Nominaties Gouden Windei 2020 bekend: Appelsientje, Be-Kind, Nutella, Philadelphia & Zonnatura

De publieksverkiezing van voedselwaakhond foodwatch voor het meest misleidende voedselproduct,  het Gouden Windei, is van start gegaan. De vijf genomineerde voedingsproducten van 2020 zijn, in willekeurige volgorde: Nutella Cups (Ferrero), Philadelphia truffel (Mondelēz), Zonnatura Groene thee Açai (Wessanen),  Appelsientje Vers geperst sinaasappel (Riedel) en Be-Kind Protein (Mars).  Foodwatch maakte dit bekend in de uitzending van het tv-programma Kassa op zaterdag 14 november om 19.05 uur op NPO1.

Foodwatch spreekt over vijf sterke kandidaten. Zo bevat Philadelphia truffel slechts 0,07% zomertruffel, wat tot vijftig keer minder truffel is dan andere voedingsmiddelen 'met truffel'. De 'hippe' proteïne-reep Be-Kind van Mars speelt in op een sportieve en gezonde levensstijl, maar bestaat voor de helft uit vet en suiker. Daarvoor moet je inderdaad flink sporten. Appelsientje Vers geperst uit het koelschap wordt gemaakt van sapconcentraat en is maandenlang houdbaar, dus hoezo 'vers'? Vooral de consument wordt uitgeperst. Iedereen kan de komende weken stemmen op zijn of haar favoriet via www.goudenwindei.nl. De winnaar wordt medio december bekend gemaakt.

Een woordvoerder van foodwatch licht in de uitzending van Kassa (BNNVARA) de misleidende marketing van de genomineerde producten toe. Consumenten kunnen vanaf dit moment stemmen op zijn of haar favoriet via de speciale stempagina.

“Voedselproducenten zoeken doelbewust de grens op tussen marketing en misleiding. En vaak genoeg gaan ze er overheen... Misleiding bestaat bij de gratie van stilte. Met de verkiezing om het Gouden Windei doorbreken we die stilte. Ik wil iedereen oproepen om te stemmen via www.goudenwindei.nl!”, aldus Frank Lindner, campaigner bij foodwatch.

De genomineerden: 

• Appelsientje Vers geperst
  Vooral de consument wordt uitgeperst. De 'vers-uitstraling' rechtvaardigt de 0,44 euro hogere prijs van Appelsientje Vers geperst ten opzichte van de ongekoelde variant uit een pak niet: allebei uit concentraat, allebei maanden houdbaar.
• Be-Kind Protein
  Be-Kind van Mars speelt in op ‘sportiviteit’ en ‘gezondheid’, maar deze protein bar bestaat voor 50% uit vet en suiker. Bevat per reep meer kilocalorieën dan een donut.
• Nutella Cups
  Gerekend per 1 kilo product is er een prijsverschil van maar liefst 15,24 euro tussen Nutella Cups en Nutella uit een glazen pot van 400 gram. Al dat wegwerpplastic is slecht nieuws voor de portemonnee én het milieu. De planeet en de consument betalen de hoofdprijs.
• Philadelphia truffel
  Met 0,07% truffel is dit echt een truffel-zoektocht! Door een kleinere verpakking ten opzichte van andere Philadelphia-varianten lijkt de truffelversie niet heel veel duurder, maar dat is hij wel. De consument wordt dubbel misleid.
• Zonnatura Groente thee açai
  Groots in woord en beeld op de voorkant van de verpakking, amper qua inhoud. Slechts 0,5% Açai-bes, wel 40% van de goedkopere Aronia-bes. Klassiek voorbeeld van een lok-ingrediënt.

Aan de hand van eigen onderzoek en honderden klachten via het Meldpunt Misleiding van foodwatch, zijn genomineerden geselecteerd die het nogal bont maken. Zij komen in aanmerking voor het Gouden Windei. Kandidaten passen vaak hun product aan naar aanleiding van een nominatie. Vorig jaar paste Albert Heijn de twee producten waarmee het supermarktbedrijf was genomineerd aan tijdens de stemperiode.

Iedere dag misleid door gebrekkige wetgeving
Er is volgens foodwatch te weinig wetgeving tegen misleiding. In Europese regels (verordening 1169/2011) is weliswaar vastgelegd dat misleiding verboden is, maar er wordt niet bepaald waar de grens ligt.

Behalve onduidelijke wetgeving, speelt gebrekkige handhaving van de wet een negatieve rol. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) die moet beoordelen of consumenten misleid worden, is structureel onderbezet en heeft zelfs toegegeven op hun website: "meldingen over misleiding neemt de NVWA niet direct in behandeling" (inmiddels van hun site verwijderd). Daarnaast wordt er geen capaciteit vrijgemaakt voor inspectie en handhaving op voedselintegriteit, zoals: kloppen alle keurmerken, klopt de herkomst van producten? Onderzoeksbureau Deloitte heeft onlangs in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit geconcludeerd dat de NVWA "onvoldoende tijd kan besteden aan de controle op (misleidende) etikettering." Hierdoor is er "risico op misleiding van de consument en de volksgezondheid door onjuistheid van etikettering van het product."

Naast dit alles heeft de overheid zelfregulering door de voedselindustrie hoog in het vaandel staan. Dit leidt tot gebrekkige wetgeving en handhaving, waar producenten misbruik van maken. Het geeft ze de ruimte om ongestoord misleidende voedselverpakkingen in het winkelschap te leggen en houden.