5 bedreigingen voor de wereldeconomie in 2022

Jippie

Het wereldwijde economische herstel wordt afgeremd door de aanhoudende COVID-pandemie. Het muterende coronavirus is echter slechts een van de belangrijkste risico's die de stemming onder beleggers het komende jaar kunnen drukken.

De wereldeconomie heeft zich in 2021 krachtig hersteld van het pandemie-dieptepunt, maar heeft in de tweede helft van het jaar wat aan kracht ingeboet als gevolg van nieuwe pandemie-uitbraken, knelpunten in de toeleveringsketen, tekorten aan arbeidskrachten en een trage uitrol van COVID-19-vaccins, vooral in ontwikkelingslanden met lage inkomens.

Het afnemende herstel heeft economen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de 38 leden tellende Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) ertoe aangezet hun mondiale groeiprognoses voor het jaar in respectievelijk oktober en december licht te verlagen.

Zij hielden echter vast aan hun vooruitzichten voor 2022, maar waarschuwden dat COVID-varianten de groei zouden kunnen doen ontregelen. Zij benadrukten dat het overgrote deel van de wereldbevolking snel moet worden ingeënt.

Hoewel de pandemie een groot risico blijft voor de wereldwijde economische groei, is het niet de enige dreiging die beleggers in 2022 waarschijnlijk scherp in de gaten zal houden.

Vaccinresistente COVID-varianten
In november schrokken de financiële markten zich het lazarus: Een nieuwe coronavirusvariant, omikron, was gemeld in zuidelijk Afrika. De zeer overdraagbare coronavirusvariant deed de financiële en grondstoffenmarkten wereldwijd instorten.

In de daaropvolgende week bleven de wereldmarkten onrustig omdat beleggers de economische gevolgen van de nieuwe variant moeilijk konden inschatten. Regeringen stelden verdere beperkingen in om omikron op afstand te houden, wat een bedreiging vormt voor het economisch herstel.

De eerste onderzoeken door deskundigen suggereerden dat omikron, hoewel besmettelijker dan de delta variant, niet zo dodelijk zou zijn als zijn voorganger en zich niet zou onttrekken aan de immuniteit die door bestaande vaccins of behandelingen wordt geproduceerd. Terwijl wetenschappers de gegevens blijven analyseren, hebben JP Morgan strategen gezegd dat als omikron daadwerkelijk 'minder dodelijk' blijkt te zijn, dit uiteindelijk het einde van de pandemie zou kunnen versnellen.

Het is mogelijk dat omikron niet de domper zal zijn op het economisch herstel, maar een toekomstige variant zou wel zo'n risico kunnen blijken te zijn. Deskundigen waarschuwen dat als de pandemie blijft voortwoekeren, er vaccineresistente COVID-varianten kunnen opduiken, wat een terugkeer van de lockdowns zou kunnen betekenen.

"Als COVID-19 aanhoudt - tot op middellange termijn - kan het mondiale bbp de komende vijf jaar met in totaal 5,3 biljoen dollar (4,6 biljoen euro) dalen ten opzichte van onze huidige prognose", zei hoofdeconoom Gita Gopinath van het IMF in oktober.

Volgens Gopinath moet de hoogste beleidsprioriteit eruit bestaan ervoor te zorgen dat minstens 70% in alle landen in 2022 moet zijn gevaccineerd tegen COVID-19. Tot dusver is minder dan 5% van de bevolking in landen met lage inkomens volledig gevaccineerd.

Knelpunten in de toeleveringsketen
Problemen in de toeleveringsketen hebben dit jaar een sleutelrol gespeeld in de vertraging van het wereldwijde herstel. Scheepvaartstremmingen, een tekort aan zeecontainers en een sterke toename van de vraag na het opheffen van de coronabeperkingen, hebben ertoe geleid dat producenten naarstig op zoek zijn naar onderdelen en grondstoffen.

De autosector is het zwaarst getroffen: de productie in de eurozone, waaronder Duitsland, is de afgelopen maanden ingestort. Autofabrikanten hebben hun productie teruggeschroefd omdat er nog steeds een tekort is aan tussenproducten, met name halfgeleiders.

Hoewel er tekenen zijn dat de tekorten afnemen door een daling van de transportkosten en een toename van de chipexport, verwachten deskundigen dat de knelpunten in het aanbod tot ver in het volgende jaar op de groei zullen blijven wegen.

"We verwachten dat de situatie in 2022 niet zal verbeteren - en niet voordat in 2023 nieuwe relevante zeetransportcapaciteiten worden ingezet of toeleveringsketens worden aangepast aan nearshoring," vertelde Frank Sobotka, managing director bij transport- en logistiekbedrijf DSV Air & Sea Germany, aan DW, doelend op de verplaatsing van een bedrijfsactiviteit naar een nabijgelegen land.

