DVD: Een stukje blauw in de lucht

Wouter Kursten (Magneet)

Hoeveel ooggetuigenverslagen wil je nog horen over de deportaties uit de tweede wereldoorlog? Voor sommige mensen kunnen het er niet genoeg zijn. Een vaak onderbelichte bevolkingsgroep die dit overkwam waren de Sinti en Roma. Het lukte regisseur Bob Entrop om deze gesloten gemeenschap binnen te komen en de verhalen van overlevenden en familieleden op tape vast te leggen. Deze verhalen zijn verzameld in de documentaire Een stukje blauw in de lucht.

De eenn wist te ontsnappen net voordat hij de trein in moest. Een ander was toevallig spelen bij een neefje waardoor hij niet opgepakt werd op de bewuste dag van 16 mei 1944. Drie dagen later vertrok het zogenaamde Zigeunertransport vanuit Kamp Westerbork naar het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. Van de 245 gedeporteerden kwamen er slechts 30 terug.

Het taboe binnen de Sinti om te praten over de deportaties was groot. Nog groter was het taboe over spreken wat er daadwerkelijk gebeurd was in Auschwitz. Bon Entrop wist een vriendschap met twaalf Roma en Sinti op te bouwen waardoor zij deze taboes durfden te doorbreken. Zo verteld bijvoorbeeld de 82-jarige Lily van Angeren-Franz na enige twijfel over wat ze moest doen na aankomst. Alles komt aan bod, van de vernederingen door de ss-ers tot en met de verschrikkelijke medische experimenten die mensen moesten ondergaan. Daarnaast zijn er verhalen te vinden over kinderen van mensen die de oorlog overleefd hebben maar waarvan de verhalen voor het eerst uitkomen.

Zoals eerder gezegd kunnen er voor sommige mensen niet genoeg ooggetuigenverslagen naar buiten komen over de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog. Het is ook de enige manier om ervoor te zorgen dat het nooit vergeten zal worden. Als ze nu niet meer vastgelegd worden zijn ze binnen een paar jaar waarschijnlijk verloren. De beoordeling van deze film is dan ook niet gebaseerd op de manier van filmen of de extra’s. Het gaat om het feit dat weer een aantal onbekende verhalen zijn vastgelegd. Dat Bob Entrop er ook nog eens een hele mooie documentaire omheen gemaakt heeft is een mooie bijkomstigheid.