49% van de bevolking geregistreerd in donorregister

Monique Verlind (DJMO)

Op 2 januari 2020 stond 49 procent van de bevolking van 18 jaar of ouder geregistreerd in het Donorregister. Dat zijn 6,9 miljoen mensen, 556 duizend meer dan op 2 januari 2019. De toename van het aantal toestemmingen met of zonder donatiebeperking is meer dan de jaren daarvoor. Het aantal mensen dat expliciet geen toestemming voor orgaandonatie geeft, nam ook meer toe dan de jaren daarvoor. Dat blijkt uit cijfers van het CBS en het Donorregister.

Op 1 juli 2020 wordt de nieuwe donorwet ingevoerd. Deze wet regelt dat alle inwoners van Nederland van 18 jaar of ouder, wanneer zij geen andere keuze vastleggen, in het Donorregister worden opgenomen met de vermelding ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’. 51 procent van de Nederlanders van 18 jaar of ouder was begin 2020 nog niet geregistreerd in het Donorregister.

Toestemming met of zonder donatiebeperking
Op 2 januari 2020 stonden ruim 6,91 miljoen mensen van 18 jaar of ouder geregistreerd, een jaar eerder (2 januari 2019) waren dat bijna 6,36 miljoen. Het aantal mensen van 18 jaar of ouder dat toestemming geeft voor donatie met of zonder donatiebeperking neemt jaarlijks toe. De toename is in 2020 groter dan de jaren daarvoor. Begin 2020 waren er 130 duizend meer toestemmingen geregistreerd dan begin 2019. Het aantal mensen dat expliciet geen toestemming voor orgaandonatie geeft, neemt sinds 2016 toe, van bijna 1,6 miljoen in 2016 tot 1,9 miljoen personen in 2019 en 2,3 miljoen in 2020.

Begin 2020 gaf 55 procent van de geregistreerde mensen van 18 jaar of ouder aan donor te willen zijn, 34 procent gaf geen toestemming en 11 procent wenste de keuze hierover aan een nabestaande of een aangewezen persoon te laten.

Mensen kunnen hun keuzes in het Donorregister elk moment veranderen of verwijderen. Begin 2020 hebben 38 duizend mensen hun keuze veranderd van ‘toestemming’ naar ‘geen toestemming’ en 20 duizend mensen pasten hun keuze in de omgekeerde richting aan van ‘geen toestemming’ naar ‘toestemming’. Vooral 50- tot 70-jarigen hebben hun keuze aangepast.

Vooral 18- tot 20-jarigen nog niet geregistreerd
Bijna drie kwart van de 18- tot 20-jarigen had zich begin 2020 nog niet geregistreerd in het Donorregister. Van de 20- tot 30-jarigen en 80-plussers was dat ruim de helft.

Mensen in de leeftijdsgroep 20 tot 70 jaar gaven bijna twee keer zo vaak toestemming met of zonder donatiebeperking dan geen toestemming. Bij zowel de 18- tot 20-jarigen als 70-plussers was het aandeel met en zonder toestemming nagenoeg gelijk verdeeld.

Vrouwen stonden vaker dan mannen geregistreerd in het Donorregister (53 procent tegen 45 procent), en ze gaven ook vaker toestemming voor orgaandonatie.

Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond waren vaker niet in het Donorregister (72 procent) geregistreerd dan mensen met een westerse migratieachtergrond (64 procent) of mensen met een Nederlandse achtergrond (45 procent). Ruim drie kwart van de eerste generatie mensen met een migratieachtergrond (77 procent) was niet geregistreerd in het Donorregister, tegen ruim de helft van de tweede generatie (54 procent).

Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond gaven minder vaak toestemming voor orgaandonatie (5 procent) dan mensen met een westerste migratieachtergrond (18 procent) of mensen met een Nederlandse achtergrond (32 procent).

Regionale verschillen
In 15 gemeenten stond meer dan 55 procent van de bevolking van 18 jaar of ouder nog niet geregistreerd. De top drie bestond uit Urk (67 procent), Staphorst (65 procent) en Vaals (62 procent).