Sterk stijgende inflatie
De tekorten aan grondstoffen en halffabrikaten hebben, samen met de hogere energieprijzen, de inflatie in de eurozone en de Verenigde Staten naar een hoogtepunt in meerjarencijfers gestuwd. Dit heeft wereldwijde beleggers afgeschrikt, die vrezen dat centrale banken zich gedwongen zullen zien de rente voortijdig te verhogen om de stijgende prijzen te temperen.

De Europese Centrale Bank heeft verklaard dat de prijzen zijn opgedreven door tijdelijke factoren zoals schaarste op de markt en hogere energieprijzen. Zij verwacht dat de inflatie zal afnemen zodra de effecten van de wereldwijde verstoring van het evenwicht tussen vraag en aanbod afnemen.

Aangezien de problemen met de toeleveringsketen hardnekkiger blijken dan eerder werd gedacht, zal de inflatie naar verwachting gedurende het grootste deel van 2022 hoog blijven oplopen, waardoor de Europese centrale bankiers in het nauw zullen komen.

In de VS zal de bezorgdheid over de inflatie naar verwachting nog groter zijn, gesteund door een snel economisch herstel, een enorme fiscale stimulans en tekorten aan arbeidskrachten en toeleveranciers. De Federal Reserve heeft gezegd dat ze haar stimuleringsplan voor het kopen van obligaties sneller zal afbouwen en heeft rentestijgingen in 2022 in het vooruitzicht gesteld. Een renteverhoging door de Fed kan problemen opleveren voor sommige opkomende economieën, waaronder Zuid-Afrika, Argentinië en Turkije, die een kapitaalvlucht zouden kunnen meemaken.

China's harde aanpak
Een terugval in China, 's werelds op een na grootste economie, zal in 2022 de bezorgdheid bij beleggers zeker doen toenemen.

De Aziatische economische grootmacht hielp de wereld in 2020 uit de door de pandemie veroorzaakte recessie dankzij de wereldwijde vraag naar zijn elektronische en medische goederen. Het was de enige grote economie die in 2020 groeide en zal in 2021 naar verwachting met ongeveer 8% groeien, waarmee het na India de snelst groeiende grote economie is.

Het herstel na de pandemie ondervindt echter hinder van Pekings harde aanpak van zijn tech-titanen, waaronder Alibaba en Tencent, vastgoedbedrijven met hoge schulden, zoals Evergrande en Kaisa, en de particuliere onderwijsindustrie. Chinese topambtenaren hebben getracht de gemoederen te bedaren door aan te geven dat het stabiliseren van de economie hun topprioriteit is, wat de verwachting wekt dat begin 2022 een fiscale stimulans zal worden gegeven.

Pekings onwil om zijn 'zero-COVID'-houding te laten varen, die het land al meer dan een jaar in een isolement houdt en tot draconische beperkingen heeft geleid na het opduiken van zelfs één enkel COVID-geval, zal een groot risico blijven voor de wereldeconomie.

Geopolitieke spanningen
De betrekkingen tussen Rusland en de VS en de Europese bondgenoten zijn momenteel gespannen. Washington heeft Moskou gewaarschuwd in verband met een mogelijke invasie in Oekraïne naar aanleiding van een massale Russische troepenopbouw aan de Oekraïense grens.

De VS en de Europese bondgenoten overwegen meer economische sancties tegen Rusland, waaronder het blokkeren van de omstreden Nord Stream 2 gaspijpleiding, mocht het land zijn buurland binnenvallen.

"De spanningen tussen de VS en Rusland zijn een enorm risico dat de oostelijke NAVO-bondgenoten steeds meer op de rand van oorlog zou kunnen brengen," vertelde Edward Moya, senior marktanalist bij OANDA trading group, aan DW. "Als de VS en Europa de Nord Stream 2 pijpleiding blokkeren, kan dat leiden tot een wereldwijde energiecrisis die de olieprijzen richting de $100 per vat stuurt...Stijgende energieprijzen kunnen de druppel zijn die centrale bankiers wereldwijd dwingt om het monetaire beleid versneld aan te scherpen."

De betrekkingen tussen de VS en China zijn ook op gespannen voet komen te staan wat Taiwan betreft, waarbij Washington Peking waarschuwt de status quo met betrekking tot het eilandgebied niet eenzijdig te wijzigen.

Washington heeft Peking verder woedend gemaakt met zijn aankondiging dat VS-functionarissen de Olympische Winterspelen in Peking in februari zullen boycotten wegens de Chinese "wreedheden" op het gebied van de mensenrechten. China heeft gedreigd dat de VS "een prijs zullen betalen" voor hun besluit.