She Said is een boeiende reconstructie van een schokkende reconstructie

Een reconstructie van hoe journalisten van The New York Times de waarheid over seksueel misbruik in de Amerikaanse showbizwereld naar boven haalden, en daarmee die wereld flink wisten op te schudden.

Afgelopen weekend verscheen in de Volkskrant een artikel over hoe er sprake was van grensoverschrijdend gedrag op de redactie van de dagelijkse talkshow De Wereld Draait Door. Hiervoor hebben de journalisten van die krant maandenlang (of jarenlang, wie zal het zeggen?) onderzoek gedaan. Ze spraken met tientallen mensen, hoorden hun verhalen aan en vergeleken de verslagen om uiteindelijk met een uitgebreide reconstructie te komen.

She Said: Zoe Kazan, Carey Mulligan

De reguliere lezer zal er wellicht niet direct bij stilstaan wat voor werk er in zo'n artikel gaat zitten. Hoe vaak er reizen gemaakt worden, telefoontjes gepleegd, onderling overlegd over wat de verslagen betekenen, beoordeeld of er genoeg informatie is om een artikel over te schrijven, wederhoor gepleegd, en uiteindelijk geschreven, herschreven en gepubliceerd. Deze gang van zaken wordt tot in detail en op indrukwekkende wijze getoond in She Said. Natuurlijk gaat dat niet over het Volkskrantartikel, maar over het artikel dat het gedrag van Harvey Weinstein onthulde in The New York Times. Een vergelijkbare zaak in dat een bekend mediafiguur jarenlang zijn boekje te buiten ging, maar helaas een flink stuk ernstiger dan de zaak-DWDD.

In de film wordt een weergave getoond van hoe de eerste meldingen leiden tot vermoedens en hoe het onderzoeken van die vermoedens leidt tot een lang traject waarin verslaggevers Megan Twohey (Carey Mulligan) en Jodi Kantor (Zoe Kazan) met slachtoffers spreken, feiten verzamelen, nog een keer met ze spreken om nieuwe feiten te controleren en zo stukje bij beetje, getuigenverklaring na getuigenverklaring, dichter bij de waarheid komen. En belangrijker: een steeds beter beeld krijgen van wat voor schoft die Weinstein blijkbaar is geweest in de tientallen jaren van zijn succesvolle filmcarrière (hij was producer en in die rol bij meer films betrokken dan de argeloze filmbezoeker zou vermoeden).

Er zit vijf jaar tussen het oorspronkelijke artikel, dat de grote aanzet was voor de #MeToo-beweging, en de verschijning van deze verfilming. In die tijd zijn velen wellicht de exacte details van Weinsteins gedrag weer een beetje vergeten; hoe hij vrouwelijke ondergeschikten (vooral actrices) in zijn hotelkamer uitnodigde, schaars gekleed was, om massages vroeg, ze onder druk zette en nog veel meer. De situaties worden in She Said beschreven door de slachtoffers, of althans de actrices die hen spelen, en stukje bij beetje herbeleef je als kijker de verbazing, schok en verontwaardiging over de verhalen. Net als je denkt dat hij zich wel héél erg heeft misdragen komt er weer iemand met een erger verhaal.

She Said: Zoe Kazan, Carey Mulligan, Andre Braugher, Patricia Clarkson

Intussen luisteren de verslaggevers, stellen ze vragen, pushen ze aarzelende slachtoffers om tóch hun verhaal te doen en je ziet aan Mulligan en Kazan hoe belangrijk het voor Twohey en Kantor was om het verhaal compleet te maken, om de volledige waarheid aan het licht te brengen. Niet om een mooi artikel te hebben, maar om een stem te geven aan de slachtoffers en een verschil te maken in de situatie. We weten inmiddels dat ze absoluut een verschil hebben gemaakt; Weinstein is loeihard van zijn voetstuk gerukt en, significanter nog, berecht voor zijn misdaden. Het type gedrag dat hij vertoonde wordt steeds minder gedoogd.

Met She Said, feitelijk een reconstructie van de reconstructie, wordt een stukje van onze moderne geschiedenis gedramatiseerd, maar ook vastgelegd. Het laat zien dat waarheidsvinding moeilijk, maar ook de moeite waard is. Dat een klein groepje journalisten met voldoende doorzettingsvermogen iets kan bereiken met een belangrijke maatschappelijke impact. Dat verhaal (achter het verhaal) verdient het om verteld te worden en She Said verdient het om gezien te worden.