Boek: Menno Haanstra - Jan Ykema

Olga Kroeders

Menno Haanstra schreef een biografie over oud-schaatser Jan Ykema. Ykema was 22 jaar geleden bij de Olympische Spelen van Calgary de verrassende winnaar van het zilver op de 500 meter. Haanstra maakte Ykema als kleine jongen van dichtbij mee. Jaren later bezocht hij hem en het resultaat is deze biografie.

Pikstart, verslaving en comeback van een hypersprinter

Als schaatser Jan Ykema in 1988 na een beroemde pikstart een zilveren Olympische medaille wint, wordt hij overal met applaus ontvangen, tot bij de koninklijke familie aan toe. Maar wanneer de Pietje Bell van de schaatssport een jaar later de ijzers opbergt, verstomt het applaus. Enkele jaren later vindt de politie Jan Ykema terug op een parkeerplaats. Als een drugsverslaafde die in zijn auto ligt te slapen.
 
Jan Ykema is het verhaal van een hypergetalenteerde sportman die eerst doet en dan denkt. Via een groot aantal kleurrijke anekdotes maken we kennis met een schaatser die maling heeft aan gezag, in de kleedkamer sigaretten rookt en toch vrijwel overal geliefd is. We zien hoe alle bravoure en bluf langzaam wegzakken in een poel van schulden, leugens en bedrog. Vijftien jaar duurt zijn verslaving, en dan begint Jan Ykema aan de lange weg terug.

Soms kom je een boek tegen dat echt blijft boeien, deze biografie is daar eentje van. Dit boek laat mooie kanten zien maar schuwt niet de vele schaduwzijden van het leven van Jan Ykema. Goed geschreven, authentiek en zeer onderhoudend. Haanstra probeert het verhaal niet mooier te maken dan het is en laat niets weg. Sommige dingen zijn hard te lezen zoals Ykema die met zijn zoontje achter in de auto drugs gaat halen.

Wat Jan Ykema heeft meegemaakt na zijn loopbaan is helaas geen uitzondering. Wel is hij een van de weinigen die met zijn verhaal naar buiten komt. Dat is al bewonderingswaardig. Ykema zegt in het nawoord dat het maken van het boek een therapeutische werking had. "Sterker, toen ik meerdere keren per week mijn verhaal deed, had ik geen gang naar de psychiater meer nodig.''

Ykema is vandaag de dag coach van de APPM-schaatsploeg en treedt op als gastspreker waarbij hij wijst op de gevaren van drugs.