Tweede Kamer stemt tegen het herbewapenen van Europa, Schoof had al ingestemd
Gisteren stemde een krappe meerderheid in de Tweede Kamer tegen het nieuwe defensieplan van de Europese Commissie. Ook de coalitiepartijen PVV, NSC en BBB stemden in met een motie om niet deel te nemen aan 'Herbewapen Europa', waarvoor 800 miljard euro is gereserveerd.
De kritiek van de partijen in de Tweede Kamer richt zich vooral op de aankondiging van de Europese Commissie dat landen de begrotingsregels mogen negeren om extra geld te lenen voor defensie. Dit kan leiden tot een snel oplopende staatsschuld. Daarnaast wil een meerderheid in de Kamer niet dat Europese landen gezamenlijk leningen aangaan om het defensiebudget te verhogen, omdat dit het risico met zich meebrengt dat landen in de toekomst elkaars schulden moeten aflossen.
Premier Schoof heeft namens Nederland al ingestemd met "de contouren" van het defensieplan. Hij zei na afloop dat de top "constructief" was en dat de EU "eenheid uitstraalt". Daarom is een reactie van het kabinet op de motie gecompliceerd.
Kort na 18.00 uur ontving de Kamer een beknopt briefje: "Het kabinet heeft kennisgenomen van de aangenomen motie-Eerdmans over ideeën van de voorzitter van de Commissie voor versterking van de Europese defensie (REARM). Het kabinet zal de Kamer verder informeren voorafgaand aan het debat over de Europese Raad op 20 en 21 maart." Dit debat staat gepland voor volgende week dinsdag. Het kabinet verwacht dus eerder met een meer gedetailleerde reactie te komen.
Dat Schoof namens Nederland al had ingestemd, hield de tegenstanders er niet van om vandaag toch tegen te stemmen, omdat zij de financiële risico's te groot achten. NSC-leider Pieter Omtzigt merkt op dat de financiering doet denken aan eurobonds. "Het vergroot het risico op een nieuwe en ernstige schuldencrisis," zei hij in een stemverklaring. "Dit bedreigt de bestaanszekerheid en dan kunnen landen Oekraïne niet meer helpen."
Ook de VVD is in principe tegen gezamenlijke EU-schulden, maar stemde niet in met de motie omdat de partij vindt dat het kabinet ruimte moet hebben om mee te onderhandelen in Europa. "Ik vind niet dat je een kabinet met handen op de rug op pad kunt sturen. Je moet geen politiek wensenlijstje meegeven," zei partijleider Dilan Yesilgöz voorafgaand aan de stemming. Ze vindt het ook te vroeg, omdat de details van het plan nog onbekend zijn. "Ik vind alle standpunten over een plan dat nog niet bestaat voortijdig."
Oppositiepartijen GroenLinks-PvdA en D66 wezen in hun stemverklaring erop dat de motie premier Schoof weinig mandaat geeft. "Het is gekkenwerk en zet de premier volledig in zijn hemd," zei D66-leider Jetten. Europese leiders hebben vorige week al ingestemd met het verder uitwerken van het herbewapeningsplan. "Deze premier moet in Europa mee kunnen praten," vindt ook Jesse Klaver van GroenLinks-PvdA. "Anders zit Nederland niet meer in de cockpit van Europa." Hij verzocht premier Schoof om voor 17.00 uur vandaag met een reactie te komen, wat uiteindelijk eind van de middag gebeurde met het summiere briefje.
De motie van JA21-leider Joost Eerdmans werd vorige week al behandeld in de Tweede Kamer, voordat premier Schoof naar een Europees topoverleg over Oekraïne reisde. Die stemming eindigde in een gelijkspel. Opmerkelijk genoeg miste Eerdmans zelf de stemming, omdat hij vastzat in de file. Met zijn stem erbij had het voorstel toen al een meerderheid behaald.
