Santa Claus

Redactie FOK!frontpage
De Kerstman, ofwel Santa Claus, is onlosmakelijk verbonden geraakt met Kerstmis in Nederland, maar de Kerstman is lang niet zo oud als het feest Kerstmis. Santa Claus zoals we die uit Amerika kennen is een combinatie verschillende al bestaande figuren. Sinterklaas werd door de Nederlandse kolonisatie in New York (vroeger Nieuw Amsterdam) naar Amerika gehaald. De naam Sinterklaas werd Sancte Claus en dat verbasterde tot Santa Claus. Deze figuur werd gemixt met de traditie uit onder andere Duitsland van Belsnickle (in bont gehulde volwassenen die kinderen voor het slapen gaan bang maakten) en het Christelkind of Christkindlein (een naakt jongetje dat 's ochtends cadeautjes had gebracht). Uit deze mix ontstond in de 19e eeuw Santa Claus, maar hij had nog geen vast uiterlijk. Hij was meestal dik en rond, maar soms ook normaal of slank afgebeeld. Zijn pakken waren van bont, maar verschilden van rood, blauw, groen of paars. Een drukker uit Boston, Louis Prang, introduceerde de Engelse traditie van kerstkaarten in Amerika en in 1885 drukte hij kaarten met Santa Claus. Santa werd afgebeeld als een "overweight superhero" met een rood pak.

In 1821 schreef Clement Moore een populair gedicht over 'Santeclaus'. Het ging over een roodwangige, in bont geklede man die met in arrenslee reed die werd getrokken door acht vliegende rendieren. Santeclaus wrong zich door de schoorsteen om de kousen van de kinderen te vullen met speelgoed. Dit zou heel goed gebaseerd kunnen zijn op de Scandinavische Joelman, die zich ook voortbewoog in een rendierslee. Dit is waarschijnlijk de manier waarop Santa aan zijn rendieren is gekomen. In 1822 kregen de rendieren namen; Blitzen, Comet, Cupid, Dancer, Dasher, Donner, Prancer en Vixen. Rudolph kwam er pas in 1939 bij, gecreëerd door Robert L. May. Hij vertelt het verhaal van de lichtgevende neus van Rudolph die uitkomst bood op de mistige kerstavond. In 1949 heeft Johnny Marks het welbekende lied 'Rudolph The Red Nosed Reindeer' geschreven.

De tekenaar Thomas Nast is er waarschijnlijk verantwoordelijk voor dat Santa van de Noordpool zou komen. Hij zette vanaf 1860 Santa op papier voor de kerstnummers van het Harper’s Magazine. In 1925 verschenen berichten in de kranten dat Santa niet van de Noordpool kon komen, omdat zijn rendieren daar niet kunnen grazen. In een zeer populair kinderprogramma van Markus Rautio werd onthuld dat hij uit in het Finse Lapland woont, op de Korvatunturi, ofwel de Orenberg. Hier kon Santa luisteren of de kinderen wel braaf zijn. Waar Santa precies woont, verschilt nog steeds per verhaal.

Hoe Santa Claus uiteindelijk aan zijn rode pak kwam wordt vaak toegeschreven aan Coca-Cola. Dit is de legende die verteld wordt;

quote:
Pas in 1930 introduceerde Coca-Cola de roodwitte Santa Claus, naar de kleuren van hun bedrijf. Ze waren op zoek naar een manier om hun product te verkopen tijdens de winter, een tijd waarin soft drink slechter verkocht dan in de zomer. De getalenteerde Haddon Sundblom, een commerciële tekenaar, werd ingehuurd en hij creëerde een serie zeer bekende tekeningen met daarop de Santa zoals we die nu kennen terwijl hij Coca-Cola flesjes vasthield, opdronk of weggaf als cadeautje. Het succes van deze campagne zorgde ervoor dat deze Santa vaker in beeld kwam en daardoor het definitieve beeld van Santa Claus vormde.

Deze legende is echter niet waar. Hoewel sommige versies van Santa Claus tot in het begin van de 20e eeuw nog verschillende kleuren pakken aanhadden werd het beeld van Santa als tussen 1920 en 1930 gevormd. Al voor Haddon Sundblom zijn Santa tekende berichtte de New York Times het volgende op 27 november 1927;
quote:
A standardized Santa Claus appears to New York children. Height, weight, stature are almost exactly standardized, as are the red garments, the hood and the white whiskers. The pack full of toys, ruddy cheeks and nose, bushy eyebrows and a jolly, paunchy effect are also inevitable parts of the requisite make-up.
Coca-Cola heeft Santa dus zeker niet uitgevonden, maar heeft slechts geholpen in de beeldvorming. Ze hebben er wel voor gezorgd dat Santa werd gezien als het figuur van kerst.