Eerste telefoongesprek tussen Zelenskyy en Xi

Jippie

Voor het eerst sinds het begin van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne hebben de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy en het Chinese staatshoofd en partijleider Xi Jinping telefonisch gesproken. In het gesprek verzekerde Xi dat zijn land zou werken aan onderhandelingen en vrede. Maar de Volksrepubliek veroordeelt de Russische invasie nog steeds niet in duidelijke bewoordingen.

Volgens een woordvoerder van de Oekraïense president duurde het gesprek ongeveer een uur. Daarin verzekerde Xi aan Zelenskyy dat China respect voor de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne beschouwt als de basis voor de politieke betrekkingen tussen de twee landen, zo citeerde de Chinese staatstelevisie de president van de Volksrepubliek.

Volgens de Chinese staatsmedia sprak Xi niet van een oorlog in Oekraïne, maar van "gecompliceerde ontwikkelingen in de Oekraïne-crisis". Het Chinese staatshoofd waarschuwde dringend voor een verdere, zelfs nucleaire, escalatie van dit "conflict". "Er zijn geen winnaars in een nucleaire oorlog", waarschuwde Xi. Alle betrokkenen moeten zich "concentreren op hun toekomst en hun bestemming en die van de hele mensheid" en dienen zich daarom kalm en terughoudend te gedragen.

China wil een speciale gezant naar Oekraïne sturen
Xi benadrukte dat China "altijd aan de kant van de vrede staat" en zal werken aan "het bevorderen van vrede en onderhandelingen". Met dit doel voor ogen wil de Chinese regering haar speciale gezant voor Euraziatische zaken naar Oekraïne sturen, die gesprekken zal voeren "met alle partijen die geïnteresseerd zijn in vrede". Daarnaast wil China Oekraïne "voor zover mogelijk" humanitaire hulp bieden.

China had zich al aangeboden als mogelijke bemiddelaar en presenteerde in februari een standpuntnota van twaalf punten waarin de Volksrepubliek opriep tot een staakt-het-vuren in Oekraïne en onderhandelingen tussen de strijdende partijen. China is echter scherp bekritiseerd door het Westen omdat het de Russische invasie van Oekraïne nooit heeft veroordeeld.

'Geen partij in crisis Oekraïne'
In het telefoongesprek met Zelenskyy benadrukte Xi: "China heeft de Oekraïne-crisis niet veroorzaakt en is er geen partij in." Zijn land zal "niet werkeloos toekijken, noch olie op het vuur gooien, laat staan proberen ervan te profiteren".

De Chinese minister van Buitenlandse Zaken Qin Gang had al de formulering gebruikt dat hij geen olie op het vuur wilde gooien toen federaal minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock half april voor haar inaugurele bezoek aan China was. De Groenen-politicus beschuldigde de Chinese regering er opnieuw van haar sterke invloed op Rusland niet genoeg aan te wenden om een einde te maken aan de oorlog tegen Oekraïne.

Xi reageerde niet op kritiek uit het Westen op Zelenskyy. Hij benadrukte echter dat zijn land altijd "oprecht en eerlijk" handelt met betrekking tot de "crisis in Oekraïne" - en dat "dialoog en onderhandelingen" de enige haalbare uitweg uit het conflict zijn.

Oekraïne benoemt ambassadeur in China
Zelf sprak Zelenskyy op Twitter over een "lang en veelbetekenend" gesprek met het Chinese staatshoofd, dat hopelijk een "sterke impuls" zal geven aan de bilaterale betrekkingen tussen de twee landen. Kort na het telefoontje kondigde hij de benoeming aan van Pavlo Ryabikin, een voormalig minister van Strategische Industrieën, als de nieuwe ambassadeur in China.

Rusland reageert behoudend
De Russische kant reageerde terughoudend op de gesprekken tussen Zelenskyy en Xi. De woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, Maria Zakharova, zei alleen dat haar regering "nota neemt van de bereidheid van Chinese zijde om te streven naar een onderhandelingsproces".

Tijdens het recente bezoek van het Chinese staatshoofd aan Moskou prees de Russische president Vladimir Poetin zelf het "vredesinitiatief" van de Volksrepubliek. Tegelijkertijd verzekerden beide landen elkaar dat ze hun gezamenlijke "strategische partnerschap" verder wilden uitbreiden. Sinds het begin van de oorlog tegen Oekraïne en de daaropvolgende westerse sancties is Rusland de grootste olieleverancier van China geworden.