Iraakse president afgetreden, minstens tien doden bij rellen Bagdad

Minstens tien mensen zijn omgekomen bij rellen nadat aanhangers van Muqtada al-Sadr het regeringspaleis bestormden. De onrust ontstond nadat de geestelijke had aangekondigd dat hij zich uit de politiek zou terugtrekken.

Na zijn aankondiging trokken honderden van zijn aanhangers naar het regeringspaleis, waar de belangrijkste kantoren van de Iraakse interim-premier Mustafa al-Kadhimi zijn gevestigd. Kadhimi zei dat hij alle kabinetsvergaderingen tot nader order opschortte.

Demonstranten trokken met touwen de betonnen hekwerken neer, waarop het Iraakse leger opriep tot een onmiddellijke terugtrekking uit de Groene Zone bij de regeringsgebouwen. Het leger drong er bij de demonstranten op aan zelfbeheersing te betrachten "om rellen of het vergieten van Irakees bloed te voorkomen", aldus een verklaring. "De veiligheidstroepen bevestigen hun verantwoordelijkheid om overheidsinstellingen, internationale missies, openbare en particuliere eigendommen te beschermen," aldus de verklaring. Het leger kondigde vervolgens aan dat ze een avondklok zou instellen voor heel Bagdad, maar dat kon de volgelingen van al-Sadr, die het Republikeinse Paleis binnendrongen onder het scanderen van "het volk wil het regime omverwerpen", niet meer afschrikken.

Geweld breidt zich uit buiten de Groene Zone
Toen de situatie escaleerde, werd de avondklok vervroegd en moest heel Irak om 19.00 uur binnen zijn. Getuigen vertelden verslaggevers dat ze schoten hoorden en de veiligheidsdiensten traangas zagen gebruiken binnen de versterkte Groene Zone.

Buiten de regeringsgebouwen en ambassades in de Groene Zone gooiden tientallen jonge mannen die trouw waren aan al-Sadr en aanhangers van een rivaliserende sjiitische groep, het pro-Iraanse Coördinatiekader, stenen naar elkaar in straatgevechten. Later verklaarden politie en medisch personeel dat tenminste tien mensen waren omgekomen en dat 85 mensen gewond waren geraakt bij het geweld. Er waren ook berichten dat de protesten zich buiten Bagdad hadden verspreid, waaronder demonstranten die de toegang tot de luchthaven in de belangrijke havenstad Umm Qasr, 560 km (350 mijl) van de hoofdstad, blokkeerden.

Hoewel hij bij de verkiezingen van oktober vorig jaar het grootste aantal zetels in de wacht sleepte, heeft de politieke impasse tussen al-Sadr en zijn met Iran gelieerde sjiitische rivalen ervoor gezorgd dat Irak het lang zonder regering heeft moeten stellen. In juni trok hij zijn wetgevers terug uit het parlement nadat hij er niet in was geslaagd een regering naar zijn keuze te vormen.

Sinds vorige maand hebben zijn aanhangers het parlement bezet en demonstraties gehouden in de buurt van regeringsgebouwen. Nu het proces om een nieuwe president en premier te kiezen is stopgezet, vrezen velen dat de aanhangers van al-Sadr hun protesten zullen laten escaleren, waardoor het door conflicten geteisterde land in een nieuwe fase van instabiliteit terechtkomt.