Atoomakkoord met Iran
De zes mogendheden die met Iran in gesprek zijn over het Iraanse atoomprogramma zijn net als de Islamitische Republiek zelf akkoord over een overeenkomst die in november werd bereikt. De overeenkomst zal op 20 januari in werking treden. Dat deelde het Iraanse ministerie van buitenlandse zaken zondag mee. De Europese Unie en de Verenigde Staten bevestigden het nieuws.
Onder de overeenkomst worden de economische sancties tegen Iran versoepeld in ruil voor inperking van het atoomprogramma. Iran stemde in november in met inperking van de productie van laagverrijkt uranium - tot vijf procent. Dit wordt vooral gebruikt voor het opwekken van energie. De productie van twintig procent verrijkt uranium, geschikt voor verdere verwerking en toepassing in kernwapens, wordt onder het akkoord stilgelegd. De bestaande voorraad hoogverrijkt uranium moet worden geneutraliseerd.
Iran verschaft inspecteurs van de Verenigde Naties toegang tot zijn nucleaire faciliteiten om te bepalen of het land inderdaad meewerkt. Zij zullen op ieder moment van de dag toegang hebben tot dit soort faciliteiten en maandelijks een rapport met hun bevindingen presenteren.
In ruil hiervoor worden economische sancties tegen Iran voor een periode van een halfjaar versoepeld. In die periode moet verder worden onderhandeld over een permanent akkoord.
Volgens de Iraanse onderminister van buitenlandse zaken Abbas Araghchi worden onder andere 3,1 miljard euro aan in beslag genomen olieopbrengsten vrijgegeven. Leden van de Amerikaanse regering spreken van 5,1 miljard euro.
Iran krijgt bovendien de mogelijkheid onderdelen aan te schaffen voor zijn burgerluchtvaart en zijn petrochemische en auto-industrie. Ook de im- en export van goud wordt weer mogelijk en het land krijgt toegang tot internationale humanitaire en medische hulp. De meeste sancties blijven vooralsnog echter van kracht.
Het akkoord toont het succes van de diplomatie, liet de Amerikaanse president Barack Obama weten. Een Iraanse atoombom is dankzij de overeenkomst weer een stap verder weg, zei hij.
EU-buitenlandcoördinator Catherine Ashton prees het akkoord, de Duitse minister van buitenlandse zaken Frank-Walter Steinmeier sprak van een 'cruciale stap voorwaarts'. Ook zijn Amerikaanse collega John Kerry was positief gestemd, maar benadrukte dat verdere onderhandelingen vereist zijn.
Sommige Amerikaanse Congresleden willen echter nog steeds meerdere Iraanse bedrijven op een zwarte lijst plaatsen als Teheran zich niet aan zijn afspraken houdt. In Iran roepen haviken van een 'gifbeker'. Zij dreigen met invoering van wetgeving die de verrijking van uranium verder opvoert. Het akkoord gaat de prullenbak in als er nieuwe sancties komen, zei Araghchi.