Eerste indrukken Xbox Series X

Deze maand wordt een dure maand voor vele gamers, twee next-gen consoles staan voor de deur. Een ervan is hier al binnengekomen, we mochten al een tijdje spelen met de nieuwe Xbox Series X.

Allereerst het nerdy gedeelte: wat specs van de nieuwe console op een rijtje:

• CPU: 8X Cores @ 3.8 GHz (3.6 GHz w/SMT) Custom Zen 2
• GPU: 12 TFLOPS, 52 CUs @1.825 GHz Custom RDNA 2 GPU
• RAM: 6GB GDDR6 w/320 bit-wide bus
• Storage: 1TB Custom NVME SSD
• IO Throughput: 2.4 GB/s (Raw), 4.8 GB/s (Compressed, with custom hardware decompression block)
• Max. Performance: 4K @ 60FPS, with support for up to 120FPS
• Sound: Dolby Digital 5.1, DTS 5.1, Dolby TrueHD with Atmos, Windows Sonic
• Connections: 1x HDMI 2.1 out, 3x USB 3.1 Gen 1, 802.11ac dual band wireless, 1x 1Gbps Ethernet

Allemaal leuke cijfers, die er onder andere voor zorgen dat er 12 teraflops aan computerkracht in de behuizing zit. Dat wordt ingezet om bijvoorbeeld Direct X Raytracing mogelijk te maken. Ook Xbox Velocity Architecture wordt genoemd als term, dat betekent dat de opslag en IO geoptimaliseerd is om zo snel mogelijk data in te laden. Als ik moet zeuren over de technische specificaties dan vind ik de USB-ondersteuning wat matig, daar had ik wel USB-C verwacht. Zeker omdat de controllers wel door een USB-C kabel worden opgeladen. Het zal vast met ondersteuning voor oudere randapparatuur te maken hebben, maar één USB-C slot was fijn geweest.

We kregen bij de Xbox Series X ook een hele vrachtlading aan digitale games: een mix van next-gen, current-gen en veel oudere games, om te zien hoe het een en ander draait. Sommige van de current-gen games gaan binnen nu en een week nog een optimalisatie-patch krijgen, bijvoorbeeld Watch Dogs Legion, Yakuza Like a Dragon en Dirt 5. Voor de echt oudere games kan ik kort zijn, net als de laadtijd. Ik erger me nu al aan mijn andere current-gen consoles die laden tot een kunst hebben verheven. Daarnaast krijg je er vaak nog gratis een grafische boost bij, bijvoorbeeld een stabielere framerate of een hogere resolutie.

Nu is het leuker om te zien wat de verschillen zijn in current-gen games die niet geoptimaliseerd op Xbox Series X draaien. Watch Dogs Legion heb ik op Xbox One gespeeld. De laadtijden zijn daar duidelijk aanwezig, zoals bij zo veel games deze generatie. Op Xbox Series X vallen bij spellen als Watch Dogs Legion vooral de laadtijden op. Die zijn erg kort. Onbestaand wil ik ze niet noemen, maar voor een game die nog niet geoptimaliseerd is hebben we het hier niet over seconden verschil, het is veel duidelijker merkbaar. Binnen 10 seconden sta je in Londen op Xbox Series X, terwijl je op Xbox One met gemak 30 seconden mag wachten.

Yakuza: Like a Dragon gaat daarin nog verder, ook nog zonder optimalisatie via een patch. Daar is het laden wel zo goed als onbestaand. Dat laat ook meteen een klein probleempje zien: bij die game hebben ze tips op de laadschermen staan, handig als je een nieuwe game speelt die nog niet eens uit is, dus ook nog geen tips op internet heeft staan. Die kun je niet lezen, daarvoor verdwijnt het laadscherm veel te snel.

Bij Dirt 5 mag je ook meteen op het gas trappen. Daar merk ik wel een groter probleem op tijdens het racen. Zo nu en dan worden er frames geskipped, waardoor je auto opeens een meter verder staat. Dat is vooral rot als je een bocht naderde en dus niet op tijd instuurt, dan zit je of in de buitenbocht, of tegen een reclamebord. Het gebeurt eens in de tien a 15 seconden, het is dus merkbaar aanwezig. Dit is zonder enige patch, dus de console draait eigenlijk de Xbox One-versie. De optimalisatie-patch heeft vertraging opgelopen, maar zou voor release van de Xbox Series X moeten verschijnen. Dan krijgen we zelfs de mogelijkheid de game met 120fps te spelen. Ik vermoed dat de makers druk bezig zijn om de problemen op te lossen, misschien omdat ze bepaalde current-gen trucjes hebben gebruikt die niet zo lekker vallen bij Xbox Series X. Al met al levert Xbox Series X indrukwekkend veel kortere laadtijden, zelfs als games nog niet geoptimaliseerd zijn. En op de hik in Dirt 5 na heb ik nog geen backward-compatible problemen gezien. We gaan de game reviewen wanneer de release-patch klaar is, om een zo'n eerlijk mogelijk beeld te geven.

