Matthijs van Nieuwkerk onder vuur, opname Top2000 Quiz stilgelegd

Bij de talkshow De Wereld Draait Door heerste jarenlang een ongezonde werksfeer, waardoor tientallen werknemers ziek uitvielen. Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant. De krant sprak met meer dan vijftig voormalige medewerkers van de talkshow over het 'grensoverschrijdend gedrag' van de 62-jarige Matthijs Van Nieuwkerk, die lange tijd een van de bestbetaalde presentatoren van de NPO was.

Volgens de betrokkenen had Van Nieuwkerk extreme woede-­uitbarstingen, waarbij medewerkers ten overstaan van anderen op centimeters afstand voor schut werden gezet, zijn teamleden werden ‘toegeschreeuwd, vernederd en geïntimideerd’. Het zorgde voor enorme stress, een gevoel van onveiligheid en bij tientallen mensen heeft dit grensoverschrijdend gedrag zelfs tot burn-outs en andere ernstige psychische klachten geleid, aldus de krant. De top van omroep BNNVara werd herhaaldelijk gewaarschuwd, maar deze zou niet hebben ingegrepen.

Vandaag werd bekend dat de opnames van de Top2000 Quiz met Matthijs van Nieuwkerk zijn afgeblazen. De NTR heeft in samenspraak met NPO en Van Nieuwskerk daartoe besloten, "vandaag is niet de aangewezen dag om een feestelijke quiz op te nemen."

Presentator Fidan Ekiz was regelmatig te gast in het programma. “Ik heb weleens wat gehoord over woedeaanvallen en over afsnauwen. Maar ik heb nooit zelf iets meegemaakt,” zegt Ekiz bij WNL. De presentatrice ging ook naar personeelsfeesten van DWDD en vond het daar altijd heel gezellig.

Staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) heeft vandaag kenbaar gemaakt dat zij van de publieke omroep (NPO) een actieplan wil zien zodat grensoverschrijdend gedrag voorkomen kan worden in de toekomst. "Het beeld dat in het artikel wordt geschetst, is heel heftig. Het beschreven gedrag is in alle situaties onacceptabel”, aldus Uslu.

BNNVARA kwam vrijdagavond met de volgende verklaring naar buiten:

"DWDD was 15 jaar lang een van de meest toonaangevende programma’s op de Nederlandse televisie. Het werd niet alleen door de kijkers hoog gewaardeerd; ook een groot deel van het redactieteam kijkt met plezier en trots terug op hun tijd achter de schermen van het programma. Maar daarnaast bestond er ook een ander beeld. Een beeld dat door de gesprekken die de huidige directie de afgelopen periode heeft gevoerd verder is ingekleurd en wordt versterkt door het uitgebreide onderzoek dat De Volkskrant heeft gedaan.

Een aantal (oud-)collega’s geeft in niet mis te verstane woorden aan dat er over hun grenzen gegaan is. Daar zijn we van geschrokken en dat gaat ons aan het hart, want dit past niet bij het veilige werkklimaat dat we bij BNNVARA willen bieden. De cultuur op de redactie was duidelijk te veel gericht op het eindresultaat en te weinig op het proces van samenwerken. Maar de druk om een mooi programma te maken mag nooit ten koste gaan van onze medewerkers.

Binnen BNNVARA was bekend dat die druk om te presteren op de redactie van DWDD hoog was. De signalen die er toen waren – de doorstroom van mensen en uitval door ziekte – werden door de toenmalige directies beoordeeld als het gevolg van de druk die komt kijken bij het maken van een dagelijks programma dat de lat hoog legt. De oplossingen die destijds zijn geboden, bestonden met name uit het toevoegen van extra mensen aan het team. Voor de veiligheid op de werkvloer zijn deze oplossingen achteraf niet voldoende en passend geweest. De signalen hadden aanleiding moeten zijn om het gesprek aan te gaan met medewerkers. De eindredactie en presentator hadden op hun gedrag aangesproken moeten worden. Dat dit destijds niet is gebeurd, is pijnlijk voor de (oud-)collega’s die dit aangaat.

We bieden (oud-)collega’s die hiermee te maken hebben gehad en die we nog niet hebben gesproken de mogelijkheid contact met ons op te nemen, zodat we ook met hen in gesprek kunnen. We begrijpen dat het een hoge drempel kan zijn om dit direct bij BNNVARA te doen, daarom is er ook de mogelijkheid dit te doen via een externe partij die we hiervoor in de arm hebben genomen.

We willen leren van het verleden, om het beter te doen in de toekomst. BNNVARA zet al sinds twee jaar stappen op het gebied van sociale veiligheid en dat zetten we ook voort. Iedere collega moet zich veilig voelen, zichzelf kunnen zijn en met respect feedback kunnen geven en ontvangen. Dat gaat niet vanzelf; we zijn ons er ten volle van bewust dat we hard moeten blijven werken om die veilige werkomgeving voor iedereen te kunnen realiseren. Wij willen dat er nooit meer een cultuur kan ontstaan waarin dit soort gedrag geaccepteerd wordt.

De huidige directie heeft in dit kader indringende gesprekken gevoerd met Matthijs over de tijd bij DWDD. Daarin heeft hij erkend dat hij in zijn streven naar het hoogst haalbare ook over grenzen van mensen is gegaan. En hij gaf aan dat hij de stappen die BNNVARA zet op het gebied van sociale veiligheid onderschrijft. Vandaag kregen wij echter twee verschillende statements van Matthijs onder ogen, die geen recht doen aan de gesprekken die we met hem voerden. Wij zijn daar teleurgesteld over. Dat dwingt ons tot beraad en we gaan hierover met Matthijs in gesprek."