Na jaren lichte daling wrakingen rechtspraak

Voor het eerst sinds jaren is het aantal verzoeken om rechters wegens partijdigheid van een zaak te halen, afgenomen. De hoeveelheid zogenoemde wrakingsverzoeken steeg de laatste jaren volgens de Raad voor de Rechtspraak juist door de "toegenomen mondigheid van de burger en het geval dat advocaten wraking als instrument hebben ontdekt’’.

Dit blijkt uit het jaarverslag van de raad, dat maandag uitkomt. ,,Uit de voorzichtige daling zou je kunnen concluderen dat het nieuwtje er inmiddels af is’’, reageert de Raad voor de Rechtspraak.

Vorig jaar zijn er in totaal 626 wrakingsverzoeken op een totaal van ongeveer 1,7 miljoen zaken. In 2012 waren dat er nog 659.

Slechts een klein deel wordt daadwerkelijk gehonoreerd. Vorig jaar waren dat er 21. In de periode 2011 tot en met 2013 is ongeveer 5 procent van de wrakingsverzoeken toegewezen.

De rechtspraak vindt wraking ,,een waardevol instrument" om de onpartijdigheid van de rechter te waarborgen. Uit onderzoek dat de raad in 2012 liet doen, blijkt echter dat de procedure ook wordt misbruikt om bijvoorbeeld een proces te vertragen. En dat moet worden voorkomen, vinden de onderzoekers.

Oneigenlijk gebruik van wrakingen moet met nieuwe maatregelen worden tegengegaan, concludeerden ze. Dat kan onder meer worden door de wrakende partij (zoals bijvoorbeeld in een strafzaak, de verdachte en zijn advocaat) te laten opdraaien voor de zogeheten proceskosten. Wraken als vertragingstactiek kan worden bestreden door een rechtszaak niet meer automatisch stil te leggen als er een verzoek wordt ingediend.

,,Voor advocaten is wraking ook een middel om het proces te beïnvloeden of te vertragen’’, zegt rechter en voorzitter van de wrakingskamer in Overijssel, Joep van Aerde. ,,Zij komen met wrakingsverzoeken die kansloos zijn.’’

Het beboeten voor het indienen van oneigenlijke wrakingsverzoeken zoals in België, lijkt Van Aerde in Nederland niet haalbaar. Ook hij pleit ervoor een rechtszaak niet automatisch stil te leggen en de mogelijkheid om het wrakingsverzoek buiten de zitting te behandelen.