Interview met John Boyne
The Boy In The Striped Pyjamas heeft tot dusver vier miljoen exemplaren verkocht, stond maar liefst 80 weken op de eerste plaats in Ierland en bekleedde tevens de eerste plek in vele andere landen en boekenlijsten, waaronder The New York Times Bestsellers List. Alsof dat nog niet genoeg was, stond het boek in 2008 op de zesde plaats van best verkopende boeken wereldwijd. John Boyne is dus aardig succesvol te noemen voor een auteur van pas 37 jaar oud. En met zes uitgebrachte romans, waarvan er eentje nu verfilmd is, heeft de voormalige boekverkoper een legitieme status weten te bemachtigen tussen de grote Ierse auteurs.
Zelf was hij erg sceptisch toen hij benaderd werd om zijn boek te verfilmen. “Toen David Heyman (director van de Harry Potter films) mij benaderde en over een mogelijke verfilming begon te praten, had ik iets van: ‘Ja, dat is wel leuk, we zien wel of het zover komt.’ Ik begon er serieus over na te denken toen Mark Herman de filmrechten ervan wilde kopen. Alles ging zo snel en ik stond perplex. Om aan te geven hoe snel precies: binnen 15 maanden na de eerste publicatie waren wij al aan het filmen.” Vooralsnog weerhield de angst dat zijn verhaal mogelijk mismaakt zou worden, hem totaal niet, mede dankzij de betrokkenheid van Mark Herman. “Ik weet niet hoe ik dit moet uitleggen, want het vertalen van het boek naar het scherm is eigenlijk een heel lang gesprek geweest. David (Heyman) begreep hoe het werkte door zijn nauwe samenwerking met J.K. Rowling en wist hoe om te gaan met een auteur. Hierdoor heb ik me echt constant op mijn gemak gevoeld en wist ik dat het goed zou komen. Met Mark ben ik sindsdien hele goede vrienden gebleven.”
Die vriendschap tussen Boyne en Herman is naar eigen zeggen ook terug te zien op het witte doek. “De film is precies zoals ik het me had voorgesteld. Toen ik de set opliep was het alsof ik het al had meegemaakt, wat natuurlijk op een manier ook zo is. Maar dat het zo dicht bij mijn visie kwam, had ik niet durven dromen.” Toch zijn er nog altijd verschillen tussen de film en het boek die onontkoombaar zijn waar hij ook over reflecteert. De film is natuurlijk anders dan het boek, maar de vader (David Thewlis) is prachtig weergegeven als lieve familieman die de meest afschuwelijke dingen doet tijdens zijn werkzaamheden. Dat contrast wordt erg goed benadrukt door David Thewlis en Vera Farmiga, die de moeder speelt.”
Boyne: ”Er is toch iets wat ik zou veranderen aan de film en dat is de grootmoeder een prominentere rol geven. Ze heeft een complex karakter dat verder uitgediept zou moeten worden, als felle tegenstander van de rol van haar zoon tijdens de Holocaust. Dit zou ik eigenlijk ook in het boek willen veranderen, omdat ze een erg interessant figuur is in het verhaal en ik, na het zien van de film, het gevoel heb gekregen dit figuur verwaarloosd te hebben.”
Het is inderdaad een interessant verhaal dat niet enkel positieve reacties heeft gegenereerd. Op de vraag of hij niet enigszins angstig was voor negatieve reacties antwoordde hij: “Ik wist voordat ik het uitbracht dat het niet louter positieve reacties zou opleveren, maar ik moest het verhaal simpelweg vertellen. De film is dan ook een goed medium om nog meer mensen met het verhaal familiair te maken. Ik ben erg blij dat er nog steeds wordt gesproken over het verhaal. Ik ontvang nog wel eens heftige reacties van mensen die zich beledigd voelden door het verhaal en vonden dat ik teveel sympathiseerde met de zoon van een nazi. Maar dat is totaal niet zo als je het hebt gelezen! Uiteindelijk laten ook die reacties zien dat het verhaal nog altijd iets in mensen teweeg brengt en dat is wat een verhaal een goed verhaal maakt. De drang om het te verdedigen heb ik daarom niet. Het is wat het is, gewoon een verhaal.”
FOK! zou FOK! niet zijn als er niet ook een review van de betreffende film zou worden gepubliceerd. Deze is hier te vinden.
Interviewlocatie: Ambassade Hotel, Amsterdam Datum: 28 januari 2009
Boekinformatie: Uitgever: Uitgeverij Arena ISBN: 9789069747820