'Kabinet moet suikertaks én een subsidie op groente en fruit invoeren'
Het kabinet twijfelt nog of het nultarief voor groenten en fruit moet worden doorgezet. De maatregel zou lastig te realiseren zijn en we zouden er nauwelijks meer groenten en fruit door gaan eten, bleek uit onderzoek van onderzoeksbureau SEO in opdracht van de ministeries van Financiën en VWS. Maar een suikertaks in combinatie met een negatief btw-tarief, oftewel een korting, op groente en fruit is op korte termijn in te voeren én kan wel degelijk een schokeffect teweegbrengen in het consumptiegedrag van Nederlanders.
Onderzoek laat zien dat het assortiment van Nederlandse supermarkten zeer ongezond is: slechts 20 procent van de verkochte producten valt binnen de Schijf van Vijf. Ook heeft inmiddels meer dan de helft van de Nederlanders boven de 20 jaar overgewicht (en 14 procent ernstig overgewicht) en dreigt de gezondheidszorg onbetaalbaar te worden.
Om deze trends te doorbreken, hebben we meer dan half werk nodig. Door een suikertaks in te voeren én het btw-tarief op groente en fruit te verlagen tot ónder de 0 procent, dus een “negatieve btw,” oftewel een uit de suikertaks betaalde subsidie die zich voor de consument vertaalt in korting, kan het kabinet een schokeffect teweeg brengen in ons consumptiepatroon. We creëren zo een permanent voordeel op gezond eten en moedigen een kostenneutrale shift naar een gezonder voedselpatroon aan.
Sturen op financiële prikkels is bewezen effectief. In het Verenigd Koninkrijk besloten fabrikanten alleen al door de aankondiging van belastingverhoging op suiker in 2016 om het suikergehalte in hun producten te verlagen. En belastingverlaging op gezond voedsel leidt tot een aanzienlijke toename van consumptie: ook SEO verwacht dat een afname van 10 procent in prijs leidt tot een toename van 5 procent in consumptie. Tot slot kunnen veranderingen aan het btw-tarief snel uitgevoerd worden: de verhoging van het lage btw-tarief van 6 procent naar 9 procent in 2019 bleek de belastingdienst eenvoudig te kunnen regelen.
