Interview: Ruben van Dijk - Graan

Onder het pseudoniem Ruben van Dijk is de afgelopen week zijn 2e eco thriller 'Graan' uitgebracht. In 2007 verscheen van zijn hand al het Kyoto Complot, waarmee het genre ecothriller geboren werd.

Het Kyoto Complot gaat over een student bedrijfskunde die verstrikt raakt in een complot waarbij het klimaat centraal staat. Hiermee maakte Ruben van Dijk een debuut wat ook direct positief ontvangen werd.

In Graan draait het wederom om het milieu, het probleem wanneer er zelfs in een land als Nederland door een graanvirus een voedsel tekort ontstaat. Deze problematiek wordt overgoten met een spannend verhaal vol aktie, wat het tot een volwaardige thriller maakt. (de review van Graan volgt snel hier op FOK!)

Na aanleiding van het verschijnen van Graan mocht ik voor FOK! de man achter Ruben van Dijk, Thomas van Slobbe, interviewen.

 

Als thrillerschrijver staat u bekend als Ruben van Dijk. Maar U hebt onder uw eigen naam (Thomas van Slobbe) ook al een aantal non fictie boeken geschreven, daarnaast bent u ook bezig met uw werk voor de stichting waArde. Wat heeft u nu aangezet tot het schrijven van ecothrillers?        

In de eerste plaats; ik ben verslaafd aan thrillers. Ik lees altijd thrillers van anderen. Ik vind het geweldig spannend om te lezen En ik merk dat ik het zelf gewoon niet kan laten om te schrijven. 

In mijn dagelijkse werk, buiten de thrillers om, schrijf ik altijd in een bepaalde context, om bijvoorbeeld iets te bereiken. Maar ik wil meer; ik wil goede, spannende verhalen schrijven, met levensechte karakters. 

Met thrillers leef je als het ware de karakters. Ik heb tijdens het schrijven van Graan ook echt ruzie gehad met de hoofdpersonen in het boek.. Bijvoorbeeld met Lara, die wilde gewoon maar niet doen wat ik wilde. We hebben gevochten en gescholden. Ik ben met haar naar bed geweest en we hebben samen uren door de stad gedwaald. In mijn verbeelding.

Het schrijven van zo’n thriller is dan ook heel erg intensief, ik ben dan ook zo’n 1,5 jaar bezig met schrijven. En eigenlijk kan ik het dus ook gewoon niet laten. Ik wist ook al als klein kind dat ik schrijver zou worden. Ik schrijf gewoon.

 

Zowel Het Kyoto Complot als Graan hebben beide erg aanwezige milieuthema’s. Hoe komt een dergelijk verhaal nu precies tot stand? Hebt u eerst een thema in uw hoofd als in een specifiek milieu probleem, wat dan langzaam tot een verhaal groeit? Of hebt u eerst een plot in uw hoofd waar dan langzaam maar zeker zich een milieu probleem doorheen weeft?

Als je naar Graan kijkt, dat begon eigenlijk met de gedachte ‘er is honger’. Dat is iets wat vrij gemakkelijk voorstelbaar is wanneer je kijkt naar hoe kwetsbaar de voedselketen is.

Zo had ik gehoord over Londen. Daar was een aantal jaar geleden een staking van buschauffeurs en daardoor was er in drie dagen tijd geen eten meer in de supermarkten. Dat is toen nog net op tijd door de vakbonden opgelost. Maar het is dus heel dichtbij.

Dus: stel dat de voedselketen niet meer functioneert. En daarnaast begon het bij het verhaal bij het moment van de ontmoeting van Peter en Lara, aan het begin van het boek. Peter als een soort van ambtenaar en Lara als een straatmeid die er dan ineens voorspringt in zo’n vechtpartij. En dat was mijn eerste beeld. Je hebt twee mensen die eigenlijk totaal niets met elkaar hebben en kunnen hebben, maar die komen samen en ze hebben het probleem van die honger. En zo groeit dan de spanning.

Schrijvers werken op verschillende manieren en ik werk bijna als een acteur met een soort van method acting. Je verplaatst je helemaal in de situatie en dat heb ik dus heel vaak gedaan.

Ik denk me dan bijvoorbeeld in; wat doe je nu als je elkaar zo ontmoet?

En je hebt ook een scene in het boek, welke ik een van de spannendste vind, wanneer Peter bijna wordt vermoord. Hij is gevlucht en hij staat in een straat waarin hij geen kant op kan. Aan de ene kant staat een rij huizen en aan de andere kant staan auto’s geparkeerd. Voor hem staat dan de moordenares. En in plaats van dat ik dan bedenk wat hij gaat doen, ben ik echt naar Amsterdam gegaan en liep ik dus in die straat. En dan sta ik daar en denk: daar staat die meid. Naar die kant kan ik niet, want daar staan die huizen en tijd om aan te bellen heb ik niet. Wat moet ik nu doen? Dat wist ik niet, ik had echt geen idee. Dus ik blijf gewoon staan en bedenk me dat de moordenaar een stapje dichterbij komt. De enige uitweg lijkt mij dan vechten, maar ik zou dan geen schijn van kans hebben, want er staan vier getrainde vechtjassen. Dan weet ik het nog niet. En intussen komt ze nog een stap dichterbij, dan slaan de zenuwen toe en word ik echt bijna paniekerig. En dan denk ik, dit is het gewoon, ze heft het mes. En pas op het allerlaatste moment denk ik; ik duik gewoon door die ramen.

