Foto's: reisverslag Arctisch gebied
Fokker ETA (Fon-Wan Chan) is reislustig. Daarbij gaat het dan niet om plekken waar de gemiddelde fokker zelf zou komen. Het hoge noorden of naar het oosten, hij reist het af en legt het vast. In zijn FOK!fotoboek kun je een overzicht van al zijn reizen zien.
De komende tijd kunnen we een aantal reisverslagen van hem laten zien. Antarctica, Arctisch gebied, Laos, Peru, Marokko en het Midden Oosten komen langs.
Nu de winter in Nederland ook zijn weg begint te vinden lijkt het ons mooi te beginnen met het Arctisch gebied. Veel plezier.
Het Arctisch gebied
Tijdens een nachtelijke dwaaltocht op Internet kwam ik ooit een reisbeschrijving tegen over dit gebied, wat toen meteen een jaloersmakend gevoel opleverde. Daar wil ik ook heen! Echter door het prijskaartje wat eraan hing zakte de moed mij in de schoenen. Ach, misschien krijg ik ooit in de verre toekomst een kans om hierheen te gaan. Die kans kwam sneller dan verwacht. Een reisorganisatie bood een 50 procent korting aan op hun Arctische expeditie cruise. Als Hollander kon ik daar natuurlijk niet omheen.
Een korte uitleg over wat een (pool)expeditiecruise is. Voor deze expeditiecruises worden meestal ijsversterkte schepen gebruikt met een capaciteit van tussen de 50 en 200 passagiers. Het schip vormt dan behalve een transportmiddel ook het onderkomen, hotels zijn er nu eenmaal niet in deze regionen. Zolang het schip in de buurt van land is, worden er dagelijks twee tot drie excursies georganiseerd. Excursies kunnen zodiac cruises of landingen zijn. Landingen worden ook uitgevoerd met zodiacs omdat er geen aanlegplaatsen zijn.
Goed. Mijn Arctische reis brengt mij per schip van Svalbard, via de zelden bezochte oostkust van Groenland, naar IJsland in ongeveer 14 dagen. In dit verslag staan enkele fotos en verhalen, voor een uitgebreid fotoverslag kun je op het forum kijken.
Routekaart 
Mijn eerste dag in het Arctische gebied. Vanaf de observatiedekken heb ik al een aantal mooie gletsjers kunnen zien. Het is nu tijd om deze gletsjerwanden eens van dichtbij te bekijken. Een tochtje in een zodiac is natuurlijk de manier om dit te doen. Met 5 lagen poolkleding neem ik plaats op de rand van de zodiac. Het zit een beetje onwennig op de rubberen rand, het lijkt maar 1 onverwachte golf weg van een plons in het ijskoude water.
Gletsjerwand in het kalme water.
We varen langzaam om kleine brokken ijs heen om bij de gletsjer te komen. De ruige blauwe gletsjerwand ziet er van dichtbij ongelofelijk uit. Het lijkt meer op een rotswand, echter dan van ijs in vele verschillende kleuren blauw. Van een afstand is het haast onmogelijk in te schatten hoe hoog de gletsjer is. Pas als er een andere zodiac vlak voor de gletsjer langs vaart, krijg ik pas echt te zien hoe hoog de gletsjerwand is.
Goh, die gletsjerwand is best hoog.
Het water vlak bij de gletsjer is zo glad als een spiegel, wat uitnodigt tot het maken van enkele foto’s. Verderop hebben vogels een ijsgrot als tijdelijk onderkomen gekozen. Ik riskeer mijn eerste camera lens wissel op een wiebelend rubber bootje. Het zou wel erg jammer zijn als een van mijn lenzen op de eerste dag al overboord gaat… Volgens onze zodiac bestuurder kiezen vogels juist deze plek omdat het zoete smeltwater het krill verdooft, wat dus makkelijk voedsel oplevert. Ruim een uur lang varen we langs de gletsjer wand voordat we verkleumd terugkeren naar het schip.
Kittiwakes rustend op een kleine ijsberg, wachtend tot hun volgende maaltje krill komt bovendrijven.
