Dichtbij veehouder wonen geeft meer kans op positieve coronatest

Mensen in Nederland hadden in 2020 en 2021 een iets grotere kans op een positieve coronatest naarmate zij dichterbij een veehouderij woonden. Dat blijkt uit een verkennende studie van het RIVM. De oorzaak is niet duidelijk. Het virus wordt van mens op mens overgedragen, maar het kan zijn dat ook luchtkwaliteit een rol speelt. Daarvoor is vervolgonderzoek nodig.

In het begin van de corona-epidemie in 2020 waren er naar verhouding veel coronabesmettingen in gebieden waar ook veel veehouderij is. Dit was aanleiding om te verkennen of dit ook voor de periode na de eerste coronagolf gold.

Hoe meer contacten, hoe groter de kans om corona te krijgen
Het coronavirus wordt van mens op mens overgedragen. Door hoesten en niezen worden druppeltjes verspreid. Iemand anders kan ze inademen en daardoor besmet raken. Hoe meer contacten iemand heeft met andere mensen, hoe groter de kans om corona te krijgen. Ook andere factoren beïnvloeden de kans op een positieve coronatest. Bijvoorbeeld de grootte van een huishouden en de testbereidheid.


Resultaten verkenning
Uit de verkenning bleek dat een positieve coronatest in 2020 en 2021 vaker voorkwam naarmate mensen dichterbij veehouderijen wonen. Het gaat hierbij om de kans op een positieve testuitslag. De bevinding zegt niets over de ernst van de klachten. De kans op een positieve test was, in relatieve zin, 11% groter bij mensen die binnen 250 meter van een veehouderij wonen dan bij mensen die op meer dan een kilometer van een veehouderij wonen. Bij een afstand van 250-500 meter was deze kans 7% groter, bij een afstand van 500-750 meter 4% en bij een afstand van 750-1000 meter nog 1%.

Het beeld was tijdens de onderzoeksperiode op verschillende manieren terug te zien. Zowel landelijk als in de vier regio’s (noord, oost, zuid, west) en voor verschillende leeftijdsgroepen (0-14, 15-24, 25-44, 45-64 en 65+). Dit beeld was in drie van de vier kwartalen van 2020 en 2021 hetzelfde. Alleen in de zomerperiodes juli tot en met september 2020 en 2021 was dit beeld niet te zien. Dit komt mogelijk doordat de aantallen infecties in die periodes lager waren. Van de bijna 13 miljoen mensen in de studie woonde ruim 61% binnen 1 kilometer van een veehouderij en ongeveer 9% binnen 250 meter of op de bedrijven zelf.

Er is gekeken naar gegevens uit 2020 en 2021, dus in de periode vóór de omikronvariant dominant was in Nederland.

Vervolgonderzoek
Hoe het precies komt dat mensen een iets grotere kans hebben op een positieve testuitslag in de buurt van veehouderijen, is nog niet duidelijk. Uit eerdere wetenschappelijke studies is bekend dat wonen in de buurt van veehouderijen de gezondheid beïnvloedt. Er zijn studies die positieve effecten beschrijven van wonen nabij veehouderijen en studies die negatieve effecten beschrijven. Voor astma en allergieën geldt bijvoorbeeld dat ze minder vaak voorkomen bij omwonenden van veehouderijen. Anderzijds hebben omwonenden meer kans op een longontsteking dan gemiddeld. In het onderzoeksprogramma COVID-19 en luchtkwaliteit wordt uitgebreid onderzoek gedaan naar de relatie tussen luchtkwaliteit en corona. Hierbij zal ook specifiek aandacht zijn voor verschillende bronnen van luchtverontreiniging (wegverkeer, landbouw, industrie etc).