Oudste telescoop Nederland gevonden in Delft
Bij opgravingen in Delft is de oudste telescoop van Nederland gevonden. De telescoop is ouder dan die van de zeventiende-eeuwse wetenschapper Christiaan Huygens, meldt Museum Prinsenhof in Delft woensdag.
Bij de spoorzone aan de rand van de oude Delftse binnenstad wordt aan een nieuwe treintunnel gewerkt. Om te voorkomen dat bij de graafwerkzaamheden kostbare bodemschatten verloren gaan doet de archeologische dienst van de gemeente al enkele jaren onderzoek.
Onlangs werd een 'onooglijk' metalen buisje van zo'n tien centimeter lang gevonden. Aanvankelijk dachten de archeologen dat het om een kogelhuls ging, maar na een voorzichtige reinigingsbeurt bleek aan beide kanten een glazen plaatje bevestigd te zijn. Daarom werden deskundigen van Museum Boerhaave in Leiden ingeschakeld.
De kijker is voorzichtig uit elkaar gehaald, waarna de lenzen zijn schoongemaakt en geanalyseerd. De opstelling van de lenzen komt overeen met een vroege telescoop. De behuizing is gemaakt van ijzeren plaatwerk dat is voorzien van een afdekkapje.
Spectaculaire ontdekkingen zullen met de telescoop niet zijn gedaan. Het voorwerp heeft een vaste vergroting van ongeveer vijf keer.
De vondst dateert uit de eerste helft van de zeventiende eeuw. Huygens bouwde zijn telescoop in 1655 en dus is de nu gevonden telescoop ouder. "Slechts een enkeling kon zich destijds zoiets moois veroorloven. De eigenaar van de telescoop was daarom ongetwijfeld afkomstig uit de betere kringen van Delft", concludeert het museum.
De oudste bestaande telescoop ter wereld is die van Galileo Galilei. Hij maakte in 1610 een verbeterde versie van een Nederlands ontwerp en deed er wetenschappelijke waarnemingen mee. Tot die tijd werden telescopen vooral militair gebruikt. Huygens ontdekte met zijn eigen telescoop uiteindelijk Titan, een maan bij Saturnus.
De nu gevonden telescoop is vanaf 24 mei te zien in Museum Prinsenhof. Daar hoort de telescoop volgens het museum niet alleen thuis omdat hij in Delft is gevonden. Waarschijnlijk is hij er ook gemaakt. Uit archiefonderzoek is bekend dat begin zeventiende eeuw in Delft een telescoopmaker was gevestigd.