Rusland bedreigt Litouwen in geschil over doorvoer naar Kaliningrad

Jippie

Rusland beschuldigt Litouwen van vijandigheid wegens het opleggen van restricties op de doorvoer naar de Russische exclave Kaliningrad. Het ministerie van Buitenlandse Zaken dreigde met consequenties. De Litouwse regering antwoordde dat zij slechts de EU-sancties uitvoerde.

Het Kremlin heeft kritiek geuit op de restricties die Litouwen oplegt aan het spoorwegverkeer tussen de aan de Oostzee gelegen exclave Kaliningrad, welke aan Rusland toebehoort, en het Russische binnenland. "Dit besluit is echt ongekend en betekent een schending van alles," zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov, volgens het Russische agentschap Interfax.

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken beschuldigde Litouwen van "openlijk vijandige" beperkingen op het vrachtverkeer naar Kaliningrad in de nasleep van de EU-sancties. Indien de doorvoer tussen Kaliningrad en de rest van Rusland via Litouws grondgebied niet snel volledig wordt hersteld, behoudt Rusland zich het recht voor maatregelen te nemen om zijn nationale belangen te beschermen, aldus het ministerie. Volgens het ministerie is de Litouwse zaakgelastigde in Moskou ter verantwoording geroepen.

Litouwse regering verdedigt beperkingen
Kaliningrad - het voormalige Oost-Pruisische Königsberg - ligt aan de Oostzee tussen Litouwen en Polen en heeft geen directe landverbinding met Rusland. Litouwen heeft de doorvoer van door het Westen gesanctioneerde goederen per spoor naar Kaliningrad via zijn grondgebied verboden. Dit betreft 40 tot 50 procent van alle doorvoergoederen, zoals bouwmaterialen en metalen. Vanuit Russisch oogpunt is dit in strijd met een overeenkomst tussen Rusland en de EU uit 2002.

De Litouwse minister van Buitenlandse Zaken Gabrielius Landsbergis zei na het overleg van de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU in Luxemburg dat de maatregelen in overeenstemming zijn met de sancties die de EU heeft opgelegd in verband met de agressieoorlog van Rusland tegen Oekraïne. "Het is niet Litouwen dat iets doet - het zijn de Europese sancties die op 17 juni in werking zijn getreden," zei Landsbergis. De restricties zijn "in overleg met de Europese Commissie en in overeenstemming met de richtlijnen van de Europese Commissie" ingevoerd. De door de sancties getroffen belanghebbenden zijn geinformeerd.

EU wil richtlijnen gaan herzien na kritiek Rusland
Volgens Landsbergis hebben de vervoersbeperkingen betrekking op staalproducten en andere uit ijzererts vervaardigde goederen. Ook EU-gezant voor buitenlandse zaken Josep Borrell herhaalde dat het niet om een blokkade van Kaliningrad ging, maar alleen om een verbod op het vervoer van bepaalde soorten goederen. "De doorvoer over land tussen Rusland en zijn enclave is niet stopgezet of verboden," zei hij.

Borrell verzekerde echter een herziening van de richtlijnen inzake sancties na de Russische kritiek. Bij wijze van voorzorgsmaatregel zullen de juridische aspecten van de richtlijnen inzake invoer- en uitvoerbeperkingen voor bepaalde producten worden herzien, zei hij.

Volgens de gouverneur van Kaliningrad, Anton Alichanov, zou 40 tot 50 procent van de invoer hierdoor getroffen kunnen worden waaronder metaal, kolen, bouwmaterialen en technologische goederen. Het Kremlin sprak van een ongehoorde beslissing van Litouwen die alle beginselen schendt. "De situatie is meer dan ernstig," zei Peskov. "Het wordt nu onderzocht met het oog op reacties", zei hij.

Oekraïne verklaart zich solidair met Litouwen
De betrekkingen tussen Rusland en Litouwen, alsook met de twee andere Baltische landen Letland en Estland, zijn al gespannen door de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne. De drie EU- en NAVO-landen vrezen dat zij het volgende doelwit van Russische militaire agressie kunnen worden.

Oekraïne verklaarde zich solidair met Litouwen. "Rusland heeft niet het recht Litouwen te bedreigen", twitterde minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba. "Wij zijn verheugd over het principiële standpunt van Litouwen en steunen onze Litouwse vrienden vastberaden."

Thuisbasis van de Russische Baltische Vloot
Kaliningrad ligt afgescheiden van de rest van het Russische grondgebied en is van groot strategisch en militair belang voor Rusland. De havenstad is de thuishaven van de Russische Oostzeevloot. Volgens eigen informatie heeft Rusland ook Iskander-raketten met nucleaire capaciteit in de exclave gestationeerd.

Ongeveer 430.000 mensen wonen in Kaliningrad, dat is afgesneden van het Russische binnenland tussen Litouwen en Polen. Goederen worden gewoonlijk via Wit-Rusland en Litouwen daarheen vervoerd. De regering in Moskou zou de exclave echter ook over zee kunnen bevoorraden.