R-Type Final 2

De shmup (shoot ‘em up) is misschien wel het meest niche genre in gaming. Niet veel mensen staan in de rij voor een bikkelharde 2D bullet hell-game. R-Type is alleen dankzij een crowdfunding-campagne terug tot leven gebracht. Ik zou de nieuwste game in de serie maar al te graag willen aanraden aan een breder publiek, maar het blijft een spel met beperkte aantrekkingskracht.

R-Type is een klassieke serie die in 1987 begon. De strakke gameplay en het science fiction-thema spraken destijds tot de verbeelding. De arcade serie was populair en er kwamen allerlei goede sequels. Echter, games in het algemeen maakten door de jaren heen reusachtige sprongen en hardcore genres zoals de shmup werden steeds meer niche.

R-Type probeerde mee te moderniseren en de vierde game, die op de originele PlayStation uitkwam in 1998, maakte gebruik van 3D graphics. Het was niet genoeg en met de komst van de PS2 zag ontwikkelaar Irem de bui al hangen. In 2003 brachten ze R-Type Final uit met de intentie dat het de laatste game in de serie zou zijn. Er zouden nog wel compilaties en remakes (door andere ontwikkelaars) volgen, maar R-Type was inderdaad gewoon klaar.

Daar zou een Kickstarter-campagne in 2019 eindelijk verandering in brengen. Ontwikkelaar Granzella, die deels uit oud-Irem medewerkers bestaat, heeft met behulp van fans deze nieuwe sequel gefundeerd. De intentie was niet om R-Type of het genre opnieuw uit te vinden, maar om die fans te bedienen met een nieuwe game vol klassieke elementen. R-Type Final 2 voelt daarom als een game die ook tien jaar geleden had kunnen uitkomen.

R-Type Final 2 is nog altijd een horizontale scrolling shooter waarin je door levels vol vijanden en obstakels gaat. Je speelt met een futuristisch ruimteschip en je doel is om het einde van de level te halen. Tussendoor zijn er checkpoints en aan het einde van elk level wacht een baas. Kenmerkend aan R-Type is de ‘force’, een ronde satelliet die onafhankelijk van je schip kan opereren. Je kunt de force zowel aan de voorkant of achterkant van je schip vastmaken, maar ook op elk moment loskoppelen en op vijanden afsturen.

Net als de meer recente R-Type-games bevat Final 2 veel soorten schepen en er zijn ook allerlei verschillende type force-wapens met andere functies. De nieuwste game is uiteraard het meest vergelijkbaar met de originele Final en het bevat maar liefst 99 schepen. Mijn inziens is dat juist een probleem, want ik ben eigenlijk fan van de Final-formule.

R-Type Final 2 is net als zijn voorganger namelijk slecht gebalanceerd. De drie basis-schepen zijn een stuk zwakker dan veel van de schepen die je kunt vrijspelen (aan de hand van punten die je verdient tijdens het spelen). Levels die erg uitdagend zijn met de eerste schepen worden kinderspel met geavanceerde versies. Kwalijker zijn levels die zo goed als onmogelijk lijken met bepaalde schepen. Je hebt dan simpelweg niet het wapentuig om met bepaalde vijanden om te kunnen gaan. Er zijn ongetwijfeld spelers die de hoogste moeilijkheidsgraad kunnen uitspelen met enkel de basis-schepen, maar persoonlijk ben ik geen fan van deze disbalans.

R-Type Final 2 is verder vaak ook een irritante game om te spelen. Het is de eerste widescreen R-Type, en toch voelt het alsof je minder ruimte hebt dan ooit. De actie is erg ingezoomd en het scherm is superdruk met vijanden, lasers en kogels. Het is ook ergerlijk dat vijanden off-screen al shit op je kunnen afvuren, waardoor je soms goedkoop kunt doodgaan. Zeker omdat je door de drukke achtergronden vaak verdwaalde kogels niet ziet aankomen.

Doodgaan is net als in de voorgaande games sowieso iets dat vaak gaat gebeuren. De kogels en lasers die vijanden afvuren komen razendsnel op je af. Tenzij je de reflexen van een God hebt, kan het haast niet anders dan dat je schip vele malen vernietigd gaat worden. Pas als je de levels hebt geleerd en de patronen van vijanden kent kun je consistent progressie maken.

Sterven en daarvan leren is bekende kost voor zowel arcade-games zoals deze en populaire franchises zoals Dark Souls. Het probleem met R-Type is dat doodgaan irritanter is dan in de meeste games. Je raakt dan namelijk al je upgrades tot dan toe kwijt. Final 2 is ook met dit aspect niet goed gebalanceerd, want je bent zonder upgrades vele malen zwakker. Je kunt zonder upgrades makkelijk vast komen te staan bij een moeilijk checkpoint en die ene dood kan uiteindelijk tot een Game Over leiden. Het voelt alsof het spel erg leunt op momentum en als je dat kwijtraakt ben je gelijk verloren.

Begrijp me niet verkeerd, ik heb nog steeds wel plezier gehad aan R-Type Final 2. Het was leuk om alle levels een paar keer met verschillende schepen te doorlopen en de gameplay is in de meeste opzichten nog altijd solide. Toch voelt de game tegenwoordig als een compromis. Naast de voorgenoemde irritante aspecten maken de Unreal Engine-graphics totaal geen indruk. De originele games zijn mooier en beter leesbaar. Verder zit er ook een relatief hoog prijskaartje vast aan het spel: veertig euro, exclusief Stage Pass van twintig euro met zeven extra levels.

R-Type is in de jaren afwezigheid ook door andere games ingehaald. Iets als Söldner-X 2 speelt soepeler en oogt mooier. Er zijn ook indie-games uitgekomen zoals Jamestown en Nex Machina die met iets andere mechanieken voor meer opwinding zorgen. Dat betekent niet dat R-Type Final 2 irrelevant is, want het genre krijgt jaarlijks amper nieuwe games. Maar het betekent wel dat fans ook andere opties hebben en die opties zijn tegenwoordig beter dan wat Granzella hier aanbiedt met R-Type Final 2.

Gespeeld op PS4, ook beschikbaar voor Xbox One, Switch en pc.