Hoofdofficier: geen sprake van terreur bij geweld rond Ajax - Maccabi Tel Aviv

Bij de gewelddadigheden rond de wedstrijd Ajax - Maccabi Tel Aviv was - in juridische zin althans - geen sprake van terreur. Dat zal de verdachten dan ook niet ten laste worden gelegd. Dat zegt hoofdofficier van justitie René de Beukelaer in het AT5-programma Park Politiek. Wel was er in sommige gevallen sprake van antisemitisme. 

Het Openbaar Ministerie doet op dit moment onderzoek naar de rellen en het geweld rond de wedstrijd Ajax - Maccabi Tel Aviv van een maand geleden. De eerste zeven verdachten staan komende week woensdag en donderdag voor de rechter. 

Appgroepen
Voor het onderzoek heeft justitie meerdere appgroepen onderzocht. De Beukelaer: "Er zijn appgroepen waarin duidelijk een enorme hoeveelheid appjes voorbijkomen om Joden, zionisten, Israëliërs - het wordt allemaal door elkaar gebruikt in die appgroep - om die te pakken. Gecoördineerd? Daar kun je heel veel definities op loslaten. Er zit wel een groepsverband in. Of je dat juridisch bewijst, dat vind ik nog een tweede. Maar het is wel zo dat er verschillende groepjes op individuen zijn afgegaan. En verspreid over de stad. Dat is niet dat één iemand dat bedenkt"

Gemengde groep
"Het is een gemengde groep", vervolgt De Beukelaer. "Het zijn echt niet allemaal Amsterdammers. Best veel mensen van buiten Amsterdam. Maar we hebben het nog volop in onderzoek. Van de zeven mensen die komende week voor de rechter staan komen er vier niet uit Amsterdam."

Of de verdachten een migratieachtergrond hebben, waar het in het politieke debat de laatste weken vaak over is gegaan, daarover kan de hoofdofficier niets zeggen. "Zo kijkt het Openbaar Ministerie helemaal niet. Wij registreren dat soort dingen helemaal niet. Ik snap dat het politiek heel interessant is, maar voor het strafrecht is dat niet relevant."

Wel antisemitisme, geen terreur
Volgens De Beukelaer was er in sommige gevallen sprake van antisemitisme. "We hebben dat wel op een aantal punten ten laste gelegd. Dat zijn mensen die in de appgroep zich niet onbetuigd hebben gelaten op het groepsbeledigings-vlak."

Er waren ook hoogleraren die opperden om het geweld aan te merken als terrorisme, maar daar is volgens de hoofdofficier geen sprake van. "We hebben daar onderzoek naar gedaan. Dan moet ik even een juridisch punt aansnijden: terrorisme wil zeggen dat je als doel hebt een bepaalde groep vrees aan te jagen. Hier is in ieder geval het gevólg geweest dat een groep vrees is aangejaagd. Ik snap heel goed dat de Joodse gemeenschap in Amsterdam bang is door dit geweld. Maar dat is wat anders dan dat dat het doel was van deze verdachten. Wat je ziet is dat alle feiten zijn gepleegd uit - laten we zeggen - boosheid, frustratie, verdriet, over de situatie in Israël en Gaza." 

Gevangenisstraffen
De hoofdofficier wilde nog niet vooruitlopen op de straffen die aankomende woensdag en donderdag worden geëist. Het gaat om zeer verschillende zaken en omstandigheden. "U moet in ieder geval aan gevangenisstraf denken, onvoorwaardelijk", zei hij desgevraagd, maar meer wilde hij daar nog niet over kwijt. 

In de nasleep van de rellen kondigde de burgemeester een demonstratieverbod af. Het heeft De Beukelaer gestoord hoe met name demonstranten daarmee zijn omgegaan. "De pro-Palestinademonstranten zijn toch naar de rechter gegaan - en dat vind ik uitstekend - en toen heeft de rechter gezegd dat de burgemeester terecht een demonstratieverbod had uitgevaardigd en dat hij dat in stand hield. En daarna wordt het gek: omdat je dan geen gelijk hebt ga je toch maar demonstreren, en als je geen gelijk hebt, dan zeg je: zie je wel. Dat vind ik heel zorgelijk."

Een probleem dat volgens De Beukelaer breder speelt. "Ik denk dat de rechtsstaat op heel veel gebieden op de tocht staat." Hij geeft een voorbeeld: "Er is aan mij meerdere keren gevraagd de afgelopen periode: als er zoveel crises zijn, moet je de wet dan niet opzij zetten? Ik had die vraag nog nooit gehad. Het is voor mij vrij eenvoudig: als hoofdofficier is het voor mij niet het eerste punt als het crisis is om de wet opzij te zetten."

Den Haag
Ook heeft De Beukelaer zich verbaasd over de kritiek, ook uit de Tweede Kamer, over het verplaatsen van de manifestatie tegen antisemitisme van de Dam naar het plein voor de Stopera. Er kwam als snel kritiek dat alleen die demonstratie werd verplaatst, terwijl twee dagen later een pro-Palestinademonstratie hetzelfde lot beschoren was. "Ik denk dat er nog wel ruimte is voor de steun die Den Haag kan uitspreken voor wat wij doen in Amsterdam", besluit De Beukelaer met een zeker gevoel voor understatement.