'Boomwortels is Van Goghs laatste schilderij'

Boomwortels uit 1890 moet het laatste schilderij zijn geweest van kunstenaar Vincent van Gogh (1853-1890). Tot die conclusie komen onderzoekers Bert Maes en Louis van Tilborgh in het vierde deel van Van Gogh: New Findings, een wetenschappelijke publicatie van het Van Gogh Museum in Amsterdam dat donderdag verschijnt.

Er is altijd onduidelijkheid geweest over het allerlaatste schilderij dat Van Gogh maakte. Vaak is beweerd dat Korenveld met kraaien het laatste werk is van de kunstschilder. Het ontstond in juli 1890, in de laatste weken van Van Goghs leven. De dramatische wolkenlucht met kraaien en het doodlopende pad zouden zijn levenseinde aankondigen.

Maes en Van Tilborgh vonden echter aantekeningen van kunstverzamelaar Andries Bonger, die een schilderij beschrijft dat Van Gogh gemaakt zou hebben op de ochtend voordat hij zichzelf in zijn borst schoot op 27 juli 1890 (2 dagen later overleed hij).

Deze beschrijving duidt volgens de onderzoekers op het schilderij Boomwortels, waarop een wirwar van grillige wortels, voeten en stammen is afgebeeld. Bonger was de beste vriend en zwager van Theo van Gogh, de broer van Vincent. Daarnaast noemen de onderzoekers het opmerkelijk dat het werk niet helemaal is voltooid.

Sommigen beweerden al langer dat Boomwortels het laatste werk zou zijn. De grillige boomwortels zouden symbool staan voor de levensstrijd van de kunstenaar. Het Van Gogh Museum stond tot voor kort op het standpunt dat het kleurgebruik wat te uitbundig en vrolijk is voor zulke sombere gedachten.

Andere onderzoekers deden nog meer ontdekkingen. Zo is in een Brabants archief een onbekende brief van Vincent van Gogh gevonden, die dateert van 26 oktober 1872. Verder blijkt dat Vincent en zijn broer Theo in Parijs op Rue Lepic 54 een ander appartement bewoonden dan tot dusver werd gedacht.

Een bloemstilleven dat in het bezit is van het Kröller-Müller Museum in Otterlo dat eerder werd afgeschreven, is weer toegeschreven aan Van Gogh. Bovendien kwam naar voren dat zich onder het bloemstilleven een verloren gewaand schilderij bevindt.