Een korte wandeling buiten Ny Alesund moet gebeuren onder begeleiding van gewapende gidsen, ijsberen zijn een reëel gevaar.
De volgende ochtend maken we een korte stop in Ny Alesund waar enkele Arctische onderzoeksstations liggen. Toevallig heeft Nederland hier haar enige Arctische onderzoeksbasis zitten. Ik kan het niet laten om eens aan te kloppen. Echter na herhaaldelijk aankloppen doet niemand open. Dus dan ga ik maar naar het meest noordelijke postkantoor ter wereld dat toevallig ook hier zit. De kans om enkele jaloersmakende ansichtkaarten naar huis te sturen.
Oude stoomtrein die werd gebruikt voor de kolenindustrie, deze gaat voorlopig nergens heen.
Tussen landingen door is er genoeg tijd om te genieten van het uitzicht. Meeste tijd wordt gevuld met het spotten van ijsberen. We spotten in totaal 2 ijsberen, helaas is het onmogelijk dichterbij te komen. Scherpe foto’s maken van de beren is helaas zo goed als onmogelijk, zelfs voor de mensen met dure Canon L-lenzen. Gelukkig is het ook zonder ijsberen genieten.
Een mooie gletsjer in Konowbreen.
Na 2 dagen Svalbard te hebben verkend, steken we de Noordelijke IJszee over richting de kust van Groenland. We worden getrakteerd op een prachtige zonsondergang tijdens een avondlezing. Helaas voor de presenteerder, de helft van zijn publiek glipt weg naar buiten om te genieten van de zonsondergang. Keuze tussen een mooie zonsondergang en iets leren over Arctische boterbloemen is blijkbaar snel gemaakt. Gedurende de oversteek komen we nog enkele walvissen tegen, waaronder een blauwe vinvis, en een paar witsnuitdolfijnen.
Zonsondergang op de Groenlandse zee.
Een extreem kalme zee zorgt voor een snelle overtocht, in plaats van 2 dagen op volle zee zien we al na 1,5 dag de oostkust van Groenland. Helaas betekent dit geen extra excursie, een stevige wind zorgt ervoor dat de zodiacs niet veilig kunnen varen. En geloof me, het is geen pretje in een zodiac met een meter hoge golven.
IJsberg drijft langzaam voorbij tijdens de landing in Renbugten.
Een van de eerste echte landingen op Groenland is in een vallei bij Renbugten. Dankzij de overzichtelijkheid van de vallei, hoef ik niet bij een gewapende gids te blijven. De kans dat we beslopen worden door een ijsbeer is hier klein. Ik kan dus vrij rondlopen in deze machtige vallei.
Muskusos spotten, altijd beregezellig.
In de verte zijn “zwarte stippen” gespot, oftewel muskusossen. Meestal staan de muskusossen zo ver weg, dat ze alleen als zwarte stippen te zien zijn. Echter dit keer lijken ze een stuk dichterbij, dus ik heb een mooi doel voor een wandeling. Voordat ik echt dichtbij ben gekomen, heeft een groepje voor mij de muskusos al benaderd. De muskusos vertrouwt die rare 2-benige wezens niet en begint weg te lopen. Door de drassige grond kan ik hem onmogelijk inhalen, dan maar een foto van grote afstand.
Een echte muskusos.
Een ijsbeer verpest de landing de volgende ochtend. Ons doel is een Sirius Patrol basis, maar een ijsbeer heeft de basis uitgekozen als tijdelijk onderkomen. Sirius Patrol is een speciale Deense legereenheid gestationeerd op Groenland. In groepen van 2 stoere mannen patrouilleren ze zonder ondersteuning, soms wekenlang achterelkaar, door het koude landschap. Her en der hebben ze kleine hutjes gebouwd die wij regelmatig tegenkomen.
Voor ons is het te gevaarlijk om aan land te gaan. Voordat we de zodiacs te water kunnen laten voor een close up, heeft de beer ons opgemerkt en gaat ervandoor. Omdat de beer zich nog in de omgeving kan hebben verscholen, gaan we niet aan land.
Lekker stukje wandelen op Holm Bugt.
