Commandant der Strijdkrachten vraagt ondernemers om hulp

Monique Verlind (DJMO)

“10 jaar geleden was de EU koploper in onderzoek naar Artificial Intelligence. Maar inmiddels is China ons voorbij gestreefd.” Dit zei Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim donderdagavond in Rotterdam. Hij sprak er tegen een gemêleerd gezelschap van ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf, het grootbedrijf en start-ups, verzameld in het Flevum-netwerk.

Dat China de EU voorbij is gestreefd komt volgens de hoogste militair door een nationale aanpak van China. Daar worden naast de traditionele defensie-industrie ook bedrijven als Alibaba en Huawei, én de academische gemeenschap ingezet voor de ontwikkeling van de Chinese krijgsmacht.

Neem Alibaba en Huawei. Niet iedereen weet dat ze ook worden gestimuleerd hun kennis voor de ontwikkeling van militaire toepassingen te delen. “En wat stellen wij hier tegenover?”, vroeg Eichelsheim zich af. Wat hem betreft is het niet iets dat alleen Defensie aangaat. “We moeten samen die achterstand inlopen”, riep hij tot de ondernemers. “Ik denk dat we veel meer toe moeten naar het idee dat we samen verantwoordelijk zijn voor een weerbaar en veilig Nederland.”

Ondermijning van de rechtstaat
Iets dat Eichelsheim niet voor niets opperde, want er is nogal wat gaande, zoals de Russische invasie van Oekraïne.

“Maar het is zeker niet het enige type dreiging dat zich opdringt. Steeds vaker blijkt er sprake van een hybride machtsstrijd. Desinformatie beïnvloedt dagelijks onze democratieën. En toenemende cyberaanvallen zijn continu een bedreiging voor vitale infrastructuur en processen. Ook de ontwikkeling van China baart zorgen”, zo somde hij op.

Effecten van klimaatverandering
Eichelsheim sprak de vrees uit dat Europa zich moet voorbereiden op beperkingen in de aanvoerlijnen. Maar er is meer aan de hand, zoals langs de randen van Europa. Denk aan instabiliteit en extremisme, gevoed door de effecten van klimaatverandering en ontoereikend overheidsbeleid. “En binnen ons Koninkrijk zorgen georganiseerde criminele organisaties voor ondermijning van de rechtstaat en extremer geweld op straat.”

Volgens de generaal is het dan ook belangrijk in deze nieuwe realiteit verantwoordelijkheid te nemen. “Nederland en Europa moeten sterker worden om onze vrijheid, veiligheid en welvaart nu en in de toekomst te kunnen beschermen.”

Sterkere krijgsmacht
Dat vraagt ook om een sterkere krijgsmacht. Daarover zei Eichelsheim dat Defensie in staat moet zijn om flexibel en snel te reageren. “Defensie moet zich sneller kunnen aanpassen, zelfstandig en in internationaal verband, aan dreigingen en crisissituaties die zich plotseling aandienen. We kunnen ons niet slechts op één bepaalde dreiging of één bepaald soort optreden richten. En daarom hebben we een adaptieve en schaalbare krijgsmacht nodig.”

Eichelsheim noemde het belang van mensen om te kunnen bouwen aan een toekomstbestendige krijgsmacht. “We willen weer een brug met de samenleving, met het bedrijfsleven slaan. Want we willen én kunnen niet alleen die verantwoordelijkheid dragen.”

Reservist is troefkaart
Eichelsheim ging in op manieren om met de schaarste aan personeel om te kunnen gaan. Zo stelde hij onder meer voor niet meer te concurreren op de arbeidsmarkt, maar hier samen te werken. Als voorbeeld haalde hij het HR-ecosysteem aan, waarbij tegen kostprijs op een laagdrempelige manier personeel wordt uitgewisseld tussen inmiddels 65 aangesloten organisaties en bedrijven.

Ook noemde de generaal de wil om de positie van reservisten te verbeteren en de aantallen te verhogen. “De reservist is toch wel onze troefkaart om onze schaalbaarheid te verbeteren”, zei hij en noemde te streven naar 20.000 reservisten. “Het betaalt zich terug”, zei Eichelsheim tot zijn gehoor.

Fittere en veerkrachtige werknemers
“Veiligheid draagt bij aan de veerkracht van de samenleving en zo ook aan een robuust zakelijk klimaat. Ik spreek graag over een win-win-win-situatie. In de eerste plaats voor de reservist zelf. Die profiteert van opleidingen, afwisselend werk en leerzame ervaringen.” Bedrijven en (overheids)organisaties hebben baat bij de ervaringen en competenties van hun werknemers. “Bijvoorbeeld op het gebied van leiderschap, maar ook fysiek en mentaal krijgen ze er fittere en veerkrachtige werknemers voor terug.” Natuurlijk is ook Defensie ‘winnaar’. “We kunnen beter invulling geven aan de schaalbare krijgsmacht én met onze reservisten slaan we een brug naar de maatschappij.”

Welke bijdrage willen jullie leveren?
Eichelsheim hoopt nu van de ondernemers te horen hoe zij tegen zijn ideeën aankijken. Want Defensie heeft het bedrijfsleven nodig voor slimme samenwerkingen en ecosystemen, maar ook voor het beschikbaar stellen van reservisten. “Welke bijdrage willen jullie leveren? Welke uitdagingen en knelpunten zien jullie?”