We kopen natuurlijk geen next-gen om alleen maar al eerder uitgekomen games te spelen, we willen ook wat geoptimaliseerde games zien. Helaas komen er veel patches en games pas op of na release uit, dus veel heb ik er niet kunnen spelen. Gears of War 5, Forza Horizon 4 en Gears Tactics zijn al klaargestoomd voor Xbox Series X, die konden mij dus een eerste indruk geven wat het betekent als er een label “Optimized for Series X|S | Xbox” bij een game staat.

De laadtijden zijn zoals te verwachten kort, erg kort. Wat waarschijnlijk nog fijner is: waarom zou je laadschermen hebben als er Quick Resume is? Je start de game op en je kunt verder waar je gebleven was. En dat werkt niet bij de laatst game die je gespeeld hebt, de console onthoudt het van meerdere games. Grafisch is het natuurlijk allemaal 4K en is er een stabiele snelle framerate. Wat technischere websites melden al dat 4K soms dynamisch bereikt wordt door te terug te scalen naar 1440p als het even wat te heftig wordt voor de hardware. Daar merk je in ieder geval geen reet van, net zoals het checkerboard-trucje van PlayStation 4 Pro. Microsoft claimt games tot 120fps te kunnen laten gaan, maar daar heb ik geen voorbeeld van gezien. En ook geen televisie die dat fatsoenlijk kan weergeven, dus leuk, maar dat is meer theoretische spierballen tonen. Ik heb dan ook liever een meer gedetailleerde game dan een zo hoog mogelijke framerate, maar het wordt vast en zeker gewaardeerd door mensen die online elkaar aan het afschieten zijn.

Gears 5, Forza Horizon 4 en Gears Tactics zien er door alle technische mogelijkheden fantastisch uit. Ik zie heel veel detail, meer dan in de oorspronkelijke games en alles gaat met een stabiele snelheid. Het is geen wereldschokkende grafische sprong, maar dat komt ook omdat de huidige consoles heftig achterlopen op de mogelijkheden op pc. Gears 5 draait bijvoorbeeld vergelijkbaar met ultra settings op pc met raytracing, gedetailleerde schaduwen en alle andere toeters en bellen. Dat is indrukwekkend voor een console die maar een fractie van een high-end pc kost.

Iets wat niet meteen met next-gen wordt gekoppeld, maar voor mij een game-changer is, is het geluid van de console. En dan bedoel ik niet Dolby Atmos, maar de stilte van de fan. Zeker, de console wordt warm, maar het is niet dat je je huis er mee warm kan stoken deze winter. Maar de stilte die de fan brengt ten opzichte van Xbox One en PS4 is een verademing. Vooral bij PS4 heb ik tegenwoordig standaard een koptelefoon op, omdat Schiphol pre-corona minder herrie maakt.

Waar Microsoft de concurrentie ver achter zich laat ligt echter niet op het technische vlak. Dat is op aanbod. Gamepass is eigenlijk al hun sterkste troef, maar die valt nu nog meer op door wat toevoegingen. Het was al een abonnement waarbij je toegang krijgt tot heel veel games. En dan niet alleen indies (looking at you PS Plus), maar ook exclusieve Microsoft-titels op de dag van release. Binnenkort hoort ook een EA Play abonnement daar bij. Met Gamepass Ultimate kun je de games op pc en nu ook via de cloud op Android-toestellen spelen. Smart Delivery is dan weer handig voor games die je koopt. De game-aankoop is dan meteen voor elk platform. Koop je nu een game met Smart Delivery voor Xbox One, dan kun je de game alsnog (later) downloaden op Xbox Series X of pc, indien beschikbaar de verbeterde versie voor dat platform.

Mijn eerste indruk van de Xbox Series X is dan ook een hele goede. Technisch is het apparaat veel beter op de toekomst voorbereid, maar het zijn vooral de randzaken als supersnelle laadtijden en quick resume waardoor ik met plezier game in plaats van wacht om te gamen. En tijdens het gamen kun je ook nog de muziek en geluidseffecten horen omdat de console muisstil is. Gamepass is dan de service die het verschil maakt met concurrenten. Een abonnementsdienst waar je heel veel oude, maar ook de nieuwste first-party games kunt krijgen op releasedag is natuurlijk erg aantrekkelijk. Daar komen de EA Play-games dan ook bij als je Gamepass Ultimate hebt. Met de nieuwe studio’s die Microsoft gekocht en opgezet heeft zullen we nog vele firstparty games mogen verwelkomen. Microsoft heeft geleerd van de fouten voor en tijdens de launch van Xbox One en zet dit keer met volle kracht in op Xbox Series X. Voor 499 euro heb je een Xbox Series X, voor 299 euro heb je een Xbox Series S. Die laatste heeft wel de korte laadtijden, maar niet de kracht om op 4K te renderen.