Ondanks een flinke wind, landen we die middag toch op Holm Bugt, een uitgestrekt stuk toendra landschap. Ik moet toegeven dat het niet een bijster interessant stuk grond is. Hier zijn wel enkele “kunststukken” te vinden. Sculpturen gemaakt van platte stenen, waarvan het meest opvallende een 10 meter lange draak. Wie ze heeft gemaakt blijft een raadsel.
De draak. Wie heeft deze gebouwd? Verveelde wetenschappers of stiekem toch aliens?
Verder zijn er enkele wetenschappelijke instrumenten geplaatst. Om hier te komen, hebben de wetenschappers hier een kleine landingsbaan aangelegd. Eigenlijk is landingsbaan een te groot woord, het is slechts een gemarkeerd stuk stevig toendra grond van ongeveer 200 meter lang. Ik zie dat een van de markeringsvlaggen is afgebroken. Het dichtstbijzijnde reparatieteam is erg ver weg, dus als verantwoorde reiziger repareer ik eigenhandig de markeringsvlag met wat stenen. Mijn goede daad van de dag is gedaan, tijd voor een lekkere lunch aan boord het schip.
“Voor uw eigen veiligheid moet u binnen schotbereik blijven”
Een geplande zodiac cruise wordt afgeblazen door dichte mist. In plaats daarvan gaan we maar een stukje zwemmen. Het is tijd voor de traditionele “polar plunge”. Iedereen die wil, kan een stukje gaan zwemmen in het koude water. Dat het koud wordt is duidelijk, er drijven namelijk enkele ijsbergen naast ons. Omdat het wachten op iets “engs” vaak erger is dan de activiteit zelf, zorg ik ervoor dat ik zo goed als vooraan staan. Veilig vastgemaakt aan een stuk touw spring ik vol enthousiasme van een platform het water in. Dat het water koud was, wist ik wel, maar het verrast mij toch. Lichte paniek slaat toe als ik merk hoe diep ik zink en hoe koud het water is. Van een baantje trekken is geen sprake. Ik maak dat ik eruit kom. Deze heldhaftige duik levert mij wel een wodka op.
We laten dit fjordencomplex achter ons en zetten koers naar het bekende Scoresbysund, een fjorden complex ten zuiden van hier. Een bijna dag durende tocht over deels open water. Die nacht word ik vriendelijk aan herinnerd dat ik op een schip zit, metershoge golven zorgen ervoor dat mijn spullen netjes herverdeeld worden over mijn kamervloer.
Ittoqqortoormiit met een lokale ijsberg in de achtergrond
Ittoqqortoormiit. Wat? I-ttoq-qor-toor-miit! Volgens de inwoners het meest afgelegen Inuit dorp in Groenland. Inuit is de moderne politiek correcte benaming voor Eskimo’s, dus dat wekt bij mij meteen wilde verwachtingen van een dergelijk dorp. Echter zijn er geen iglo’s te vinden. Slechts kleine houten huisjes zijn er te vinden, geschilderd in rood, geel of blauwe kleuren.
Het is geen vrolijk dorp. Er is nauwelijks werk voor de 500 inwoners. Jacht op walvissen en ijsberen vormt het belangrijkste deel van hun economie. Omdat dit bij lange na niet voldoende is om te overleven, ontvangt men veel subsidie uit Denemarken. Gevolg is dat vele inwoners geld hebben, maar niets te doen. Het is dus niet zo raar dat ik enkele keren word aangesproken door dronken locals om 10:00 in de ochtend. Een kort gesprek met de lokale politieman leert mij dat de cel eigenlijk alleen wordt gebruikt voor het opsluiten van dronkaards.
Groenlandse sledehond is met zijn verkeerde poot uit zijn hok gestapt
Eindelijk mooi weer. De MS Expedition wacht geduldig tot wij terugkeren met de zodiacs
Eindelijk!! Na 10 dagen met haast permanent grijze lucht, word ik wakker met het zicht op een blauwe hemel. We landen op de Sydkap onder een lekker koud zonnetje. Alles ziet er mooier uit met zonlicht. Hoge kliffen omcirkelen de landingsplaats. Ik zoek een zonnig uitstekende rots halverwege de heuvel en geniet van het uitzicht. Ik heb serieus de zon gemist.
