Canon: Karel V
Aan de periferie van EuropaLaten we deze blog maar beginnen met een uitleg van de titel. Het woord periferie is bij niet zo heel veel mensen bekend, maar betekent “buitenkant”, kortom “Aan de buitenkant van Europa”. Je zou denken dat een canon voor het Nederlandse onderwijs op zijn minst makkelijker woorden zou gebruiken, maar je kunt ook niet alles verwachten natuurlijk.
Nederland is natuurlijk niet altijd Nederland geweest. Het heeft tal van namen gehad, heeft bij tal van gebieden gehoord enzovoorts. Maar zo’n 4500 voor Christus was het gebied wat wij nu Nederland noemen al bewoond door agrarische samenlevingen en zo rond het jaar 0 is het een grensgebied van het grote Romeinse rijk. Pas vanaf 1590 wordt Nederland op de kaart enigszins herkenbaar en nog wat later begint het echt de vorm te krijgen die wij hebben.
Dit thema is ingedeeld in drie onderwerpen; de Romeinse Limes, Karel de Grote en Karel V. Vandaag behandelen we Karel V.
Karel V (1500-1558)
Zoals eerder al gezegd is Nederland niet altijd geweest zoals het nu is. In de zestiende eeuw bestond Nederland uit allerlei gebieden met elk hun eigen wetten en heersers. Samen behoorden ze tot het Habsburgse rijk van de Habsburgse landheer Karel V. De Habsburgers bestuurden grote delen van Europa en zijn nu nog een machtige familie, dit komt onder andere omdat ze steeds binnen de familie trouwen om strategische redenen. Karel V werd op zijn vijftiende! Al heer van Nederlanden en later koning van Spanje en zelfs keizer van het Duitse Rijk.
Toch had Karel V het niet gemakkelijk, overal stribbelde mensen tegen zijn macht en Karel belanden dan ook vaak in oorlogen. De Nederlanden waren in die tijd al zeer welvarend en mochten dan ook onder andere deze oorlog bekostigen. Karel V veroverde ook Friesland en Gelre die al die tijd nog zelfstandig waren geweest. Karel V was niet populair, hij inde hoge belastingen en de edelen werden van hun plaats verstoten door nieuwe ambtenaren van Karel. Tegelijkertijd was de Reformatie in opkomst en dit maakte het er niet makkelijker op. Karel V was rooms-katholiek en andersdenkende werden niet getolereerd, dit was echter nog maar het begin, die in een ware geloofsoorlog zou uitbarsten.
Karel V zou deze niet meer meemaken. 25 oktober 1555 stopte hij met regeren, toen hij nog maar 55 jaar oud was, maar al wel 40 jaar regeren erop had zitten. Vlak voor zijn sterven sprak hij nog lovend over de Nederlanden en maakte hij zijn excuses over de fouten die hij had gemaakt. In 1558 stierf hij.