Mogelijk parelmoerwolken te zien op Kerstavond

Op Kerstavond is mogelijk een bijzonder weerfenomeen te zien. Rond zonsondergang kunnen dan parelmoerwolken verschijnen. Het grijze en wisselvallige weer maakt maandag plaats voor een veel droger weertype met tijdelijk opklaringen. Maandag is de lucht op 25 km hoogte zeer koud en kan de temperatuur naar -80 graden Celsius dalen. Dat dit zeldzame lichtschijnsel op Kerstavond kan verschijnen maakt het extra bijzonder.

Om de parelmoerwolken te kunnen zien moet je maandag rond zonsondergang naar de westelijke hemel kijken en zoeken naar afwijkende kleuren. Vaak zijn parelmoerwolken te zien als een paarse- tot roze-achtige gloed. Soms zijn het kleinere vlekken met een groot aantal kleuren zoals het parelmoer in een schelp.

De zon gaat maandag om half vijf onder. Naast opklaringen zijn er ook stapelwolken en deze steken dan donker af tegen de nog verlichtte hemel. De parelmoerwolken zelf zijn overdag niet te zien. Hiervoor is het zonlicht te sterk. Zo’n anderhalf uur na zonsondergang treedt ook hoog in de lucht de duisternis in en zijn de wolken niet meer zichtbaar.

Wolken in de ozonlaag
Parelmoerwolken ontstaan op 20-30 km hoogte, in de ozonlaag. De ozonlaag bevat nauwelijks vocht. Het kleine beetje vocht dat aanwezig is condenseert pas bij temperaturen beneden -80 graden Celsius. Hierdoor ontstaan dunne wolkenflarden. Doordat de wolken bestaan uit zeer kleine ijskristallen wordt het zonlicht sterk gebroken en ontstaat er een kleurenpracht. Er zijn eigenlijk twee typen parelmoerwolken te onderscheiden.

Ten eerste zijn er grote dunne wolkenflarden, die het zonlicht verstrooien in verschillende pasteltinten (o.a. roze en paars). De wolk zelf zie je eigenlijk niet, maar het licht verraadt dat hij aanwezig is op grote hoogte.

Daarnaast zijn er wat kleinere vlekken die vaak een groter aantal kleuren laten zien. Deze parelmoerwolk bestaat uit nog wat kleinere ijskristallen dan de eerste variant. Hierdoor wordt het licht sterker gebroken in regenboogachtige kleuren. Soms zijn er ook nog golfstructuren te zien in de wolken, wanneer het hard waait op 25 km hoogte.

De laatste keer dat veel parelmoerwolken in Nederland zichtbaar waren was op 2 februari 2016.

Mogelijk parelmoerwolken te zien op Kerstavond (Foto: NASA)