het zijn juist de incidentele klanten, die het nu nog met een strippenkaart deden, die vaak € 7,50 voor dat ding hebben betaald. Voor deze groep reizigers is die kaart naar verhouding juist wél duurder. Bovendien wordt het beeld vertekend doordat er nu speciale aanbiedingen zijn, maar straks natuurlijk niet meer!
Kortom: het rapport van de Commissie-Kist is broddelwerk. Meer niet. Het zoveelste geval van een onderzoeksclub die het uitvoeren van serieus onderzoek verwart met het naar de mond praten van zijn opdrachtgever. Beschamend.
Maar wat helemaal beschamend is, is een akkefietje in Rotterdam. De hulpbaas van de regionale omroep aldaar deelt het bed met de bazin van de communicatieafdeling van het gemeentelijke vervoerbedrijf. Gezellig. En de gemeente betaalt flink mee. Aan de RET én aan RTV-Rijnmond. Maar ja, voor wat hoort wat, wie betaalt die bepaalt, wiens brood men eet diens woord men spreekt enzovoort. Overal in ons land kennen we een fatsoenlijke bescherming van journalisten. Maar dat geldt niet voor een journalist van RTV-Rijnmond. Die had zo’n OV-chipkaart weten te kraken. Dat is behoorlijk vervelend voor de RET, ’s lands grootste pleitbezorger. Het bewijs, de gekraakte kaart, had de journalist in kwestie in zijn bureaulade opgeborgen. Zijn baas heeft ’s avonds laat dat bureau opengemaakt met een moedersleutel, en heeft de gekraakte kaart achterover gedrukt en aan zijn geliefde gegeven. Juist. Aan de spindoctores van de RET. Bewijs weggemoffeld. Waar de Telegraaf pal staat voor zijn medewerkers, deinst de redactiechef van RTV-Rijnmond er dus niet voor terug, een van zijn journalisten te naaien om zijn eigen neukertje een plezier te doen! Je reinste communicatieporno! De zaak stinkt.
Net als de wc’s in de trein. Die stinken ook. Of ze zijn op slot. Of het water is op. Of ze zijn te vies om te gebruiken. Arme reiziger. Ik vermoed puur ontmoedigingsbeleid: je maakt de wc’s zo smerig en onbruikbaar dat in enquêtes vanzelf naar voren komt dat ze weinig worden gebruikt. Want de NS wil zo veel mogelijk van die toiletten af. Dat is moreel wel een beetje vreemd. In ons land zijn de prijzen van veel treinkaartjes beschermd. De NS mag ze niet zomaar frank en vrij duurder maken. Maar waar bestaat een treinkaartje eigenlijk uit, qua tegenprestatie? Je hebt het recht om een eind te reizen, en als je een eersteklas kaartje hebt, mag je ook nog zitten, meestal in een lekkere stoel in plaats van op een of ander Spartaans bankje. Je hebt recht op ordentelijke reisinformatie en een vriendelijke conducteur. En op een aardige lokettist die je zonder je extra een poot uit te draaien je kaartje verkoopt. Dat laatste is sinds de verzelfstandiging van de NS al gesneuveld. Maar je hebt ook het recht om onderweg in de trein gebruik te maken van een toilet. En hoe je het ook wendt of keert, bij het beschermen van de prijs hoort ook, dat je dan niet opeens minder waar voor je geld krijgt. Minister Eurlings zegt nu dat het zo zonde is van het gemeenschapsgeld als de NS de toiletten in de stoptreinen moet handhaven. Maar het ís helemaal geen gemeenschapsgeld. Het is gewoon geld dat door de treinreizigers wordt opgehoest. De door Eurlings voorgestelde oplossing, namelijk toiletten op alle statons, snijdt geen hout. Allereerst kost het gebruik van die toiletten 50 cent (terwijl de reiziger daar dus ook al voor betaalt met zijn kaartje), ten tweede zijn veel toiletten niet de hele dag geopend (dus als je na een feestelijke avond het opgedronken bier moet lozen, sta je op het station alsnog voor een dichte wc-deur), en tot slot is er op veel stations helemaal geen tijd om naar de wc te gaan omdat je je aansluitende bus nog moet zien te halen. Werkelijk, om minister van Verkeer te worden, hoef je echt totaal niet te kunnen nadenken. Maar wat vinden we van het idee om alle treinkaartjes dan om te beginnen maar eens 50 cent goedkoper te maken? Dan betaalt de passagier in ieder geval niet twee keer voor zijn toiletbezoek.
Dweiltje, iemand?
