'COVID-19 oorlog' in Florida, dodental schiet omhoog

Jippie

De vierde coronagolf in de Verenigde Staten drijft het dodental flink op. Florida wordt bijzonder hard getroffen. Dat heeft ook te maken met de gouverneur DeSantis aldaar, die COVID-19 niet zo serieus neemt. De Republikein wordt gezien als mogelijke presidentskandidaat.

Joe Biden begon zijn presidentschap in januari met één belofte: hij zou de coronapandemie systematisch bestrijden met vaccinaties en deze snel verslaan. Dit leek begin juli succesvol te zijn. Maar sindsdien hebben de Verenigde Staten een gigantische vierde golf. Het dagelijkse dodental is sinds begin augustus verveelvoudigd. De deltavariant heeft meer mensen besmet  dan in januari, toen de dodelijkste golf van pandemieën tot nu toe werd afgevlakt. Hetzelfde geldt voor ziekenhuisopnames.

Vooral het zuidoosten van de VS wordt getroffen. "Elke dag heb ik het gevoel dat ik naar de oorlog ga", zei een verpleegster uit Florida, "Het is net een slagveld." Elke dag worden in de VS ongeveer 100.000 mensen opgenomen in het ziekenhuis vanwege ernstige Covidklachten - als ze het tenminste kunnen betalen. De tien bijzonder zwaar getroffen staten liggen bijna allemaal in het zuiden van het land. 

Een populaire online video getiteld 'Florida als Vietnam' beschuldigt de lokale gouverneur Ron DeSantis van de COVID-19 doden - en beschuldigt de Republikein ook van het systematisch voorliegen van de bevolking, vergelijkbaar met de politici uit de tijd van de Vietnamoorlog. Zijn staat drijft het sterftecijfer in de VS op, bijna 20 procent van de huidige Covid-doden is in Florida overleden. Sinds half augustus zijn er dagelijks meer sterfgevallen dan ooit tevoren, met recent 362 bij de laatste telling. In staten met de hoogste sterftecijfers worden minder mensen dan gemiddeld gevaccineerd. Florida is hierop een uitzondering, de vaccinatiegraad daar ligt ongeveer op het nationale gemiddelde. 

Dit alles zou een bewijs kunnen zijn dat de mensen in Florida zichzelf minder beschermen dan elders in de VS. Omdat vaccinatiebescherming bepaalt wie er meer of minder risico lopen na een infectie met COVID-19 besmetting. Er zijn cijfers van juni, toen 99 procent van de doden ongevaccineerd was. Het is onwaarschijnlijk dat dit aantal veel veranderd is. Bovendien zijn de meest getroffen staten die waar bij de laatste presidentsverkiezingen voornamelijk Republikeins is gestemd. Daar ligt het aantal C19-gevaccineerden gewoonlijk lager. Een duidelijke correlatie tussen stemgedrag en sterftecijfer kan echter niet worden aangetoond op basis van de beschikbare gegevens uit de kiesdistricten.

Tot nu toe is circa 54 procent van de Amerikaanse bevolking volledig gevaccineerd. Het tempo van C19-vaccinatie is sinds de piek in april echter fors gedaald van ruim 3 miljoen per dag naar minder dan 1 miljoen vaccinaties. In de noordoostelijke staten worden grofweg veel meer volwassenen ingeënt dan in het zuiden. In Mississippi bijvoorbeeld is momenteel slechts 42 procent van de bevolking volledig ingeënt, een van de laagste percentages in het land. Het C19-sterftecijfer per 100.000 inwoners is 1,42, het op één na hoogste van het land. Sociaal-economische factoren, en inkomensniveau, lijken hierbij een rol te spelen. 

Het dwarsliggen bij Biden
Waarom Florida? Het feit dat de staat wordt beschouwd als een toevluchtsoord voor Trump-aanhangers en invloedrijke personen die dicht bij Trump staan kan een rol spelen. De ex-president zelf verhuisde na zijn verkiezingsnederlaag van New York naar de "Sunshine State", zoals hij het noemt. Bij de laatste verkiezingen deden de Republikeinen het verrassend goed in de Florida. Gouverneur DeSantis heeft de twijfels over COCID-19 die in het begin door onder meer Trump onder de bevolking zijn verspreid uitgebuit voor zijn eigen agenda. 

De Republikein heeft onlangs de door de overheid verplichte mond- en neusbescherming (mondkapje) op scholen afgeschaft, ondanks een tegengestelde aanbeveling van het CDC-anti-epidemiecentrum. Tien schooldistricten in Florida verzetten zich tegen het afschaffen van de mondkapjes en daarom wil DeSantis hen bestraffen met boetes en andere sancties. De regering van Biden is solidair met de scholen en wil getroffen schooldistricten financieel helpen om de maskerplicht ondanks de boetes te kunnen handhaven. DeSantis wil hierop verdere juridische stappen nemen tegen de mond/neusmaskers.

De helft van de studenten en scholieren in Florida woont in de getroffen gebieden. Zij bevinden zich al sinds vorig jaar in een proxy conflict van politieke concurrentie tussen president Biden en gouverneur DeSantis. In 2020 heeft de gouverneur de scholen vervroegd heropend en uiteindelijk de rechtszaak hierover gewonnen. Voor de Republikeinen was dit een overwinning. Vanwege zijn strijdlust en politieke standvastigheid wordt de gouverneur beschouwd als een mogelijke uitdager in de presidentsverkiezingen van 2024. De 43-jarige Republikein is opgeklommen tot momenteel de meest veelbelovende kandidaat na voormalig president Donald Trump. Hoewel de voorverkiezingen nog lang op zich laten wachten, laat het zien hoe de covid pandemie politieke carrières kan voeden. 'Keep Florida Free' is DeSantis' campagneslogan voor de gouverneursverkiezingen van volgend jaar.

Niet alleen politici als DeSantis, ook de regering van Biden heeft aandeel aan de toegenoemen C19-gevallen in het land. In juli was de delta-variant van het virus al lang in de VS aangekomen, maar de CDC was terughoudend met het aanbevelen van tegenmaatregelen. Toen de CDC uiteindelijk adviseerde om zelfs volledig gevaccineerde mensen binnenshuis mondkapjes te laten dragen, lagen de intensive care-afdelingen op veel plaatsen al overvol. De gegevens uit het VK en Israël over de overdraagbaarheid en de grote gevaren voor gemeenschappen met een lage vaccinatiegraad waren toen al langere tijd bekend.

De regering van Biden had deze onderzoeken uit het buitenland zelf in de VS willen uitvoeren, schrijft 'Politico' in een analyse van de vierde golf. Maar het Amerikaanse gezondheidssysteem is federaal, de staten zijn normaal zelf verantwoordelijk. De vertraging bij het in actie komen had dus ook te maken met de gegevensstroom: het CDC is voor zijn informatie afhankelijk van de gegevens die door de staten worden aangeleverd. Om een delta-infectie op te sporen, moeten de laboratoria de tests uitgebreider onderzoeken. Tenminste 20 staten vertelden Politico dat zij daardoor niet in staat waren de besmettingsroutes van de virusvariant te traceren.

Het resultaat van dit alles is de huidige situatie in de Verenigde Staten. De deltavariant, een trage vaccinatiegraad, politieke onwil en een beetje falen van hemzelf: dit is de reden waarom Biden zijn inaugurele belofte om de pandemie te bestrijden niet zo snel kan nakomen als hij waarschijnlijk zou willen. En dat is mede te danken aan Florida en de Republikeinse politieke hoop daar - Ron DeSantis.