Karadzic: ik probeerde oorlog te voorkomen

Radovan Karadzic, de vroegere politieke leider van de Bosnische Serviërs, is dinsdag voor het Joegoslaviëtribunaal aan zijn verdediging begonnen. Hij verklaarde een mild en tolerant mens te zijn en te hebben geprobeerd oorlog te voorkomen. Toen dat niet was gelukt, heeft hij in ieder geval geprobeerd zoveel mogelijk slachtoffers te voorkomen, niet alleen onder de Serviërs, maar onder alle bevolkingsgroepen van Bosnië, zo stelde hij.

De 67-jarige Karadzic staat terecht op beschuldiging van genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, begaan tijdens de Bosnische oorlog (1992-'95). In die oorlog vonden naar schatting honderdduizend mensen de dood. De wreedheden in Bosnië beleefden een climax in 1995, toen in het door de blauwhelmen van Dutchbat beschermde Srebrenica achtduizend moslimmannen en -jongens werden vermoord.

"In plaats van dat ik word beschuldigd van de gebeurtenissen in onze oorlog zou ik beloond moeten worden voor alle goeds dat ik heb gedaan. Ik heb alles gedaan wat menselijkerwijs mogelijk is om oorlog te voorkomen en ik ben erin geslaagd het lijden van alle burgers te verminderen", aldus Karadzic, die ontspannen en vrolijk overkwam. "Iedereen die me kent weet dat ik geen autocraat ben. Ik ben niet agressief, ik ben niet intolerant. In tegendeel, ik ben een mild man, een tolerante man met een groot vermogen om anderen te begrijpen."

Karadzic, voormalig psycholoog en dichter, zei tegen de rechters dat hij een 'arts was en een man van de letteren' en dat hij met tegenzin een rol speelde bij de ineenstorting van Joegoslavië. Hij verklaarde dat hij voor de oorlog veel moslims als vrienden had en dat ook zijn kapper een moslim was.

Volgens Karadzic zijn sommige wreedheden, waaronder twee dodelijke aanvallen op een markt in Sarajevo in 1994 en 1995, in scène gezet om zo de publieke opinie te beïnvloeden in het nadeel van de Serviërs. Sarajevo was zijn tweede thuis, aldus Karadzic, en 'elke granaat die op Sarajevo viel heeft me persoonlijk veel pijn gedaan'. De eerste aanslag op de markt in Sarajevo noemde hij 'schaamteloos georkestreerd'. "Uiteraard is er een aantal mensen omgekomen door de explosie, maar we zagen ook dat er etalagepoppen op vrachtwagens werden gegooid waarmee deze show voor de wereld werd gecreëerd", aldus Karadzic.

Karadzic heeft dinsdag ook de eerste getuige à decharge aangehaald. Het betrof de Russische kolonel Andrej Demoerenko, die hielp bij het onderzoek naar de tweede aanslag op de markt in Sarajevo. In een verklaring die door Karadzic werd voorgelezen zei Demoerenko niet te weten wie de granaten op de bezoekers van de markt hebben afgevuurd. Uit het onderzoek van Demoerenko 'is gebleken dat de Serviërs de granaten helemaal niet konden afvuren', aldus Karadzic.

Karadzic werd ruim vier jaar geleden gearresteerd in de Servische hoofdstad Belgrado, na jarenlang onder een valse naam te hebben geleefd. Zijn proces begon drie jaar geleden.

Dinsdag gaat tevens het laatste proces voor het tribunaal in Den Haag van start. Het gaat om het proces tegen Goran Hadzic, vroeger een van de leiders van de Servische rebellen in Kroatië.

Hadzic werd vorig jaar in het noorden van Servië in de kraag gevat na meer dan zeven jaar voortvluchtig te zijn geweest. Hij staat terecht op beschuldiging van marteling, moord en deportatie in de Krajina, het gebied dat de etnische Serviërs in Kroatië voor zich opeisten toen Kroatië zich van Joegoslavië had losgemaakt.

Karadzic: ik probeerde oorlog te voorkomen (Foto: Novum)