Het nutteloze feitje van de dag: Geen 11 maar 12 steden

Nutteloze feitjes, ze zullen je leven niet drastisch veranderen maar ze zijn wel altijd leuk om te weten. Dus voortaan voor jullie, elke dag een nutteloos feitje om de dag mee door te komen.

Gisteravond was de eerste marathon op natuurijs van deze winter en stiekem begint het dan bij vele natuurijsliefhebbers al te kriebelen. Helaas zit een bestendige vorstperiode er nog niet aan te komen dus de tocht der tochten zit er nog lang niet in. Maar wist je dat er voor de Elfstedentocht al een Twaalfstedentocht verreden werd? Op  19 december 1676 om vier uur in de ochtend begonnen Claes Ariszoon Caeskoper, Maijndert Arent, Jakop Blau en Jakop Buur aan een honderden kilometers lange schaatstocht langs de Noord-Hollandse steden. Dankzij de strenge winter vroor zelfs een deel van de Zuiderzee dicht waardoor de mannen het 'rondje' konden voltooien.

Dankzij een uitgebreid verslag in het dagboek van Caescoper weten we hoe de dag verliep. Het viertal vertrok vanuit de Zaanstreek naar Haarlem om via daar naar Amterdam, Weesp en Naarden te schaatsen. Vanaf daar ging de tocht naar Muiden en via Pampus schaatste het ploegje de bevroren Zuiderzee op onderweg naar Monnickendam. Na een klauterpartij over de dijk werd er er koersgezet naar Edam en vervolgens Purmerend en Oudendijk. Nadat de mannen al 9 uur onafgebroken geschaatst hadden was het tijd voor een verdiende pauze en na een uurtje werd de tocht vervolgd naar Hoorn en via Enkhuizen naar Medemblik. Vanuit daar keerden de vier mannen via Alkmaar terug naar de Zaanstreek na een tocht 17,5 uur.

In 1822 herhaalden Klaas Oostindië en Willem Oostindië het kunststukje van de vier kompanen, alleen deden ze er door stormachtige wind veel langer over. Ook was de Zuiderzee niet bevroren waardoor de tocht 30 kilometer langer werd en een deel daarvan moest ook nog klunend worden afgelegd. De gebroeders Oostindië reden de tocht in omgekeerde richting ten opzichte van Caescoper en zijn vrienden en deden er uiteindelijk ruim 24 uur over.

De Twaalfstedentocht is ongeveer 320 kilometer (afhankelijk van de route) lang en is officieel maar twee keer verreden. In 1938 werd het idee geopperd de tocht nieuw leven in te blazen maar een serieuze poging volgde daar niet uit.

Het nutteloze feitje van de dag: Geen 11 maar 12 steden (WikiCommons/Amsterdam Museum/Jan Abrahamsz Beerstraaten)
Het nutteloze feitje van de dag: Geen 11 maar 12 steden (WikiCommons/Amsterdam Museum/Jan Abrahamsz Beerstraaten)