Intensivering van maatregelen tegen voetbalgeweld

Voetbalgeweld en overlast in en rond stadions worden harder aangepakt. Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid heeft vrijdag met de KNVB, directeuren van de clubs, burgemeesters met betaald voetbalclubs in hun gemeente, de politie en het Openbaar Ministerie (OM) hierover afspraken gemaakt. "De afgelopen periode waarin ondanks corona tijdelijk weer publiek bij het voetbal mogelijk was, zagen we een onacceptabele explosie van rellen en geweld. Het heeft niets met de sport te maken."

,,De norm is sportief voetbal. In stadions horen alleen de echte supporters en is geen ruimte voor misdragingen. Daarom is een gerichte aanpak met lik-op-stuk nodig van drie verschillende groepen die de boel verzieken: de raddraaiers met spreekkoren en bier gooien, een opkomende groep relschoppers met meer gewelddadige jongeren en de categorie die zich schuldig maakt aan zwaar crimineel gedrag, extreem geweld en bijvoorbeeld bedreiging van Feyenoord-bestuurder Mark Koevermans.’’ aldus minister Grapperhaus.

Minister Grapperhaus heeft samen met politie en het OM aangegeven dat vanuit justitie de strafrechtelijke aanpak wordt opgevoerd als het gaat om de zwaarste categorie in het voetbalgeweld. Dit is een groep ver buiten het stadion en wordt via het strafrecht aangepakt. Ook wordt samengewerkt om betaald voetbalclubs weerbaarder te maken tegen agressie, intimidatie en bedreigingen naar het voorbeeld PersVeilig en Weerbaar Bestuur, waarin journalisten en lokale bestuurders al extra ondersteuning krijgen.

Om alle soorten gedragingen goed aan te pakken is inzet van alle betrokken partijen nodig: vanuit de clubs zelf, bestuurlijk en strafrechtelijk. Dit spreken de betrokken partners af in convenant. Bij de afspraken staat centraal dat dit in goede afstemming gebeurt in de zogeheten vierhoek van burgemeester, OM, politie en betaald voetbalclub .

Persoonsgerichte aanpak
Persoonsgerichte aanpak wordt geïntensiveerd met daarnaast een groepsgerichte benadering. De recente gebeurtenissen laten zien dat steviger moet worden doorgepakt. Naar aanleiding van een reeks incidenten presenteerde de KNVB in oktober al een dwingender kader met (deels bestaande) afspraken. Deze gaan onder meer over het stilleggen van wedstrijden bij kwetsende spreekkoren en het op het veld gooien van voorwerpen. Bij zulke gedragingen worden personen bij de KNVB aangemeld voor een landelijk stadionverbod. Voor alle uitsupporters is een uitkaartverplichting ingesteld.

Lik-op-stuk
Geweld en agressie worden niet getolereerd. Dat betekent een duidelijke lik-op-stuk aanpak. Clubs gaan stadionverboden strakker handhaven. Sinds de start van dit voetbalseizoen zijn ook al meer straffen uitgedeeld dan in afgelopen seizoenen. De clubs, gemeenten en politie zullen ook zoveel mogelijk de schade in het stadion, aan straatmeubilair en bijvoorbeeld politiebusjes verhalen op de geweldplegers en vernielers.

Voor een persoonsgerichte en lik-op-stuk aanpak, is het ook van cruciaal belang om daders te identificeren. Kwalitatief goede camera’s in en rond het stadion leveren een belangrijke bijdrage aan identificatie en vervolging. Omdat gebleken is dat de beelden soms kwalitatief onvoldoende zijn, zijn in sommige gemeenten/stadions kwalitatief betere camera’s nodig.

De gemeenten, KNVB, clubs en de politie werken de komende periode ook een handelingskader uit om naast stadionverboden meer te werken met een meldplicht en een Top X-aanpak voor notoire ordeverstoorders en gewelddadige personen. Het ministerie van Justitie en Veiligheid werkt op dit moment aan een app voor smartphones, waarmee een meldplichtige kan aantonen dat hij op bepaalde tijdstippen – zoals rond een voetbalwedstrijd – niet in een bepaald gebied is. De verwachting is dat begin 2022 voor het eerst met deze app op de smartphone in een pilot gewerkt kan worden.

Wedstrijdvoorbereiding
De KNVB eist van betaald voetbalclubs een veiligheidsverklaring om aan de competitie deel te nemen. Aanvullend gaat de KNVB minimumeisen introduceren in haar licentiesysteem met betrekking tot de veiligheidscoördinatoren en Supporters Liaison Officers (SLO’s). Ook moet de club voor elke voetbalwedstrijd met publiek in de vierhoek groen licht krijgen of en op welke wijze er gespeeld kan worden, met of zonder (uit)publiek bijvoorbeeld. Deze wedstrijdvoorbereiding moet weer flink worden aangescherpt door de vierhoeken. Burgemeesters gaan hiervoor gezamenlijk een stappenplan opstellen voor wanneer vergunningsvoorwaarden niet worden nageleefd.

Monitoren en evalueren
Rond iedere wedstrijd wordt gemonitord hoe deze is verlopen. Telkens zal worden vastgesteld in hoeverre alle veiligheidspunten goed zijn nageleefd en ook is opgetreden, zoals afgesproken. Hierbij gaat het niet alleen om geweld en rellen, maar ook om onacceptabel gedrag als discriminatie en ongewenste spreekkoren. Als een club zich niet aan de afspraken houdt, zal dit gevolgen moeten hebben voor de volgende wedstrijd. Of deze door kan gaan, of de politie nog capaciteit kan vrijmaken en of er (uit)publiek bij aanwezig kan zijn.

De Regiegroep Voetbal en Veiligheid zal de intensivering van de maatregelen dit voetbalseizoen evalueren. Daarnaast wordt door het Auditteam Voetbal en Veiligheid nog een verdiepend fenomeenonderzoek gedaan naar de achtergrond van de toename van incidenten de afgelopen periode. De verwachting is dat dit onderzoek in het voorjaar van 2022 is afgerond.