EU-parlement stemt voor strengere regels voor internetplatforms

Jippie

De consumenten in de EU moeten beter worden beschermd tegen desinformatie, haatzaaiende taal of illegale diensten. Met een grote meerderheid heeft het EU-parlement besloten om grote techbedrijven in de toekomst strenger te reguleren.

Het EU-parlement heeft het licht op groen gezet voor strengere regels voor onlinereuzen als Google en Facebook. Europarlementariërs hebben in Straatsburg met grote meerderheid voor de zogeheten Digital Services Act (DSA) gestemd.

Het is de bedoeling om duidelijkere regels vast te stellen voor de grote onlineplatforms, bijvoorbeeld over hoe haatzaaien en nepnieuws moeten worden aangepakt. "We nemen de controle terug over de grote internetplatforms", zei de Deense Europarlementariër Christel Schaldemose, die verantwoordelijk is voor het opstellen van dit wetsvoorstel in het EU-parlement. Met de DSA verklaart de EU de oorlog aan het "Wilde Westen" waartoe digitale platforms zijn verworden.

"Als een nieuwe Europese digitale grondwet zal de digitaledienstenwetgeving de internetwetgeving volledig nieuw vormgeven," aldus SPD-parlementslid Tiemo Wölken.

"Een groot succes, met steun van links tot rechts," twitterde Paul Tang, lid van het Nederlandse Europees Parlement.

Meer transparantie voor de gebruikers
De wet voorziet onder meer in nieuwe regelgeving tegen illegale producten, diensten en inhoud op het internet. Het verwijderen van niet toegestane inhoud op onlineplatforms moet worden verbeterd en versneld door een meldingsprocedure. De vrijheid van meningsuiting moet echter ook worden beschermd: Gebruikers moeten worden geïnformeerd over het verwijderen van hun inhoud en moeten dit ook kunnen aanvechten.

Volgens het EU-parlement zijn de nieuwe bepalingen ook bedoeld om inhoud te bestrijden die schadelijk is maar "niet noodzakelijk illegaal" - wat bijvoorbeeld kan gelden voor Fake News. Grote platforms moeten worden verplicht de werking van hun algoritmen openbaar te maken, die bepalen welk nieuws, welke video's of welke producten aan gebruikers worden getoond.

Bijzonder strenge regels voor de grote platforms
De DSA is ook bedoeld om de huidige regels van de richtlijn inzake e-commerce uit 2000 te actualiseren. De nieuwe regels zullen van toepassing zijn op tal van aanbieders, zoals socialemedia-platforms en online winkels. De vereisten voor onlinebedrijven zullen verschillen naar gelang van hun functie, omvang en reikwijdte. Voor de zeer grote platforms zullen bijzonder strenge regels gaan gelden.

Bovendien moeten grote platforms zoals Amazon, Apple, Google en Facebook hun gebruikers in de toekomst meer invloed geven op welke advertenties aan hen worden getoond. Bij overtredingen hierop worden de ondernemingen boetes opgelegd die kunnen oplopen tot zes procent van hun jaaromzet. Vanuit het oogpunt van de consument is het ook goed nieuws dat het volgens het parlementaire standpunt het niet meer tijd in beslag mag nemen om cookies te weigeren dan ermee akkoord te gaan.

Op instigatie van de Groenen, de sociaal-democraten en links is het EU-parlement er ook voorstander van om gepersonaliseerde reclame op basis van persoonlijke gegevens zoals seksuele geaardheid, etnische afkomst of politieke overtuiging in het kader van de wet volledig te verbieden. De conservatieven wilden dit niet wijzigen. "Dit is een baanbrekend succes," zei Alexandra Geese. Dit zal waarschijnlijk de eerste keer zijn dat er een duidelijk verbod komt op platformen die gebruikersprofielen opstellen op basis van de meest privacygevoelige gegevens en op basis daarvan advertenties tonen.

EU hoopt dat DSA in 2023 in werking treedt
De DSA maakt deel uit van een hervormingspakket van de EU-Commissie om de macht van internetgiganten in te perken. Het EU-parlement had in december al gestemd over een ander project, de Digital Markets Act (DMA). Dit is bedoeld om concurrentieverstorend gedrag van de grote internetbedrijven te voorkomen. Apple zou bijvoorbeeld gedwongen kunnen worden om concurrerende apps op zijn iPhones toe te staan. Google en Amazon mogen in hun zoekresultaten niet langer hun eigen diensten 'voortrekken'.

Na de stemming van vandaag kunnen de besprekingen tussen het Parlement, de Raad en de Commissie beginnen. Medio december had de Commissie interne markt van het EU-parlement reeds haar standpunt over de DSA bepaald. De tekst die nu door de plenaire vergadering is aangenomen, bevat het standpunt van het EU-parlement voor de onderhandelingen met de EU-lidstaten en de EU-Commissie, die in de eerste helft van 2022 onder het Franse voorzitterschap van de Raad van start moeten gaan. De EU hoopt dat DSA in werking treedt in 2023.