Medische zorg in crisisnoodopvang asielzoekers onder enorme druk

Monique Verlind (DJMO)

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet dat de medische zorg aan asielzoekers in crisisnoodopvanglocaties ernstig lijdt onder de huidige crisisomstandigheden. De zorg beperkt zich soms tot spoedhulp. Dat is minder dan de gewone medische zorg waarop iedereen recht heeft. Ook minder dan de medische zorg die asielzoekerscentra en ‘gewone’ noodopvanglocaties bieden. In de crisis-noodopvang kunnen zorgverleners vaak niet werken volgens de gebruikelijke normen en richtlijnen, al doen zij nog zo hun best. Het risico bestaat dat de zorg nog meer stagneert.

Dat schrijft de inspectie woensdag in een mail aan staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) en minister Kuipers (VWS). Het signaal van de inspectie gaat over crisisnoodopvanglocaties. Die worden in hoog tempo geopend naast al bestaande asielzoekerscentra en de al gebruikelijke ‘gewone’ noodopvanglocaties.

Minder of andere zorg
Zorgverleners op de crisisnoodopvanglocaties bieden soms noodgedwongen minder zorg aan asielzoekers, of op een andere manier. Niet altijd volgens de normen en richtlijnen die voor iedereen gelden. De zorg blijft soms beperkt tot spoedhulp.

Dat komt door de snelle groei aan crisisnoodopvanglocaties, het grote aantal ongedocumenteerde asielzoekers, tekort aan personeel door krapte op de arbeidsmarkt en de hoge werkdruk op zorgverleners. Het organiseren van volwaardige medische zorg op de crisisnoodopvanglocaties komt maar heel moeizaam van de grond.

Waardering voor zorgverleners
De inspectie constateert dat zorgverleners in crisissituaties binnen hun mogelijkheden soms niet anders kúnnen dan minder of andere medische zorg te bieden dan wat normaal is. De inspectie ziet de dilemma’s waarmee zorgverleners te maken kunnen krijgen en heeft daar begrip voor. Ook als zij moeten afwijken van hun gebruikelijke werkwijze. De inspectie heeft veel waardering voor de inzet en de bevlogenheid waarmee zorgverleners onder enorm moeilijke omstandigheden toch hun werk doen. Gericht op het belang van hun patiënten.

De inspectie houdt rekening met de bijzondere omstandigheden waaronder de zorg op dit moment wordt verleend. Wel vraagt de inspectie zorgverleners het bieden van minder of andere zorg goed vast te leggen. Dan is achteraf altijd uit te leggen waarom onder bepaalde omstandigheden keuzes werden gemaakt die afweken van wat normaal is. Een uitleg niet alleen aan de inspectie, maar vooral aan patiënten, familie, collega’s en de samenleving (publiek en politiek). Voorop blijft staan dat de zorg altijd veilig en verantwoord geboden moet worden.

Oproep aan bestuurders
Van de verantwoordelijke bestuurders verwacht de inspectie dat zij de ontwikkelingen en de kwaliteit van de zorg in de gaten blijven houden. Alles doen om de zorg te verbeteren. En aan de bel trekken bij het kabinet als dat nodig is.

De inspectie vindt het cruciaal dat het kabinet de complexiteit van de situatie erkent, hier transparant over is naar de samenleving en de zorgverleners en voorkomt dat de zorg verder stagneert.

Daarnaast doet de inspectie een appel op het kabinet om vaart te maken met het structureel regelen van goede opvang voor asielzoekers. Inclusief hun medische zorg naar de maatstaven die voor iedereen gelden: bij de huisarts, de tandarts, de geboortezorg, de geestelijke gezondheidszorg, de jeugdgezondheidszorg, de jeugdzorg en andere vormen van zorg als die nodig is.