Dokter Zhivago ingezet als propaganda

Als middel om het Sovjetregime te ondermijnen, heeft de CIA in 1957 het boek Dokter Zhivago ingezet. Het provocerende en intrinsieke verhaal zou de Russische bevolking aan het denken moeten zetten over het totalitaire staat waarin ze op dat moment leefden.

In de Sovjet-Unie was het zeer gebruikelijk om elke zweem van kritiek vroegtijdig in de kiem te smoren. Het literair werk van Boris Pasternak ruikt naar commentaar op autoriteit en laat bovendien de keerzijde van de Russische Revolutie zien, reden genoeg voor de Sovjets om publicatie van het boek te weigeren.

De Amerikanen zagen hierin weer een prima gelegenheid om de Russen te pesten. In Nederland werd een drukkerij aan het werk gezet en de Amerikaanse inlichtingendienst heeft de boeken over het toenmalige IJzeren Gordijn gesmokkeld. Volgens de CIA was het een succes. De boeken waren erg populair en gingen van hand op hand. De actie werd op touw gezet door de grote baas van de CIA, meneer Dulles, en droeg de goedkeuring van president Eisenhower .

De Amerikanen zagen dit soort literatuur als wapen tegen de supermacht. In theorie moest dit soort propaganda een tegenhanger zijn van de Sovjet-versie van de realiteit. In totaal zijn er zo'n tien miljoen exemplaren achter het IJzeren Gordijn in omloop gekomen. Boris Paternak won later de Nobelprijs voor literatuur met Dokter Zhivago.