Aan de voet van de heuvel ligt een oude jagershut. Het is zeer verleidelijk om daar eens binnen een kijkje te nemen. Er hangt een hangslot aan de deur, maar gelukkig is het slot open. Het is een redelijk grote hut, veel groter dan de kleine Sirius Patrol hutjes die verspreid staan in de fjorden. Deze hut wordt nog af en toe gebruikt door jagers uit omringende Inuit dorpen, Sirius Patrol eenheden en de enkele toerist. Er liggen zelfs nog voorraden in de keuken, zakken pasta en rijst, veel zout en enkele ondefinieerbare blikken. Er staat zelfs een pak Hollandse Tarly van Honig in de kast, helaas wel voorbij de houdbaarheidsdatum. In de woonkamer liggen enkele spullen die nodig zijn om koude winters te overleven. Wat lectuur (waarvan sommige 18+), schrijfspullen, pak kaarten en wat losse kogels.
Woonkamer met allerlei oude papieren verspreid over de tafel
Vals spelen met potje kaarten wordt afgeraden
Mooie, maar lugubere muurdecoraties
Onderweg naar onze volgende locatie is het uitzicht spectaculair. Een fjord ziet er totaal anders uit onder een strakblauwe hemel.
Bergpieken die niet zouden misstaan in de Alpen
Tja, soms kan je niet gaan waar je wilt. Deze fjord is compleet afgesloten door ijsbergen waardoor wij moeten omvaren.
Tegen de avond gaan we voor anker in de fjord. Dankzij een heldere hemel zijn de verwachtingen voor een prachtig noorderlicht show hoog gespannen. Tegen middernacht is het eindelijk donker genoeg, en warempel, we krijgen een lichte vlaag noorderlicht cadeau. Ik moet zeggen dat het licht tegenvalt, er is niet meer dan een vage witte lichtvlaag te zien.
Zonsondergang duurt eenmaal wat langer in het hoge noorden, meer kans op die verplichte leuke vakantie-zonsondergangs-foto.
De meeste mensen gaan na de eerste vlaag noorderlicht slapen, maar ik besluit met een klein groepje te wachten op hopelijk meer noorderlicht. Ondertussen gebeurt er van alles achter ons schip. Een grote ijsberg is stiekem onze kant opgedreven. Deze reus met het formaat van ongeveer 10 vrachtauto’s dreigt de achterkant van het schip te rammen. Voordat we het anker kunnen lichten en de motoren kunnen starten laat een zachte doffe dreun weten dat we de ijsberg hebben geraakt. Enkele scheldwoorden vliegen heen en weer op de achtersteven, de crew is niet erg blij. Laatste keer dat deze crew in aanvaring is gekomen met een grote ijsberg liep slecht af. Drie jaar geleden is de voorganger van de MS Expedition, de MS Explorer gezonken voor de kust van Antarctica na een aanvaring met een ijsberg. Grootste deel van die crew werkt nu op onze schip. Misschien is het wel geruststellend dat de crew in ieder geval ervaring heeft met zinkende schepen, al is de dichtstbijzijnde hulp minimaal op een dag afstand. Een waarschijnlijk totaal ongerelateerde feit, de kapitein en brug officieren zijn Russisch.
Zoeklichten houden de omringende ijsbergen in de gaten.
Het lijkt erop dat we er zonder schade vanaf zijn gekomen. De kapitein vindt het te gevaarlijk om midden in de nacht een ankerplaats te zoeken in de diepe fjord, hij besluit dat het veiliger is om de gehele nacht langzaam door het midden van de fjord te varen. Grote zoeklampen worden ontstoken, deze zoeken langzaam heen en weer naar drijvende ijsbergen. Deze zoeklichten zouden niet misstaan in een sci-fi film als buitenaardse laser wapens. Het geeft al met al een surreële sfeer.
En dat is nu het befaamde noorderlicht. Scherpere foto’s waren helaas niet mogelijk op een voortrazend schip.
