Control

In games gebeuren de gekste dingen. Spelers worden regelmatig geconfronteerd met angstaanjagende monsters en mysterieuze gebeurtenissen. Een tripje naar de hel of andere ellendige locaties wordt bijna als normaal gezien. Daarom is het zo knap hoe Control toch onder je huid weet te kruipen door een originele draai te geven aan bekende clichés.

Control speelt zich volledig af in de fictieve Federal Bureau of Control, een geheime FBI-achtige instelling die zich bezighoudt met het onderzoeken van bovennatuurlijke gebeurtenissen en objecten terwijl ze ook de taak hebben dit alles voor iedereen in de doofpot te stoppen.
Je speelt als Jesse, een vrouw die na een jarenlange zoektocht het FBC kantoor vindt en gelijk in een staat chaos treft. Een vreemde vijandelijk invasie genaamd The Hiss heeft de meeste werknemers bezeten. Het wordt nog gekker, want Jesse treft de FBC Director dood naast zijn bureau. Ze pakt zijn pistool en wordt onmiddellijk getransporteerd naar een zogenoemde astrale vlakte. Het was namelijk niet zomaar een pistool, maar het ‘service weapon’, een levend en machtig object. Omdat Jesse in staat is om dit wapen te bedienen wordt ze door geheimzinnige stemmen uitgeroepen tot de nieuwe Director.

Je merkt het al, Control is een vrij enigmatische game. Dat wordt alleen maar onderstreept door de af en toe trippy beelden en gebeurtenissen in de game. The Oldest House, zoals het FBC kantoor heet, is namelijk niet zomaar een simpele overheidsinstelling. Dit gigantisch gebouw is zelf ook een levend object met bizarre topografie. Zonder te veel te willen verklappen, The Oldest House heeft bijvoorbeeld bereik naar andere dimensies. Het maakt de game ontzettend interessant en net als je denkt dat je alles hebt gezien en de gekkigheid begint te wennen komt Control toch weer met een leuke twist.

De game geeft ook een klein beetje horror vibes. Jesse ontmoet tijdens de game een paar overlevenden, maar voor de rest tref je overal lege werkplekken en zwevende lichamen (iets dat The Hiss met slachtoffers doen). Het is juist de juxtapositie van het sobere kantoorgebouw, de bovennatuurlijke elementen en eigenaardige locaties dat zo effectief werkt.

Control brengt dit allemaal ook heel mooi in beeld. Remedy Entertainment staat bekend om zijn film-achtige presentatie van games. Control kan net als Max Payne en Alan Wake uitermate sfeervol zijn. Toch merk je ook hier en daar dat het budget van deze game niet op het niveau van de grootste AAA toppers is. Remedy is bijvoorbeeld iets te ver gegaan met de kantoor-esthetiek. Het gebouw had niet tientallen man en vrouw toiletten nodig die er precies hetzelfde uitzien en waar zo goed als nooit iets te vinden valt. Zo zijn er meer kloonkamers die de tijd van de speler verdoen.

Qua gameplay is Control een vrij simpele third-person shooter. Jesse gebruikt voor het schieten alleen het eerder beschreven Service Weapon, maar dit kan transformeren in verschillende wapens zoals shotgun en grenade launcher. Het herlaadt ook zichzelf, dus munitie hoef je niet te zoeken. Control heeft opvallend genoeg geen cover-systeem. In plaats daarvan moet Jesse gebruikmaken van de bovennatuurlijke krachten die ze tijdens het verkennen van het gebouw leert. Al snel krijg je bijvoorbeeld de kracht om objecten te doen opstijgen, om ze vervolgens keirhard tegen vijanden te lanceren.

Jesse krijgt nog een aantal powers zoals een super dash en de mogelijk om een soort schild om haar heen te maken. De gameplay is prima, maar ik vind dat er relatief weinig flow in zit. Meestal is de beste strategie om op een afstandje te blijven en vanaf daar objecten te lanceren. Een paar vijandtypes kunnen dat counteren, maar die pak je dan weer met het Service Weapon. De game wordt nooit veel dieper dan dat en het dwingt je ook amper om tijdens gevechten in beweging te blijven of slimme strategieën te bedenken. Kortom, alles werkt naar behoren, maar de schiet-mechanieken zorgen niet vaak voor hoogtepunten.

Het grootste minpunt van Control is dat de game performance issues heeft tijdens bepaalde chaotische gevechten. De game bevat indrukwekkende grafische effecten en ook de physics en hoe alles om je heen wordt gesloopt is een lust voor het oog. Mooi allemaal, maar wanneer dit er ook voor zorgt dat de framerate overduidelijk naar beneden keldert gaat veel van de glans er van af. Dit gebeurt niet tijdens elk gevecht, maar toch wel vaak genoeg dat het echt een issue is. Ik heb de game op een PS4 Pro gespeeld. Wellicht dat andere versies beter zijn, maar dat kan ik niet oordelen.

Je zou de game verder qua gameplay een Metroidvania kunnen noemen. Je verkent langzaam aan een gigantisch gebouw. Daarbij krijg je steeds meer toegang tot gebieden aan de hand van gevonden keycards en nieuwe vaardigheden. Backtracking is dus een moetje, maar dat is in dit geval niet erg, want de Oldest House is in het algemeen erg leuk om te verkennen. Dat is zo omdat de game zeker niet enkel schieten is. Af en toe moet je een puzzeltje oplossen of segment spelen waar een beetje platforming is vereist. Verder vind je overal interessante lore die je meer inzicht geeft in wat voor werk de FBC allemaal verricht. De variatie zit er dus lekker in en de game houdt je dus naast het verhaal goed bezig met veel optionele activiteiten die meestal de moeite waard zijn om te doen.

Control is typisch zo’n game die in eerste instantie onder de radar van veel mensen vliegt en later een veelgeprezen cult-hit wordt. Het is een originele game met veel stijl en intrigerende aspecten die je tijdens en na het spelen echt bezig houden. De game laat wel wat steekjes vallen. Zo zijn er iets teveel kloonkamers, hadden de schietmechanieken beter kunnen zijn en is de framerate soms helemaal niet stabiel. Control is ondanks deze minpunten een game die je absoluut moet spelen, want het is niet vaak dat er een game langskomt met zo’n sterke identiteit.

Gespeeld op PS4 Pro. Review-exemplaar toegereikt door 505 Germany.