Steentijd aangebroken voor nieuwe apensoort

heywoodu

Wij willen de witschouderkapucijnaap graag van harte feliciteren, en dan met name de Cebus capucinus imitator. Voor deze apensoort uit Midden-Amerika is de Steentijd namelijk aangebroken, en daarmee is het na de mens pas de vierde primatensoort die dat voor elkaar krijgt.

We richten de aandacht op het Nationaal Park Coiba, voor de kust van Panama. Dat park bestaat uit drie eilanden, met kapucijnapen op alledrie. Het gaat echter vooral om één klein eiland: Jicarón, want daar zijn witschouderkapucijnapen aangetroffen die stenen gebruiken als gereedschap.

Het bijzondere is dat het niet om álle exemplaren van de apen op Jicarón gaat, maar alleen om apen uit een bepaalde groep op het eiland. En dat is nog niet specifiek genoeg, want het gaat ook om slechts een paar mannetjesapen die uitgevogeld hebben hoe je stenen handig kunt gebruiken.

Het lijkt erop dat het een kunstje is die de wilde apen elkaar leren. Waarom de andere groepen op Jicarón geen stenen gebruiken is nog een raadsel, want de onderzoekers die tot de ontdekking kwamen zeggen dat individuele apen ook gewoon van groep naar groep reizen.

In 2004 werd dergelijk gedrag voor het eerst waargenomen, vorig jaar besloot een groep onderzoekers terug te gaan naar Jicarón. Daar werden camera's geplaatst, net als op de andere eilanden, en op Jicarón werden bijzonder boeiende beelden geschoten.

Mogelijk heeft één slim aapje voor het eerst een steen gebruikt als gereedschap, waarna anderen het overnamen, mogelijk hoe het ook ooit met mensen is begonnen. De stenen worden onder meer gebruikt om kokosnoten, krabben en slakken kapot te slaan.

Een Zuid-Amerikaanse groep kapucijnapen gebruikt mogelijk al bijna duizend jaar stenen gereedschappen. Verder zit ook een makaaksoort in Thailand en een groep West-Afrikaanse chimpansees al in de Steentijd. 

Overigens zijn er in gevangenschap wel meer diersoorten die stenen gebruiken als gereedschap, maar in het wild is het zeldzamer: daar moet namelijk wél gelet worden op zaken als roofdieren, terwijl dieren in gevangenschap alle tijd hebben om zonder gevaar dingen te leren.

Beelden van de aapjes op Jicarón (Bron: YouTube)