Iran: protesten na dood vrouw (22) na arrestatie door religieuze moraalpolitie

In Iran gaan de protesten door na de dood van een jonge vrouw, Mahsa Amini (22) in de gevangenis. In haar geboorteplaats in het noordwesten van het land gingen mensen opnieuw de straat op. Ook in Teheran en verschillende andere steden zijn al dagenlang protesten. Volgens mensenrechtenactivisten waren er botsingen met de politie in de stad Diwandarreh. Er zouden vijf mensen zijn omgekomen.

Tijdens een bezoek aan Teheran vorige week dinsdag is Amini door de religieuze moraalpolitie meegenomen naar een politiebureau vanwege haar vermeende niet-islamitische kleding - haar haar zou niet volledig bedekt zijn door haar hijab -. Daar raakte ze in coma en overleed even later in het ziekenhuis. Critici beschuldigen de politie ervan haar op het hoofd te hebben geslagen en een hersenbloeding en coma te hebben veroorzaakt.

Op social media circuleren beelden van haar hardhandige arrestatie. Uit protest knippen veel Iraanse mannen en vrouwen een stuk van hun haar af, ook deze beelden gaan rond op internet.

In de Iraanse hoofdstad Teheran zijn gisteravond weer duizenden mensen de straat opgegaan. De politie gebruikte waterkanonnen en wapenstokken. Volgens het Iraanse persbureau Fars zijn enkele demonstranten gearresteerd.

Ook in andere steden in de Islamitische Republiek en in Amini's thuisprovincie Koerdistan gingen veel mensen de straat op. Volgens berichten in de media waren er gewelddadige botsingen tussen de veiligheidstroepen van het regime en demonstranten. Volgens Koerdische mensenrechtenactivisten zijn er vijf mensen gedood door politieschoten. Koerdische media melden dat tal van markten en winkels gesloten bleven uit protest tegen de veiligheidstroepen.

Regering onder druk
Naast de verontwaardiging over de Amini-zaak, is de economische situatie in Iran al lange tijd miserabel en voelen veel mensen de crisis hard in hun dagelijks leven. Onlangs zijn ook de vooruitzichten op een heropleving van de nucleaire deal met het Westen, waarvan veel Iraniërs hopen dat ze zullen leiden tot opheffing van de sancties, vervaagd.

Iran heeft sinds de Islamitische Revolutie in 1979 strikte kledingvoorschriften. Vooral in de metropolen en rijkere wijken zien veel vrouwen de regels inmiddels als vrij versoepeld en dragen ze bijvoorbeeld hun hoofddoek alleen losjes op het achterhoofd – tot ergernis van ultraconservatieve politici. De regering onder president Raisi en religieuze hardliners in het parlement proberen al maanden de wetten strenger te handhaven. De zedenpolitie handhaaft deze 'dresscode' met harde hand.

Het incident veroorzaakte internationale verontwaardiging
Vertegenwoordigers van verschillende landen uitten hun bezorgdheid over de dood van de jonge vrouw. EU-buitenlandchef Borrell benadrukte dat de Iraanse autoriteiten de grondrechten van hun burgers moeten respecteren en gearresteerden niet mogen mishandelen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Parijs zei dat de dood van de vrouw na haar arrestatie door de religieuze moraalpolitie diep schokkend is. De omstandigheden rond haar arrestatie en haar dood zouden nader moeten worden onderzocht. De Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad had al eerder geëist dat Iran stopt met het gebruik van geweld tegen vrouwen.