Daar had ik op voorhand echt niet aan gedacht, maar op zo’n moment zie ik dat ineens. Dus dan ren ik naar mijn computer en dan kan ik weer een stukje verder. En zo schrijft het boek zich dan gewoon verder. Ik leef me compleet in het verhaal in. Dit is een hele leuke manier van schrijven, maar ook wel een beetje eng. Daarnaast is het ook heel intensief en erg verslavend.

 

Hoewel u met betrekking tot het milieu en de problematiek daarbij natuurlijk al behoorlijk wat kennis bezit, lijkt het mij dat er nogal wat research in zo’n boek gaat zitten. Hoe pakt u zoiets aan? Gaat u chronologisch te werk, waar u bent in het verhaal zoekt u op dat moment ook uit? Of doet u eerst de research naar de hoofdlijnen en dan vervolgens naar de details?

Voor dit boek ben ik begonnen met tien dagen lang niet te eten. Ik wilde weten wat er gebeurt wanneer er geen eten is. Honger is een heel raar gevoel, er gebeurde rare dingen. Ik kreeg veel meer verbeeldingskracht, ik ging dromen van de lekkerste maaltijden.

Daarnaast geeft het ook een rust, dit omdat je darmen natuurlijk tot rust komen.

Wat betreft de honger heb ik ook met mensen gesproken die de Hongerwinter van de 2e wereldoorlog hebben meegemaakt. Zij vertelde mij hoe dat hen veranderde. Je gaat rare dingen eten, zo heb ik ook een regenworm gegeten om te kijken hoe zoiets nu is.

Ook heb ik voor bepaalde details gewoon veel mensen gesproken, tuig van de straat bijvoorbeeld. En door mijn verleden heb ik wat betreft het milieu en hoe het binnen de politiek en grote bedrijven gaat natuurlijk al flink wat kennis.

 

Op de cover van Kyoto Complot staat een citaat van Al Gore. Graan opent met een citaat van Ban Ki-Moon. Zijn de citaten een inspiratie bron geweest of zijn deze naderhand als een soort van connectie met de realiteit toegevoegd?

Zoals ik al zei begint bij mij een verhaal gewoon met een vraag. Wat als er, ook in Nederland, opeens een tekort aan voedsel is? Wat gebeurt er wanneer twee mensen die als het ware elkaars taal niet eens spreken elkaar onder die omstandigheden ontmoeten?

Het begint dus allemaal met het graanvirus en de ontmoeting tussen Peter en Lara. Daar vanuit groeit het verhaal dan verder.

En dat is niet eens zover gezocht is. Het is een reële dreiging. Daarom zijn er ook politiek leiders die over dezelfde problematiek nagedacht hebben. Eén daarvan is Ban Ki-Moon, hij ziet de dreiging ook en is zich er bewust van wat het voor gevolgen met zich mee zou brengen wanneer het ook een realiteit zou worden. Laten we niet vergeten dat het in sommige landen al lang een realiteit is.

 

Net zoals bij Het Kyoto Complot heeft ook Graan een hele serieuze ondertoon. Zit die er enkel in omdat het u zo aan het hart gaat of wilt u er ook een doel mee bereiken?

Ik voel een soort van woede in mij. Het milieu en haar problemen houdt mij erg bezig.

Maar ik schrijf toch vooral omdat ik wil schrijven. Ik wil gewoon een spannend verhaal vertellen wat de lezer grijpt. De lezer moet zich gewoon in de personages kunnen inleven en het verhaal beleven.

Denkt u dat het toch wel mislukken van de VN-top in Kopenhagen de wereld een stapje dichterbij Graan als een realiteit heeft gebracht?

Wat we in Kopenhagen hebben gezien is dat men wel wil, maar als het ware niet kan. Drastische veranderingen krijgt men, ondanks de wel aanwezige wil, niet gerealiseerd. Intussen gaat de klimaatsverandering gewoon verder en dat zal desastreuze gevolgen hebben. Zoals in Afrika. Bij een meer wat daar ligt is de temperatuur in de afgelopen jaren wat gestegen. Eerst een tiende graad, niets veranderde. Toen twee tiende graad, nog altijd geen veranderingen. En ineens na een stijging van in het totaal drie tiende graad brak er plotseling Cholera uit. 

Zo dun is die scheidingslijn binnen de wetenschap. Een temperatuursstijging van één graad kan dus enorme gevolgen met zich meebrengen.              De uitkomst van de klimaattop heeft ons zeker een stapje dichterbij de mogelijkheid van Graan als een realiteit gebracht.

 

Tot slot; Wat hoopt u voor de toekomst of wat zou u mensen mee willen geven om te voorkomen dat onze aarde een levensechte ecothriller wordt?

Dat is een moeilijke vraag.

Ik denk dat we in de toekomst zelfstandiger zullen moeten worden. Niet langer meer dat alles wel geregeld wordt en/of is. Men moet meer zelf in alles voorzien.

Zoals Lara in het boek is. Ze is het soort mens die als het ware door de politiek wordt uitgekotst. Een beetje zoals de hedendaagse jongeren die op straat hangen. Ze maken fouten en ook domme keuzes, maar tegelijkertijd geven ze het signaal af: “He ik ben ook hier en ik wil ook leven!”

Dat mensen zelfstandiger moeten zijn en minder gebonden aan regels klinkt wel wat spannend en eng, maar is tegelijkertijd ook leuk. De crisis komt eraan, linksom of rechtsom. Als we die willen overleven, moeten we voor onszelf op kunnen komen.