China's standpunt over politieke oplossing voor crisis in Oekraïne

Jippie

China heeft opgeroepen tot een staakt-het-vuren in de oorlog in Oekraïne. Een langverwacht position paper, uitgegeven door het ministerie van Buitenlandse Zaken van Peking op de verjaardag van de Russische invasie van Oekraïne, roept op tot spoedige hervatting van de besprekingen tussen de twee partijen. "Dialoog en onderhandelingen zijn de enige haalbare oplossing voor de crisis in Oekraïne", zegt het.

De inspanningen van China om met dergelijke voorstellen meer betrokken te raken bij een vredesoplossing worden echter met scepsis bekeken, aangezien de Chinese leiders de Russische aanvalsoorlog tot nu toe niet hebben veroordeeld. 

"Alle partijen zouden Rusland en Oekraïne moeten steunen om in dezelfde richting te werken en uiteindelijk een alomvattend staakt-het-vuren te bereiken”, luidt het 12-puntendocument. “Conflict en oorlog dienen niemand. Alle partijen moeten rationeel blijven, terughoudendheid betrachten en het vuur niet doen oplaaien, en voorkomen dat de crisis verergert of zelfs uit de hand loopt." Dit is het argument dat China altijd heeft gebruikt om westerse wapenverkopen aan Oekraïne tegen te houden. 

Aan het begin van het position Paper eist China dat de principes van de Verenigde Naties strikt worden nageleefd. "De soevereiniteit, onafhankelijkheid en territoriale integriteit van alle landen moeten daadwerkelijk worden gehandhaafd", staat er, zonder in detail te treden over wat er moet gaan gebeuren met de door Rusland bezette gebieden. Ook wordt geëist dat de "legitieme veiligheidsbelangen van alle landen" serieus worden genomen. Diplomaten zien deze formulering als een duidelijke verwijzing naar het argument van Rusland dat het zich moet verdedigen tegen de Verenigde Staten en de NAVO. 

'Kernwapens mogen niet worden gebruikt'
Er moet een einde komen aan de "Koude Oorlog-mentaliteit", blijft China betogen. De veiligheid van het ene land mag niet ten koste gaan van de veiligheid  van andere landen. China stelt dat blokconfrontaties moeten worden vermeden - een beschuldiging die China eerder uitte tegen de Verenigde Staten. Zonder de naam van de NAVO te noemen, betoogt China ook dat regionale veiligheid niet moet worden bereikt door militaire blokken te versterken of uit te breiden.

In het document roept China op tot vermindering van de strategische risico's van oorlog: "Kernwapens mogen niet worden gebruikt en kernoorlogen mogen niet worden uitgevochten." De dreiging van het gebruik van kernwapens moet ook worden afgewezen - een uitdrukking die indirect op Moskou gericht zou kunnen zijn. China eist resoluut een einde aan de sancties tegen Rusland, "die alleen maar nieuwe problemen creëren". "China verwerpt unilaterale sancties die niet zijn goedgekeurd door de VN-Veiligheidsraad." Rusland en China hebben het vetorecht in het hoogste VN-orgaan.

Het document roept ook op om aanvallen op burgers of civiele voorzieningen te vermijden. China verwerpt ook gewapende aanvallen op kerncentrales of andere civiele nucleaire installaties. Alle partijen zouden ook graantransporten vanuit Oekraïne moeten faciliteren en de Verenigde Naties moeten steunen om hierin een belangrijke rol te spelen.

Het document is getiteld "China's standpunt over de politieke oplossing voor de crisis in Oekraïne". Diplomaten in Peking waren huiverig om de voorstellen te omschrijven als een "nieuw vredesinitiatief" of "vredesplan". Er werd verwezen naar de nabijheid van China tot Rusland en het gebrek aan neutraliteit. Sinds de Russische invasie van Oekraïne een jaar geleden begon, heeft China altijd de Russische president Vladimir Poetin gesteund, waarbij het de VS en de NAVO omschreef als de echte boosdoeners van de crisis.