DVD: Ober

Jelle Schot (JelleS)
Alex van Warmerdam mag je gerust één van Neerlands boeiendste filmmakers noemen. Zwarte humor, surrealistische situaties en wereldvreemde personages zijn in zijn werk altijd een zekerheid. Voor Abel (1986) en De Noorderlingen (1992) ontving hij al meerdere Gouden Kalveren. Vorig jaar moest hij met Ober enkel genoegen nemen met de prijzen voor Beste Scenario en Production Design, maar de concurrentie was met onder andere Zwartboek en Nachtrit dan ook behoorlijk zwaar.




Ober keert terug naar de stijl van Abel, het debuut van Alex van Warmerdam. Net als die film zit Ober vol gestoorde ongeloofwaardige karakters en absurde hilarische dialogen. Zoals altijd laat hij zijn karikaturale personages in allerlei pijnlijke situaties belanden, totdat je medelijden met ze krijgt. In Ober zijn de situaties echter totaal over de top, het verhaal slaat al helemaal nergens op. Van Warmerdam speelt Edgar, een sombere ober die zijn zieke vrouw bedriegt. Hij wordt geteisterd door zijn criminele buren en op zijn werk getreiterd door drie irritante klanten, onder leiding van de uitblinkende Pierre Bokma. Daarbij heeft hij ook nog eens een affaire met de bloedmooie vrouw van zijn collega, en een Japanse huurmoordenaar in huis wonen.




Geen enkele regisseur zou weg komen met de absurde taferelen die in Ober getoond worden. Maar dan komt de genialiteit van Van Warmerdam bovendrijven. De scenarioschrijver wordt in het verhaal geïntroduceerd. Edgar gaat verhaal halen bij de man die zijn leven construeert, Herman, gespeeld door Mark Rietman. Al eerder werd er gespeeld met een film in een film, bijvoorbeeld in Adaptation en de Nederlandse experimentele film De Zee Die Denkt. Maar waar het in die laatste vooral bedacht is voor een filosofische kijk op het bestaan, is de constructie in OBER enkel bedoeld om allerlei hilarische situaties te creëren. Er hoeft geen verklaring te worden gegeven waarom we vier negers met een speer door een huis zien rennen. Ober is één grote speeltuin voor het kind in Van Warmerdam.

Vooral wanneer Suzie (Thekla Reuten), de vriendin van Herman, aan de haal gaat met zijn werk, zal zelfs de grootste Van Warmerdam hater zijn lach niet in kunnen houden. Zo laat ze Edgar een pijl en boog (hint naar Grimm) kopen om zich te verlossen van zijn buren. De inpakscène, waarin een oude vrouw met het hoofd van René van 't Hof minutenlang bezig is om de pijlen in te pakken, zal de geschiedenis in gaan als één van de grappigste in de Nederlandse filmgeschiedenis. Keer op keer gaat Edgar klagen bij zijn ontwerper, maar het wordt alleen maar erger. Het trucje mag dan tegen het einde wel een beetje uitgemolken raken, in het eerste uur zitten genoeg memorabele momenten die de film boven het niveau van de gemiddelde komedie doen uitstijgen.




De dvd-release is ook boven gemiddeld. De interviews met cast en crew en een kijkje achter de schermen zijn niet al te speciaal, maar voor de echte Van Warmerdam-liefhebber is de aanwezigheid van twee oude korte films van zijn hand een leuke extra. Schilderij laat enkel een veranderend schilderdoek zien, met een aantal geweldige vondsten. De Stedeling, met Alex van Warmerdam zelf in de hoofdrol, is komisch en absurdistisch, zoals we hem kennen dus. Kwalitatief komen de twee filmpjes niet in de buurt van zijn latere werk, maar het is wel interessant om te zien hoe hij begonnen is.

Wanneer het lukt om alles in Ober dat niet klopt te negeren en zonder enige verwachtingen de fantasievolle wereld van Van Warmerdam binnen te wandelen, kan een constante glimlach niet uitblijven. De trieste onderlaag geeft net dat beetje compassie voor de personages mee, om de surrealiteit te rechtvaardigen. Briljante dialogen, geweldig acteerwerk, en dankzij het sublieme gevoel voor compositie en kleuren ook nog eens een genot om naar te kijken. Van Warmerdam slaagt er voor de zoveelste keer in één van de leukste Nederlandse films te maken.



Label: A-film Releasedatum: 5 april 2007 Kijkwijzer:
Waardering:


Must See/Buy/Do
Aanrader
Redelijk
Tsjaa...
STAY AWAY!!!!