Aantal apenpokken besmettingen in ons land flink afgenomen

Monkeypox is een type pokkenvirus en het komt vooral voor in landen in West-Afrika en Midden-Afrika. In mei 2022 werd de ziekte bij mensen in Europa vastgesteld die geen directe link met de gebieden in Afrika hadden. We zien dat de ziekte zich nu verspreidt in Europa en andere gebieden waar de ziekte van oorsprong niet voorkomt.

In Nederland is bij 1.195 mensen monkeypox (apenpokken) vastgesteld (laatste update 7 september 2022).

Wat is monkeypox (apenpokken)?
Monkeypox, ook vaak apenpokken genoemd, is een virusinfectie die oorspronkelijk vooral in West- en Midden-Afrika voorkwam. Soms komt er een reiziger uit die regio naar Europa met deze ziekte. Het is een zoönose (ziekte die van dier op mens kan overgaan) waar vooral knaagdieren in Afrika de bron van zijn. Sinds het voorjaar van 2022 verspreidt de ziekte zich ook in andere delen van de wereld, waaronder in Nederland. In de huidige uitbraak spelen dieren geen rol bij de verspreiding, maar vindt verspreiding van mens op mens plaats. De ziekte verloopt bij mensen meestal mild.

Symptomen van monkeypox (apenpokken)
De verschijnselen van een besmetting met monkeypox lijken op die van een besmetting met pokken, maar monkeypox verloopt in het algemeen veel milder. Het belangrijkste symptoom is de huiduitslag die eruit kan zien als rode vlekken, bultjes of blaasjes. Deze bultjes of blaasjes vormen uiteindelijk de pokken die pijnlijk kunnen zijn. Na het indrogen van de pokken blijven korsten over die uiteindelijk na 2-3 weken van de huid afvallen. Het is mogelijk dat er littekens komen op de plekken van de pokken.

Ook horen algemene klachten bij het ziektebeeld, zoals:

koorts
hoofdpijn
spierpijn
gezwollen lymfeklieren
rillingen
moeheid

Bij een deel van de mensen begint monkeypox met algemene klachten en volgt de huiduitslag, bij een ander deel is het andersom. In de huidige uitbraak zien we bij een aantal personen proctitis, een pijnlijke ontsteking van het slijmvlies van de endeldarm (het laatste deel van de darm). Soms is proctitis de enige klacht.

DNA van monkeypox-virus in rioolwater
Het RIVM heeft onderzocht of het monkeypox-virus is te vinden in het rioolwater. Om het virus te kunnen vinden, wordt specifiek gezocht naar het genetisch materiaal DNA van het virus. In de periode 23 mei tot 3 juli 2022 zijn monsters van acht verschillende locaties onderzocht: 2 rioolwaterzuiveringen van Amsterdam, 5 Amsterdamse wijken en Schiphol. Op alle locaties is het DNA van het monkeypox-virus in het rioolwater aangetroffen. In de monsters van de Amsterdamse locaties werd vaker het monkeypox-virus aangetroffen dan in monsters van Schiphol. Het onderzoek toont niet aan hoe het monkeypox-virus precies in het rioolwater komt. Dit kan zijn door het wassen van de huid, waardoor korstjes in het afvalwater komen en dus in het riool. Het is ook mogelijk dat het virus wordt uitgescheiden in de ontlasting (poep). De komende periode wordt het onderzoek naar monkeypox in het rioolwater verder uitgebreid naar andere locaties in Nederland.