Het lange wachten wordt uiteindelijk beloont. Een wervelende show van groene lichtgordijnen lijkt ineens uit de hemel neer te strijken. Gedurende 10 minuten lijkt het licht vanuit elke richting te komen, van kleine lichtvlagen tot horizon vullend. Een machtig mooi schouwspel. Inuits geloven dat het noorderlicht hun voorouders laat zien. Als je zoiets overweldigends ziet, dan is het niet zo raar dat de Inuits dat dachten. Later in de nacht komt het nog enkele malen terug, maar tegen 3:00 is het toch tijd om te gaan slapen.
De volgende ochtend wordt het geplande schema omgegooid. In een hoekje van de fjord hebben zich een groot aantal ijsbergen verzameld. In plaats van de geplande landing verderop, gaan we met de zodiacs langs de ijsbergen varen.
Alsof je door een stad vaart met ijzige wolkenkrabbers
Om zo dicht langs deze grote ijsbergen te varen is fenomenaal. Met het zachte zonnetje net boven de horizon is alles heel vredig. In groepjes van 2 zodiacs varen we rustig tussen de ijsbergen door, de een nog mooier dan de ander. De groepsleider blijkt avontuurlijk te zijn en tot mijn grote verbazing geeft hij ons de kans om op een ijsberg te lopen. Alles wat ik over ijsbergen heb gehoord gaat hier tegen in, “Houdt afstand want er kan elk moment grote brokken ijs afbreken” of “De ijsberg kan op elk moment omdraaien”. Het is wel veilig volgens onze groepsleider, dus dan laat ik de kans om op een ijsberg rond te lopen niet schieten. Hij zet de punt van de zodiac tegen een plat stuk ijsberg zodat we via de voorkant op de ijsberg kunnen stappen. Maagdelijk bevroren sneeuw knispert onder mijn laarzen terwijl ik de ijsberg verken.
Je bent gek, je klimt op een ijsberg! Mag ik er ook op?
Na wat ronddansen op de ijsberg kunnen we via de dezelfde weg weer op de zodiac stappen. Ik zorg dat ik de laatste ben die van de ijsberg afstapt. Ik kan nu met redelijke zekerheid zeggen dat ik de laatste persoon ben ik voet heeft gezet op die ijsberg. Deze tocht is absoluut een van de hoogtepunten van de reis.
Overal ijsbergen
Dit is alweer de laatste landing van deze reis. Het is nog steeds prachtig weer als ik voet zet op Hekla Havn. Mijn laatste kans om wat rond te wandelen op Groenland. De grond is erg drassig, dus ik zoek een mooi uitkijkpunt uit op een hoge richel. De wind is gaan liggen en de meeste anderen zijn de andere kant op gelopen. Het is dan ook oorverdovend stil.
Kies een bergtop en geniet van voorbij drijvende ijsbergen
Hekla Havn, lekker rondbanjeren door drassige velden voor leuke foto’s
Op mijn weg terug word ik nog verrast door een Arctische vos. De vos heeft eigenlijk geen idee of hij nu bang moet zijn of dichterbij moet komen. Hij blijft een paar minuten op enkele meters mij observeren. Helaas komt een groep passagiers luid kwebbelend aanlopen, en de vos zet het op een lopen met fotograferende passagiers in zijn kielzog.
Arctische vos weet niet of hij blij moet zijn met al dat bezoek
En dan is het tijd om terug te keren naar de bewoonde wereld. Het varen in zuidelijke richting naar het lekker comfortabel warme IJsland. Onderweg worden we nog getrakteerd op enkele walvissen en dolfijnen.
Fotomontage van een bultrug
Wil je na het lezen en bekijken van al deze foto’s nog meer foto’s willen zien, kijk dan op het forum. Of wil je de bewegende beelden zien van deze reis? Een 20 minuten durende video/fotoverslag kan je hier vinden.
En hiermee sluit ik dan mijn eerste fotoverslag af voor de FOK!frontpage. Volgende week een nieuw fotoreisverslag.
ETA
Tekst en foto's: Fon-Wan Chan
