'Batman' zonder Batman: een blik op Gotham

Toen in de eerste helft van vorig jaar bekend werd dat het Amerikaanse tv-seizoen 2014-15 maar liefst acht op comics gebaseerde tv-series zou tellen, was het enthousiasme onder comics-fans groot. Helemaal omdat een aantal van de nieuwe titels heel concreet op populaire superhelden (The Flash), of langlopend gepubliceerde verhalen (Constantine) waren gebaseerd. Maar ook de Batman-prequel Gotham kon op veel enthousiasme rekenen, zoals de fans wel lieten merken tijdens een première op Comic-Con International in San Diego, in juli.

Op basis van deze première konden we je in augustus al een korte preview geven van de serie, die in de VS pas zou starten in september. Op dat moment zou de serie een eerste seizoen van zestien afleveringen krijgen en wisten we niet of een Nederlandse omroep de serie ook op zou pikken; inmiddels is bekend dat er zes afleveringen aan het eerste seizoen zijn toegevoegd en morgenavond start Veronica met de première die in juli zo werd toegejuicht door duizenden fans in San Diego.

Gotham: Ben McKenzie als James Gordon en Donal Logue als Harvey Bullock
Ben McKenzie als James Gordon en Donal Logue als Harvey Bullock

En dus is het wel eens geinig om even terug te kijken op de serie tot nu toe. Er zijn elf afleveringen uitgezonden op het Amerikaanse FOX, wat betekent dat ze nu precies halverwege het seizoen zijn. De serie beloofde een reeks origineverhalen te vertellen over niet alleen Batman, maar ook bekende schurken uit de Batman-comics en -films, en andere bekende figuren.

Heel specifiek draait de serie vooral om James Gordon, de politierechercheur die in diverse versies van de Batman-verhalen uiteindelijk opklimt naar de positie van commissaris en altijd openstaat voor Batmans hulp. Deze versie van Gotham kent nog geen Batman, en nog nauwelijks kleurrijke schurken, dus Gordon, gespeeld door Ben McKenzie, begint ook helemaal bij het begin: hij is nieuw in de stad en merkt al snel dat zijn professionele houding sterk verschilt van die van de andere leden van Gotham's Finest: het politiekorps is zo corrupt als het maar kan. Zijn mentaliteit botst regelmatig met de lakse houding van zijn partner Harvey Bullock (Donal Logue) en het wekt ook irritatie op bij de lokale misdaadbazen.

De stad wordt namelijk meer gerund door de uit de comics en films bekende mafiosi dan door de gemeente Gotham. Carmine Falcone en Salvatore Maroni, in recente geschiedenis nog te zien in de films van Christopher Nolan, runnen hun misdaadzaakjes en hebben een dikke vinger in de pap bij politie en politiek. Ze zijn de hoofden van de twee misdaadfamilies in de stad; rivalen, maar met een onderlinge overeenkomst om uit elkaars zaken te blijven. Natuurlijk botsen deze partijen regelmatig met elkaar, maar dan op het lagere niveau in de organisaties. Gotham introduceert een nieuw personage in het universum in de vorm van Fish Mooney (Jada Pinkett Smith), die voor Falcone werkt. Zij runt een aantal van Falcones zaken en wordt initieel geassisteerd door ene Oswald Cobblepot. Hij wordt al direct in de eerste aflevering voor pinguïn uitgescholden, wat al snel wordt verklaard door de manier waarop Cobblepot, voortreffelijk neergezet door Robin Lord Taylor, loopt.

Gotham: Jada Pinkett Smith als Fish Mooney en Robin Lord Taylor als Oswald 'Penguin' Cobblepot
Jada Pinkett Smith als Fish Mooney en Robin Lord Taylor als Oswald 'Penguin' Cobblepot

Dit eerste seizoen van Gotham beloofde ook de opmars van the Penguin, zoals Cobblepot bekend staat in de Batman-verhalen, te tonen. En inderdaad; in deze eerste helft hebben we hem al een aantal strategische zetten zien maken die hem steeds een stapje verder brengen in de misdaadwereld. The Penguin is eigenlijk ook van alle al in de serie aanwezige Batman-schurken de meest ontwikkelde: hij is meedogenloos, ongelofelijk creepy, gewiekst en bijzonder intelligent. Elk moment waarop hij lijkt het onderspit te delven omdat hij nou eenmaal dat vervelende onderkruipsel is, wordt al snel gevolgd door een onthulling die laat zien wat eigenlijk zijn agenda is. Mocht dit seizoen een eigen titel nodig hebben, dan is 'Rise of the Penguin' een goede kandidaat. Op een zeker moment accepteert hij ook zijn bijnaam, wat op het moment zelf een bijna onopvallende, maar significante mijlpaal in zijn karakterontwikkeling is.

