RoboCop
Het is tweeduizendzoveel-en-twintig, en het Amerikaanse leger maakt gretig gebruik van machines bij buitenlandse militaire missies. Deze machines, humanoïde robots maar ook grote wandelende kanonnen, ondersteunen soldaten bij het veilig maken van steden in oorlogsgebieden. Leverancier OmniCorp vindt dat zij hun machines ook moeten kunnen verkopen aan de Amerikaanse politiekorpsen, maar wetgeving houdt het patrouilleren door zelfdenkende machines, zonder tussenkomst van menselijk oordelen, vooralsnog tegen.
En dat is een doorn in het oog van de machinefabrikant. De buitenlandse markt is verzadigd, hun producten maken oorlogsgebieden veilig, maar in eigen land kunnen ze geen zaken doen én 's lands steden blijven onveilig voor politieagenten om hun werk te doen. Besloten wordt om een manier te vinden om een mens in een machine te stoppen en zo een maas in de wet te misbruiken.
Eigenlijk is Paul Verhoevens RoboCop uit 1987 een film die het wel waard is om eens opnieuw te benaderen. Er wordt immers een wereld getoond waarin de technologie zijn tijd ver vooruit is, maar op een manier die anno nu enigszins gedateerd aanvoelt. Want wat beweegt RoboCop eigenlijk houterig. Wat is het raar dat hij niet gewoon draadloos radiocontact heeft met het politiebureau. En wat is die ED-209 overduidelijk met stop-motion gefilmd. Allemaal geen klachten ten opzichte van het origineel, maar puur vanuit een technisch standpunt goede redenen voor een update.
Natuurlijk zou een remake niet veel waard zijn als alleen de techniek zou worden aangepast aan het heden. Verhoevens film is er een met vele aspecten, zoals de ethische vraag over wat het betekent om een mens in een machine te stoppen, of de kritiek op de Amerikaanse massamedia. Aspecten die best een likje verf kunnen gebruiken. En het zijn deze aspecten die ook in José Padilha's remake naar voren komen.
In deze versie is Alex Murphy (Joel Kinnaman) een rechercheur voor de Detroit Police Department. Samen met zijn partner, Jack Lewis, is hij een misdaadbaas aan het onderzoeken, wanneer deze lucht krijgt van de politie-interesse en daar iets aan wil doen. Met de hulp van een paar corrupte agenten ruimt hij Murphy uit de weg. Althans, dat denkt hij.
De remake neemt een aantal vrijheden ten opzichte van het origineel. Wellicht in een poging de film persoonlijker te maken wordt meer getoond van Murphy's leven, zowel voor als na het incident. Hij is al een tijdje gepartnerd met Lewis misdaden aan het oplossen voordat hij in zijn metalen outfit gehesen wordt, en ook in zijn rol als RoboCop krijgen we meer van zijn persoonlijke ervaringen te zien. Dit is grotendeels mogelijk door de keuze om Murphy niet, zoals in het origineel, te laten overlijden en hem daarna tot robot te verbouwen, maar door hem gewoon in leven te laten.
Zwaargewond door de aanslag op zijn leven wordt hij, met toestemming van zijn echtgenote, opgenomen in een speciaal programma dat, zo beweert OmniCorp-wetenschapper Dr. Dennett Norton (Gary Oldman), hem een zekere kwaliteit van leven kan garanderen. Het is de moderne (film)technologie die de kijker duidelijk maakt hoe ingrijpend de opname in het RoboCop-programma is, maar onderscheidend punt in deze remake is dat Murphy ook na terugkeer in het politiekorps gewoon Alex Murphy is. Hij is alleen een cyborg en wordt zonder het zelf te weten gecontroleerd door OmniCorp, maar hij is nog wel degelijk dezelfde Murphy.
Nou ja, misschien niet exact dezelfde. Waar het aan de ene kant jammer is dat Padilha's versie geen verhaal is van een robot die zich langzaam bewust wordt van zijn menselijke verleden, is het ook niet oninteressant welke vorm het dan wel neemt. De gekozen richting houdt OmniCorp overeind als een puur op winst gerichte 'machine' die Murphy's situatie misbruikt voor eigen gewin en voegt daaraan Oldmans rol toe als de wetenschapper die niet helemaal weet of hij wel correct bezig is. De ethische kant van het verhaal wordt belicht door veel nauwkeuriger dan in het origineel de grens tussen mens en machine te verkennen, en niet alleen de vraag te stellen waar die grens precies ligt, maar ook te doen vermoeden dat er wellicht overlap kan zijn.
Op het gebied van de media zijn de vele 'media break' scènes uit het origineel vervangen door een FOX News-satire waarin Samuel L. Jackson de propagandistische kant van de media laat zien. Dit geeft de film een luchtige, wellicht zelfs enigszins komische, basis, maar richt ook een vergrootglas op Dr. Nortons handelen, en daarmee zijn dilemma. Jacksons Pat Novak juicht het inzetten van machines, zowel overzees als in eigen land, enthousiast toe en duldt geen tegenwoord in zijn show. De man in de robot is ondergeschikt aan het algemeen nut en kijk eens wat een succes hij is: beter dan de mens!
De inhoudelijke verfrissingen in het verhaal maken samen een prima bedje om vervolgens een stevige, misschien wat ruwe actiefilm op te zetten. Het is echter dit punt waarop de eer wordt overgelaten aan het origineel. Actiefilms waren wellicht wat ruwer en lomper in de jaren 80 en 90, maar zeker in vergelijking met Verhoevens aanpak voelt Padilha's versie aan als een brave vertolking van wat vroeger een stoere robotfilm met een duister randje was. Hoewel deze relatieve braafheid de film niet minder slecht maakt, voldoet de remake hiermee niet aan een deel van de verwachtingen van met name RoboCop-fans, en het is een gemiste kans een film met een stevig karakter neer te zetten.
Alles bij elkaar opgeteld, echter, is de nieuwe RoboCop uiteindelijk een prima film. Met respect voor het origineel wordt een nieuw, modern verhaal verteld dat niet alleen technologisch, maar ook inhoudelijk een goede update heeft gekregen. Nu de 'origin' achter de rug is, is er vrij baan voor een serie nieuwe verhalen over de robotische agent. Als deze inhoudelijk eenzelfde lijn volgen als dit eerste deel, zijn ze meer dan welkom.
