Film: I Served the King of England

Joris (Scylla)
Een Tsjechische film vindt niet vaak zijn weg naar de Nederlandse bioscopen, maar deze week is het dan toch het geval. De film I Served the King of England is gebaseerd op het gelijknamige boek van de schrijver Bohumil Hrabal, en geregisseerd door Jiří Menzel. De film gooit hoge ogen en wordt getipt voor een Oscar voor beste buitenlandse film.


Terugblik op een rijk, absurd leven
Aan het begin van I Served the King of England zien we Jan Dítě vrijkomen na vijftien jaar gevangenisstraf. Hij kijkt de zon recht in de ogen wanneer hij ons vertelt dat het wel meeviel, want wegens goed gedrag komt hij al na veertien jaar en negen maanden vrij. We komen niet te weten waarom hij in gevang is terecht gekomen, maar nadat hij zijn intrek heeft genomen in een afgelegen berghutje, begint hij over zijn leven te vertellen. Hij begint met hoe hij als jongeman worsten verkocht op het station in Praag, en zich al vroeg verbaasde over de inhaligheid van de rijken. Hij besluit later ook miljonair te worden, om te kijken of hij er dan misschien wat meer van kan begrijpen. Hij vervolgt zijn loopbaan: van een plaatselijk café via een decadent hotel komt hij door een geslaagde combinatie van geluk en wijsheid terecht in het prestigieuze hotel Paris in Praag. Het zeer luxe Paris biedt onderdak aan de superrijken van Praag en de rest van de wereld, en Dítě leert er de kneepjes van het vak van de alleswetende Maitre d’. Deze is alwetend simpelweg omdat hij de koning van Engeland bediend heeft. Jan Dítě tuimelt door geluk en toeval in de ene gebeurtenis na de andere, om uiteindelijk erachter te komen dat zijn leven voorbij is. Zijn geluk is dat pech hem altijd leidde waar hij moest zijn, en zo blikt de oude Dítě tevreden terug op een rijk leven.



Ivan Barnev als de jonge Jan Dítě

Die Blechtrommel?
Het avontuurlijke leven en de manier waarop dit verteld wordt in I Served the King of England doet denken aan de verfilming van Günter Grass zijn boek Die Blechtrommel, wat zich gedurende dezelfde periode in Polen afspeelde. En net zoals in Die Blechtrommel kenmerkt deze film zich door een zekere speelsheid te combineren met eeuwige levenswijsheden. Sympathie krijg je gek genoeg niet echt voor Dítě (Tjechisch voor klein), maar zeker wel een bewondering voor de fascinerende manier waarop hij met het leven om gaat. Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de decadentie in Praag tijdens het interbellum, en de grote ommezwaai die kwam vanaf het moment dat de Nazi’s het Sudetenland onder de voet liepen. Die hele wereld werd opeens omgekeerd, maar Jan Dítě lijkt zich er niet veel van aan te trekken. Hij leeft gewoon zijn leven zoals het hem komt aanwaaien. Hij blikt hier uiteindelijk op terug, zonder spijt en zonder bewondering voor de persoon hij geweest is. De film geeft dus geen eenduidig antwoord, velt geen oordeel, maar laat dat volledig aan de kijker over.


Functioneel naakt is ook te bewonderen in deze film

Kleurrijk en literair, net niet helemaal geslaagd
Deze Tsjechische film biedt een fascinerende blik in het leven van Jan Dítě en neemt de kijker mee op een vrolijke reis door diens herinneringen. We zien zowel fascinerende als absurde personages voorbijkomen. De vele speelse vrouwen die een plek hebben in Dítě’s leven zijn stuk voor stuk om op te eten. Het is alleen jammer dat na de helft de rek er een beetje uit is en het tempo wat lager komt te liggen. Echte bijzondere elementen kom je dan niet meer tegen en de film slaagt er maar net in de aandacht tot het einde vast te houden. I Served the King of England is een prachtig literair en rijk verhaal, maar houdt zich in deze vorm maar moeilijk staande.


Label: Moonlight Films Releasedatum: 25 oktober 2007
Kijkwijzer: Waardering film: