Koefnoen, terechte winnaar?
Koefnoen, het cabareteske televisieprogramma van Paul Groot en Owen Schumacher krijgt de Zilveren Nipkovschijf 2006 uitgereikt. Dat is de jaarlijkse onderscheiding van de heren televisie-critici, en heeft dan ook niets te maken met de mening van het grote televisiepubliek en/of kijkcijfers.Owen Schumacher en vooral Paul Groot waren in de goeie ouwe tijd de grootste talenten van het bijbehorende Kopspijkers-cabaret. In september 2004 begonnen ze met hun eigen programma, Koefnoen. Niet bij de Vara, de voorheen socialistische omroep die bekend stond om haar cabaret-traditie, maar bij de Avro. Een tamelijk opmerkelijke stap, want deze deftige omroep (stammend uit de liberale, neutrale zuil) had wat cabaret betreft niet veel meer te bieden dan de belegen humor van Paul van Vliet.
Dat nestwarmte en trouw aan de 'eigen' omroep inmiddels al ouderwetse begrippen waren, zou niet veel later ook nog eens bewezen worden door de overstap van Kopspijkers-presentator Jack Spijkerman naar Tien, later Talpa. Bovendien kregen Schumacher en Groot bij de Avro de algehele vrijheid om te maken wat ze wilden. Dat programma zou Koefnoen gaan heten; een jiddisch woord dat 'voor niks', of -volgens de makers- veelzeggend: 'vrijkaartje' betekent.
Hoewel de verwachtingen hooggespannen waren, was het programma niet direct een enorme hit. Qua humor en populariteit werden ze onder meer overvleugeld door het scherpere, satirische 'Dit was het nieuws'. Ook al geen programma van de 'maatschappij-kritische' Vara, maar van nota bene de Tros, de grootste humorloze familie van Nederland.
Desondanks is Koefnoen na enkele seizoenen dermate gegroeid dat de Nipkovschijf van nu zeker wel terecht is. Niet alleen vanwege de treffende persiflages van bekende Nederlanders; volgens de jury blinkt Koefnoen uit in satire die verder gaat dan louter imiteren. Het programma geeft ook een treffend beeld van de tijdgeest, aldus de jury. Een voorbeeld hiervan is het optreden van Wouter Bos en Jan Peter Balkenende bij 'Idols', een filmpje rond de gemeenteraadsverkiezingen van een maand geleden.
Minder geslaagde grappen in Koefnoen zijn vaak de überflauwe woordspelingen in de reclamespots, die verder netjes in het programma zijn geïntegreerd. Het beeld dat ze van Gretta Duisenberg neerzetten als antisemiet is gezien de jiddische programmanaam Koefnoen begrijpelijk, en grappig, maar ook wel heel erg 'over de top'. Ook het terugkerende item 'De slecht georganiseerde misdaad' is té voorspelbaar, aangezien dit rechtstreeks afkomtig is uit de meesterlijke grap van Theo Maassen: "Als er zoiets is als de georganiseerde misdaad, dan moet er ook zoiets zijn als ongeorganiseerde misdaad. Dat lijkt me erg om daar bij te zitten. 'Hee we gaan morgen een bank overvallen!'
-Ja, is goed, hoe laat?', 'Aah kijk maar!!'"
(uit: Ruwe Pit)
Hoewel minder hip, cult en politiek correct dan eerdere Nipkov-winnaars uit (vooral) de VPRO-gelederen is Koefnoen een beetje het 'Keek op de Week' anno nu. Satire voor de grote massa.
In het land der blinden is éénoog weliswaar koning, maar Koefnoen is het aanzien met beide ogen meer dan waard. Dat het programma met zeer veel liefde is gemaakt spat er vanaf, en dat is in dit Talpa-tijdperk eerder uitzondering dan regel.
Wanneer er over dertig jaar een beeld gegeven moet worden gegeven van het jaar 2006, volstaat één aflevering van Koefnoen. En vooral dát maakt Koefnoen dit jaar de terechte winnaar.