Kabinet zet in op 4 nieuwe kerncentrales
Het kabinet overweegt om de komende jaren vier nieuwe kerncentrales te bouwen, waarvan de eerste tegen 2035 operationeel zou moeten zijn. Terwijl de plannen voor uitbreiding van kernenergie vorderen, is er een ander complex vraagstuk dat vooruit wordt geschoven: het gevaarlijke radioactieve afval. Het kabinet wil pas rond 2100 besluiten over de definitieve oplossing hiervoor. Het Rathenau Instituut, dat het kabinet hierover adviseert, vindt dit veel te laat en dringt aan op een versneld proces.
Momenteel wordt radioactief afval tijdelijk opgeslagen bij Covra, nabij de kerncentrale van Borssele in Zeeland. Deze opslagplaats vangt zowel afval op van de kerncentrale als van industriële toepassingen en ziekenhuizen, waar radioactieve isotopen voor onder meer kankermedicijnen worden gebruikt. Hoewel de huidige opslag goed beveiligd is, blijft een deel van het afval honderdduizenden jaren gevaarlijk. Volgens Europese richtlijnen moet dit veilig worden bewaard totdat het geen gevaar meer vormt voor mens en milieu.
In het verleden, tot de jaren 80, werd afval zelfs in zee gedumpt, maar dit is inmiddels verboden vanwege de risico's voor de gezondheid. De toekomst vraagt om een langdurige, veilige opslaglocatie, en het kabinet denkt aan een ondergrondse berging op enkele honderden meters diepte. De verwachting is dat een dergelijke faciliteit pas rond 2130 klaar zal zijn, terwijl een definitief besluit hierover op zijn vroegst in 2100 wordt genomen.
Het Rathenau Instituut vindt dit uitstel onverantwoord. Een oplossing voor het kernafval duurt vaak decennia om te realiseren, zeker gezien de maatschappelijke en politieke gevoeligheden rondom dit onderwerp. Het instituut pleit daarom voor een gestructureerd besluitvormingsproces in vijf fasen, waarbij elke stap voorafgegaan wordt door publiek overleg. Dit zou de besluitvorming kunnen versnellen en zorgen voor meer wendbaarheid in de keuzes die gemaakt moeten worden.
Directeur Eefje Cuppen van het Rathenau Instituut benadrukt tegenover de NOS dat nu actie vereist is: “Door het proces op te splitsen, kan de maatschappij stap voor stap worden betrokken en kunnen we ons sneller voorbereiden op een veilige oplossing." Het advies is om uiterlijk in 2026 te starten met de eerste fase van dit plan, zodat Nederland de verantwoordelijkheid voor zijn nucleaire toekomst serieus neemt.
(afbeelding: Dall-E 3 / FOK.nl)