Het mooie van Gotham echter, is dat het helemaal niet allemaal om die ene Penguin draait. Gordon heeft zo zijn zaken, die hij met Bullock op moet lossen, en dat brengt hem al in contact met een aantal kleurrijke figuren die hun eigen karakteristieken hebben. Sommigen daarvan zullen we wellicht nooit meer terug zien, anderen hebben al iets te maken met figuren uit de comics. Opvallend is dat één van Batmans bekendste schurken in deze serie zijn carrière begint als forensisch specialist bij de politie: Edward Nygma. De toekomstige Riddler heeft in de eerste elf afleveringen van de serie vooral een bijrol gehad, maar zijn karakter wordt wel stukje bij beetje onthuld. Hij spreekt af en toe vol enthousiasme in raadseltjes, met een triomfantelijke blik. Nygma vindt zichzelf duidelijk al heel wat, maar denkt weinig aan anderen; in een poging indruk te maken op een collega neemt hij het op zich om een heel sorteersysteem even om te gooien, om het project (zonder excuses te maken) te verlaten als het niet goed ontvangen wordt. Hij eigent zich werkzaamheden toe die niet bij hem horen en wordt ervoor berispt, maar dat lijkt hem niet te deren. Het is niet bekend wanneer de producers van Gotham van plan zijn hem te laten uitgroeien tot the Riddler, maar het is bijzonder vermakelijk om zijn personage tot ontwikkeling te zien komen in een bescheiden bijrol. Met enige voorzichtigheid mag ook wel gezegd worden dat de interpretatie van Cory Michael Smith als Nygma beter is dan die van Jim Carrey in Batman Forever, maar Carrey had dan ook te maken met een flinke dosis typecasting en een regisseur die het materiaal niet serieus nam.

Andere bekende Batman-schurken die al een begin maken in dit eerste seizoen zijn Catwoman, Two-Face en een hint van Poison Ivy, al zijn ze allemaal nog erg jong (Selina Kyle is zelfs nog maar een tiener) of dienen ze wellicht als afleiding (het personage 'Ivy Pepper' zou wel eens helemaal niet Poison Ivy kunnen zijn, aangezien haar naam niet overeen komt met die uit de comics). Wat ze allemaal hebben is een begin; nergens zijn ze al de figuren die ze later zullen gaan worden, al zie je bij iedereen wel al kleine hints in kledingkeuze, karaktertrekjes, bijnamen of veelgebruikte voorwerpen. Gotham zaait langzaam kleine zaadjes waaruit een hele wereld kan groeien, maar neemt duidelijk zijn tijd.

Gotham: David Mazouz als Bruce Wayne
David Mazouz als Bruce Wayne

Hoe duidelijk dat is, wordt wellicht het beste onderstreept door Batman zelf: de serie begint met de moord op Thomas en Martha Wayne. Een dertienjarige Bruce Wayne (David Mazouz) blijft achter, op een bijzondere manier geraakt door de gebeurtenis en al direct geïnteresseerd in wat er zich nou eigenlijk afspeelt in zijn stad. Al heel snel duikt hij in misdaaddossiers, ondervraagt hij bestuursleden van zijn vaders bedrijf en het duurt niet lang voordat hij Alfred Pennyworth, zijn trouwe butler, vraagt hem te leren vechten. In recente interviews heeft Bruno Heller, bedenker van de serie, al aangegeven dat Bruce al meer screentime heeft gehad dan eigenlijk de bedoeling was: Mazouz is als acteur zo goed bevallen dat zijn personage wat sneller wordt uitgebreid. En inderdaad, de scènes tussen Mazouz en McKenzie, maar ook zijn scènes met Camren Bicondova, die de jonge Selina Kyle speelt, zijn mooie televisie en ook weer boeiend op een geheel eigen manier. Het publiek ziet een jochie dat zelf niet weet dat hij al heel duidelijk Batman aan het worden is, en hij wordt vrienden met een meisje dat eigenlijk al een kleine Catwoman aan het worden is.

In de eerste elf afleveringen heeft Gotham laten zien in ieder geval te mikken op een geleidelijke, maar stevige ontwikkeling van de verhalen en personages in de stad. Bekende figuren krijgen langzaam vorm, maar dit gaat niet zo traag dat het voelt als een Smallville-esque langgerekt verhaal. Natuurlijk is daar na een half seizoen ook nog heel weinig over te zeggen, maar de vraag kan gesteld worden hoe lang het duurt voordat deze serie zijn stoom verliest. Tijdens het panel op Comic-Con werd aan David Mazouz gevraagd of hij zichzelf nog wel Batman ziet spelen in deze serie; zijn antwoord "volgens mij werd Bruce Wayne Batman rond zijn vijfentwintigste, dus ik hoop dat deze serie nog tien jaar doorgaat" gaf aan hoe onwaarschijnlijk dat is. Maar tegelijk ontwikkelt de serie zich in een hoog tempo: the Penguin zal aan het einde van dit seizoen wellicht volledig gevormd zijn en andere figuren zijn al langzaam in ontwikkeling. Zelfs al zou elk seizoen heel zorgvuldig het ontstaan van één klassieke Batman-schurk laten zien, dan nog moet op een gegeven moment het ontbreken van de grote held zelf aan de makers gaan knagen. Tot het zover is, echter, valt er met de huidige sterke cast nog een hoop leuks te vertellen.

Gotham is vanaf morgenavond elke zaterdag om 22.00 uur te zien op Veronica.